lalacan

lalacan (kamu nu Hulam: 三角螺)

三角螺又稱「鐘螺」, 中文名(學名): 黑鐘螺。

Sang-ciaw-lu (三角螺), izaw aca ku ngangan, Cung-lu (鐘螺), nu hulamay a ngangan (siey-ming, 學名): Hey-cung-lu (黑鐘螺).

中文俗名或其他中文名:青茵螺、凹螺、三角螺仔。

nu hulamay a ngangan (su-ming, 俗名): Cing-ing-lu(青茵螺), Aw-lu(凹螺), Sang-ciaw-lu(三角螺仔).

綱中文名:腹足綱。

kang(綱) a ngangan: Fu-cu-kang (腹足綱).

kalaliwasak (分佈)

i Taywanay(台灣) a  kalaliwasak (台灣分佈)

基隆市，花蓮石梯坪，台北縣八里鄉十三行遺址，台北縣白沙灣海岸，台北縣淡水，宜蘭縣蘇澳，台北縣貢寮鄉蚊子坑，台北縣鼻頭角至宜蘭縣大溪，台北縣貢寮鄉馬岡，龜山島，花東海岸，澎湖大倉島，澎湖北部海域，金門後湖，金寧，金城，金沙，金湖，烈嶼， 馬祖。

Ki-lung-si (基隆市), Ka-lin-ku-se-ti-pin (花蓮石梯坪), Tay-pak-siyen-Pali-siang-sabaw tuliay nalaculan a kakitizaan (Tay-pak-siyen-Pa-li-siang-se-sang-sing-i-ce, 台北縣八里鄉十三行遺址),Taypak-siyen-salengacay ku bunak a lilis nu dadipasan (Tay-pei-siyen-pay-sa-uang-hay-an, 台北縣白沙灣海岸), Taypak siyen-Tang-suy (台北縣淡水), Gilan siyen-Suaw（宜蘭縣蘇澳) , Taypak siyen  Kung-liyaw siang likesay a lebung (Taypak siyen  Kung-liyaw siang uce ken台北縣貢寮鄉蚊子坑), Taypak siyen-cehekay kalimucu’katukuh i Gi-lan siyen-tasi (taypak siyen-pi-tu-ciaw-ce-i-lang-sey-tasi , 台北縣鼻頭角至宜蘭縣大溪), Taypak siyen kung-liyaw siang ma-kang(台北縣貢寮鄉馬岡), Bilanga buyu’ a subal (Kuy-sang-taw龜山島), Kalinku tu Pusung a dadipasan (Ha-tung-hai-an花東海岸), Pung-hu-Ta-cang taw, 澎湖大倉島) , Pung-hu amisan a bayu.(  Pung-hu-pey-pu-hai-yu澎湖北部海域) , King-mung (Cing-meng金門) ,hu-hu(後湖), Cin-nin (金寧), Cin-ceng(金城), Cin-sa(金沙), Cin-hu (金湖), Ley-yi (烈嶼), Ma-cu (馬祖).

patinaku tu hekal (外觀描述)

masazumaay a wayway (形態特徵)

外殼中型厚重，貝殼呈現三角錐狀，殼的表面有多數斜向的彫痕。殼口沒有缺刻，殼內面有真珠光澤，其殼頂常因殼皮的磨損而呈現灰白色。臍孔有綠色斑，具角質性圓而薄的口蓋。

tanengay ku kibetul nu budac , azihen sa  situluay  kalimucu’ i hekal nu pudac , ya hekal nu pudac yadah ku mangangiway nitu’tu’an a kulit, u laway nu pudac nayay ku ngicih , labu nu pudac izaw ku masabudawan a likat , ya tukus nu pudac hinaeluc masaabuabuay atu salengacay ku kulit, ya puna nu buhang silangdaway a kulit, sikalimucu’ay masakimulu duhpicay a sapitahab a laway.[1]

三角螺(黑鐘螺)體型，為中小型螺類，殼徑約可達4.6公分，殼高約4公分，但以2至3公分者較為常見。

tuluay kalimucu’ a lalacan (三角螺) (Hey-cung-lu, 黑鐘螺), azihen ku hekal nu tuluay kalimucu’ a lalacan (Hey-cung-lu, 黑鐘螺), i cacanan masasizumaay nu lalacan, azihen ku Heycung-lu (黑鐘螺), u tanengay ku tabaki nu uzip niza, u pudac niza makaala sepat ti-en (點) enem a kun-fen (公分), u talakaw nu pudac makaala sepat a kun-fen (公分), nika wyza u tusaay tu tuluay a kun-fen (公分), kiya hina kaazihan.[2]

kakitizaan nu liwliw (棲所環境)

黑鐘螺因為其生活環境的差異而常有變異出現，主要為棲息在海邊岩礁及潮間帶，每當退潮時會爬出覓食，行動較一般的貝類快速，以岩礁表面的沉積有機物或附著在石塊上的藻類為食。

u aenengan a kakitizaan nu lumeni’ay tuki a lalacan payni i masasizumaay a sakauzip, hina sumadsumad ku sakauzip nuheni, kananaman sa i lislis nu dadipasan, baebaetuan atu i teban nu kakelahan atu malenuan nu nanum, itiza ku sakauzip nuheni.

anu makelah tu ku nanum nu bayu sa mukayakay kuheni, mikilim tu kakanan, nika kikalamkaman ku culil tu nu sadipit,  u mikabitay i hekal nu baebaetuan a canancanan atu wyza mizepitay i baebaetuan a damay, salul ku kakanen nuheni.

sapakabit a kamu (備註)

malukakanan a lalacan (食用螺)

臺灣的鐘螺科記錄有九屬二十四種，其中臍孔黑鐘螺、黑鐘螺,白鐘螺、銀塔鐘螺及馬蹄鐘螺等，較具食用經濟價值。

i Taywanay (臺灣) tukiay a lalacan,  masulitay sa izaw ku siwa nu ngangan a su(Su-ming, 屬名), tusa a bataan izaw ku sepat nu ngangan a Cubelan (Cung, 種), kanahatu yadah kina tukiay a lalacan, nika u tanengay malukakanan atu sicinci a laculay sa, tinaku: sibuhangay i puna a tukiay a lalacan(Cikung-heycunglu, 臍孔黑鐘螺), lumeniay tuki a lalacan (Hey-cunglu, 黑鐘螺), salengacay tuki a lalacan (Payi-cung-lu, 白鐘螺), gin-ta tuki a lalacan(Ing-ta-cung-lu, 銀塔鐘螺), atu mahizay u kuku’ nu subayu tukiay a lalacan (Mati-cunglu, 馬蹄鐘螺) hatiza ku tanengay malukakanan atu sicinci a laculay a lalacan.

hicaen mukan (食用法)

常被採集食用，在澎湖和臺灣北部的菜市場中經常有人販售。通常先水煮，然後挑出螺肉沾佐料吃。

hina ala ku tademaw tu Hey-cunglu(黑鐘螺) malukakanen, i Pung-hu(澎湖) atu i amisan nu Tay-wan(臺灣) a iciba’ izaw ku mipacakay tu lalacan itiza. kananaman yu misalami’ sa saayaway kabadasan ku lalacan, satu cekiyu han tu mukan ku heci niza, anu tustusen i tawiw asu’kanan sa.[3]

nikalakalak i kitakit (世界分佈)

日本、中國大陸沿海及香港均有。在臺灣則宜蘭縣、臺北縣、基隆市、屏東縣、臺東縣、花蓮縣、澎湖縣等有岩礁地帶之區域均可見、尤其以澎湖、宜蘭及臺東等地數量較多。

i Lipun (Ze-peng, 日本), Cung-ku-ta-lu a lilis atu Hung-kung izaw amin( Cung-ku-ta-lu, Siang-kang, 中國大陸,香港), i Taywan(台灣) sa, itiza i Gi-lan siyen (宜蘭縣), Taypak  siyen(台北縣), Kilung  siyen (基隆市), Ping-tung siyen (屏東縣), Tay-tung  siyen (台東縣), Hu-lien siyen (花蓮縣), Pung-hu siyen (澎湖縣), i baebaetuwan nu bayu’ maazih itiza ku kalimucu’ a lalacanma. mangaleb itiza i Pung-hu (澎湖), Hualien (花蓮), atu Taytu (台東), ahebal yadah itini.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源)

• nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay.
• 台灣貝類資料庫：https://shell.sinica.edu.tw/chinese/shellpic_T.php?science_no=109
• 國立海洋科技博物館：http://mscloud.nmmst.gov.tw/chhtml/opencontenttab.aspx?tdid=199