Miwcu
kakenihan 分布
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Sicin-cenhu Miwcay西江千戶苗寨
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]tada kamu nu Miwcu u Miwyi, nu Miwyew-yicu a nu Miwyian. nasisulit ku Miwyi, nika malawpes tu. aydaay nu Cunkuo a Miwcu, niyalaan tu sasulitan namakayda i Cunkuo nakamuan a kaydaan itini i caysiw-limnem a mihcaan caysep a bulat nu Cunkuo satabakiay nu nakamuan a kitidaan tu Cunkuo satabakiay nu tuluay a Miwyian tu natanga han sisulit tu nakamuan, u tunem a sasulitan tu Latingu ku sangihaan tu tadakamu, yunmu atu ngalngal.
苗族人語言的統稱為苗語，屬於苗瑤語族的苗語支。苗語曾有文字，但已經失傳。現時在中國的苗族，採用的文字是中國語言單位在1956年10月為中國的三大苗語方言發明的拼音文字，採用了26個基本的拉丁字母作為聲母、韻母及聲調的標示。
caay namin kalecad ku nika utiihay nu sasakamuen tu Miwyi, sadayumen ku nakamuan, masasulalitu tu tada kamun nu layak a kitidaan, tadakamu sinikadayuman tu atu mapatadu nu layak a nakamuan tada micidek tu.
各地的苗語有不同的複雜程度，但簡單來說，受漢文化影響愈大的地區，其語言的簡化程度及漢字詞使用的程度也愈高。
nakamuan tu likisi nu Miwcu a kakunkuan, tada tapangan nuheni taneng tapabaw mikilim tu sakatukuh i yenhun a zitayan. sakamusa Ciwli a binacadan nu tatapangan ci Ceiw u iluc nu sennung. Miwcu nai Cunkuo cunpu, kinapina tu mabuliw pasayda i timulan nutipan, i tusep a secian sabataday katukuh i Hakuo, Amilika.
根據各地所流傳有關苗族歷史的傳說，他們的起源都可以上溯至炎黃時代。一般認為九黎民族的先祖蚩尤也是神農的後裔。苗族原居於中國中部，經過數次向南方、西方的大遷徙，20世紀最遠抵達法國、美國。
patatengaan atu lalangaw 宗教和文化
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]palutatengan namin ku Miwcu a tademaw tu siadinguay nu tawyaay a palutatengaan
, pacebasa ku palutatengaan nuheni, binacadan caay namin kalecad ku palutatengaan. palutatengaan nu Miwcu idaw ku picidekan nu kalibutan a sikian, senmi’ cuyi, minyi, minkuy, nakamuan, tayyen-liha, cuoyi, sapayu’ nu lutuk, taneng hida musakamu nanu tawyaay nu cancanan a senmin sikian, mahidaay itini i Miwcu u tada lisin tu nuheni. Miwcu nuheni tu a lalangawan, mahiniay a yikuy salisinan sapatungus tu babalaki, sapibahbah tu di’tu, mipaypay tu paudipay, sakay pikikungan a lisinan nu sakaudip tu kakawaw.
苗族人多信仰萬物有靈的原始宗教，其信仰系統極為複雜，每族不同。苗族的宗教一個特點是具有大量繁雜的宗教儀式、神秘主義、密儀、密軌、傳說、太陽曆法、咒語、草藥，可以說人類早期曾經有過的各種神秘宗教儀式，在苗族的傳統風俗里基本占全了。而在苗族自身的文化里，這些宗教儀軌只是為敬祖、驅鬼、拜天、婚嫁等淳樸的生活目的服務。
amica kunika utiih ku lisin nu Miwcu, hatiniay tu nu sakaudip nu kawawan taneng mala nu udipay tu a kawawan, sapisiludaw tu sakaudip tu nananamin masilut naming, hatiniay tu anikasasibutan nu sakaudip itini i kananaman matepa’ tu nuheni, nikainai’an nu sulitan itini tu i nika sasuwalan amapasasuini, sakay hatiniay tu nu tenes anika tumecek, uynihan sakay buyubuyuan nuheni a mueneng tu sakay silud a lisinan nuheni.
苗族風俗不僅繁複，並且可以在艱難生存條件下自成體系，維護族內生活秩序的習慣法非常完備，各種生活矛盾的解決方案都可以在苗族習慣法里找到，並在沒有文字的情況下可以口舌相傳，長期維持一個小規模族群的穩定，這也是他們長期隱居山林而能保持風俗的原因。
Miwcu a kalim nu kim苗族的銀飾
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]dayday nu wawa a tupel nipalamelan tu lacik傳統蠟染童帽
angangan nu tapang itida i Cun-kuo hunhe-liwyi, mademec namalepacaw ku Miwcu sisa malimad pasaydan i nutimulan mabulaw, ayda nikakenihan itida i Cunkuo si-nan atu cun-nan a kitidaan, i nikudan tu tida i Yi-nan, Tay-kuo,Law-kuo, Men-din masaked kida Miwcu. Caysiw-piclim a mihcaan zen-min-min-cu kunhekuo nikudan a napatideng, pinaay nu mangan a tademaw malamihinangay a binacadan, idaw ku mabulaway taydan i Amilika atu Hakuo.
苗族發源於中國黃河流域，由於戰爭戰敗苗族人口往南遷徙，現時主要分布於中國西南與中南省份，而在後期東南亞的越南、泰國、寮國、緬甸也有相當規模的苗族。1975年寮人民民主共和國成立後，數萬苗族人成為難民，部分移居到美國和法國。
kakenihan nu Cunkuo中國的分布
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]hatidaay tu ku tenes mueneng i Miwcu kakenihan itida i singe’-cenyi kalalitemuhan a Ulin buyuan atu micapitu Cen-tun-nan a Miwlin, yelina-san, Cen-nan a ta’, siw san, Kun-si a ta Miw-san, tencen-cunyi Umun-san. 35
中國苗族世居地分布於湘鄂黔渝交界的武陵山區及其毗鄰的黔東南的苗嶺、月亮山，黔南的大、小麻山，廣西的大苗山，滇黔川渝烏蒙山等。
Kitidaan pasu Kuy-cuo, Hu-nan’ Yun-nan, Cen-cin, Kun-si, Hu-pak, Se’-cen atu Hay-nan walu nu kitidaan.
省份分布包括貴州、湖南、雲南、重慶、廣西、湖北、四川以及海南8個省區。
Tunnan-ya a kakenihan東南亞的分布
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Miwcu nadikudan mala Tung-naya a binacadan苗族後來亦成為東南亞的世居民族。
Liwkuo a kakenihan寮國的分布
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]itini i Liw-kuo, Miwcu atu Yewcu hinapulungan pangangan tu “ Lew-sun-zen” atu “ Sanden-liwzen”, muenengay i buyuay nu Liwkuo-zen. ayda muenengay i Liwkuo a tademaw makaala tu tulu a bataan nu wangan ku tademaw. masaked ku eneng nuheni i Hunsa-li, Uduo-musay, Puoli-kansay, Cunkun’, Hau-pan, Langpuo-lapan, Saye-uli, Kan-mung kitidaan, picidekan i Cunkun’ ku sayadahay.
在寮國，苗族和瑤族通常被合稱為「老松人」或「山頂寮人」，意即住在山上的寮國人。寮國的苗族如今已達30餘萬人。主要聚居在豐沙里、屋多姆塞、坡里坎塞、川壙、華潘、琅勃拉邦、沙耶武里、甘蒙等省，其中以川壙省為最多。
u eneng nuheni itidaaca i malakenihay nu talakaway nu buyuan a kitidaan, talakaw makaala tu cacay a malebut nu pinaay nu pabawan. Liwkuo a Miwcu pangangan sa kunuheni u “Mung”. amuhun a siace mitaneng mikikenih tu nuhenian palatuluen nuheni, “ Paymiw”, “ Cenmiw”, atu Hiymiw. Liwkuo a Miwcu u Paymiw ku sausi, pangangan sa kunuheni tu nuhenian u “Mung-duo”, caay ka yadah ku Cenmiw, pangangan sa kunuheni tu nuhenian u Mung-sua, saadidi’ay ku “ Hiamiw”, tusa a niyadu’an. idaw henay ku sisulitay tu Liwkuo u “ Hunmiw” sananay.
他們通常居住山脈兩側的高山地區，海拔多在1000米以上。寮國的苗族自稱「蒙」。西方學者試圖將他們分為三大類:「白苗」、「青苗」和「黑苗」。寮國的苗族大多屬於「白苗」，自稱為「蒙豆」，「青苗」人數次之，自稱為「蒙刷」，「黑苗」的人數最少，只有兩個村寨。有的資料認為寮國還有「紅苗」。