Malati
| Malati | |
|---|---|
| |
| Kembang malati bodas. | |
| Klasifikasi ilmiah | |
| Karajaan: | |
| Divisi: | |
| Kelas: | |
| Ordo: | |
| Kulawarga: | |
| Génus: | Jasminum |
| Spésiés | |
|
Kira 200 spésiés, di antaranya | |
Malati mangrupa tutuwuhan nu dijadikeun pepelakan kembang hias nu tangkalna ajeg sarta hirup taunan. Di Indonésia, salah sahiji wanda malati dijadikeun perlambang Indonésia, nyaéta malati bodas (Jasminum sambac) alatan kembangna dikaitkeun jeung sagala rupa talari sélér-sélér bangsa di nagara urang. Wanda séjén anu ogé populér nyaéta gambir (J. officinale). Di Indonésia ngaran malati dipikawanoh ku balaréa di sakumna wewengkon Indonésia. Ngaran-ngaran wewengkon pikeun melati nyaéta Menuh (Bali), Meulu cut atawa Meulu China (Acéh), Menyuru (Banda), Melur (Gayo sarta Batak Karo), Manduru (Menado), Mundu (Bima sarta Sumbawa) jeung Manyora (Timor), ogé Malete (Madura).
Di Italia, malati casablanca (Jasminum officinalle), anu disebut Spanish Jasmine dipelak taun 1692 pikeun dijadikeun parfum. Taun 1665 di Inggris dibudidayakan malati bodas (J. sambac) anu diwanohkeun ku Duke Casimo de Medici. Dina taun 1919 ditimukeun malati J. parkeri di wewengkon India Kulon Laut, satuluyna dibudidayakan di Inggris dina taun 1923.
Rupa-rupa malati
[édit | édit sumber]
Di antara 200 rupa malati anu geus diidéntifikasi (kapanggih) ku para ahli botani karék aya kira-kira 9 rupa malati anu ilahar dibudidayakan sarta aya 8 rupa malati anu poténsial pikeun dijadikeun pepelakan hias. lolobana wanda malati tumuwuh liar di leuweung-leuweung alatan tacan kasingkab poténsi ékonomi sarta sosialna. Tangkal malati kaasup sélér mamalatian atawa Oléacéae.
Wanda, variétas sarta ciri-ciri penting (karakteristik) tangkal malati nyaéta kieu:
- Jasminum sambac Cai (malati bodas, Puspa bangsa)
- Jasminum multiflorum Andr. (malati leuweung: gambir, poncosudo, 'Star Jasmine', J. pubescens Willd.).
- Jasminum officinale (malati casablanca, Spanish Jasmine) sinonim jeung J. floribundum = Jasmine grandiflorum). luhurna bisa nepi ka 1,5 méter.
- Jasminum rex - Malati Raja King Jasmine).
- Jasminum parkeri Dunn. (malati pot).
- Jasminum mensyi (Jasminum primulinum, malati Primrose).
- Jasminum revolutum Sims. (Malati Italia)
- Jasminum simplicifolium (Malati Australia, J. volibile, malati Béntang). Malati hibrida. Kembang boga warna beureum ngora sarta seungit.
Sedengkeun wanda sarta variétas malati anu aya di Pulo Jawa ti antarana:
- Jasminum sambac (Malati Bodas), ti antarana: 'Maid of Orléans', 'Grand Duke of Tuscany', menur sarta 'Rose Pikeke'
- Jasminum multiflorum ('Star Jasmine')
- Jasminum officinale (gambir).
Mangpaat
[édit | édit sumber]Kembang malati méré mangpaat minangka kembang tabur, bahan industri minyak seungit, kosmétika, parfum, farmasi, hiasan rarangkén kembang sarta bahan campuran atawa panyungit entéh.