Uurkunde

Ne Uurkunde (dt. Urkunde) is n Skriftstuk, wierap n Toacht, ne Wille usw. fäästheelden wäd un dat bruukt wäide kon as Bewiesstuk of Tjuugnis. In oolde Tieden wieren do oafte skrieuwen ap Pergament. Uk ap Seelterlound beluuke sik sukke oolde Uurkunden.

Do ooldste Uurkunden

Dät eerste Moal in ju Geskichte heere wie wät uut Seelterlound in n Uurkunde fon 1319, wieroun Bookeläsk (2N) unner do fräiske Johanniterkommenden täld wäd (Ur48). In 1359 wäd ju Skoankenge fon n Stuk Foan in Baalenje an dät aastfräiske Klaaster Langen beuurkunded (Ur86). Dät leeter in dän Dullert unnergeene Klaaster kricht 1415 in jusälge Buurskup noch moal ein stucke phanes, dar man eede uppe graven mach, wiermäd tou glieke Tied in n uurigens läichdüütsken Text do ooldste Belääse fon do seelter Woude Foan (Moor) un Eed (Torf) fuunen wäide (Ur246, fgl. Kramer 1971:44, Fort 1984:103).

In 1459 wuud ne foar sowät trietich Jiere an dät Klaaster däine Skoankenge fon n Stuk Foan beuurkunded, deeruum dät uur Ljuude to Scarle dät hääbe wollen (Ur743). Ätter Friedländer (Ur743) skäl deeruum uk die Foan in Scarle lääsen hääbe, wierfoar hie - wäil beleeken ap dän Oustand fon Langen - Litje Skäddel (Kleinscharrel) bie Tjootern ounnimt. Man deer ju Uurkunde fon heer Johan curet to Ramslo apstoald is, waas dät wäil eer Skäddel in Seelterlound. In dät Jier 1472 beanspruchje eenige Baalenjer n Stuk Foan, dät fon hiere Oolden an dät Klaaster Langen skoankt wuude; jo wuuden oawers fon dän Gjuchter Herman ter Molen ter Oyta (Ait) in t Uungjucht sät (Ur910). Tou n sälgen Slus kumt 1475 her Ageld, kerchere to Uthende juunuur eenige uur Baalenjer (Ur947).

Sjuch Literatuur uur Seelterlound.

Uurkunden uur Seelterlound

1587 COPIA des Sagterlander Gerechtes. He256
1604 COPIA des extracts der vnderschrifft. He 262
1616? Extractus der vnderschrifft nach dem articulen ahs verfasset. He 263
1616? Folget Copia der vormaninge, vnt warnunge der getugen des meeneides. He 265
1587? Ordnung oder articulen dur Schuttemeisters up das Saterland nach ehren vhralten gebrueck vnd gerechtigkeiten. He266
1238 Groaf Otto fon Tecklenbuurich bestimt ju comitia Sygeltra as Mäddengoawe an Jutta fon Ravensberg. He273
1226 Fergliek twiske Otto un Ludovic fon Ravensbierich, mäd duas cometias. He278
1252 Walram fon Montjoue un sien Moanske Jutta reeke un ferkoopje hiere Göidere, wierbie cometia Sigheltra an dän Biskop fon Munster. He 280
1253 Die Roomsk-düütske Köönich Wilhelm fon Hollound beleent dän Munsterske Biskop mäd ju Groafskup Fächt. He283
1393 Uureenkuumen twiske do Biskoppe un Stääde fon Munster un Ossenbrääch uum dän Buurich Kloppenbuurich tou beleegerjen. He285
1393 Diderich., Biskop tou Ossenbrääch betjuuuget, dät dät Uureenkuumen mäd sien Wille moaked wuude, as hie noch gefangen siet. He 288
1397 Biskop Diederich fon Ossenbrääch trät sin Andeel an do Kastäile un Amte Kloppenbuurich un Ait ou an dän Biskop Otto fon Munster. He289
1397 Biskop Otto fon Munster kricht dän Andeel an Kloppenbuurich un Ait foar 1100 Gälden. He293
1397 Biskop Otto fon Munster ferspräkt, sin Andeel an Kloppenbuurich un Ait bie dät Stift Munster tou hoolden. He296
1400 Groaf Clawes fon Tecklenbuurich trät sien Gjuchte ap Kloppenbuurich usw. ou, deerbie do Säspele “an Sagelterlande”. He297
1812 Lieste fon dät Seelter Archiv, as dät fon do Frantsoosen ferkooped wuude. He 302.
1617 Feroardnenge fon do Tweelwe fon Seelterlound, dät naan Froamden deer siedelje duur sunner Tjuugnisse. He304
1700? Ärkläärenge fon do Seelter an dät Domkapitel fon Munster, dät jo fräi sunt fon Loundfoulge. He305
1700? Utsuch uut do oolde Archive fon Tecklenbuurich uur dän Greeuenskät. He312
1700? Utsuch uut do fürstelke Reekengen fon Kloppenbuurich uur dän Greeuenskät. He313
1699 Akte fon Ferheer fon eenige oolde Seelter uur hiere Fräiegaide. He314.
1707 Skrieuwen fon Gjuchter Duvell tou Ait uur n Ferheer fon Aiter Tjuugen. He 325
1707 Akte fon Ferheer fon Aiter Tjuugen beträfs ju Fräiegeaid fon Loundfoulge fon do Seelter. He 327
1659 Äntslus fon Biskop Christoff Bernardt fon Munster, do Seelter Bewiese fon hiere Fräiegaid outoufoarderjen. He340
1687 Befeel fon Biskop Ferdinand fon Munster, ju seelter Behauptenge tou unnersäiken, dät jo fräi sunt fon Bräifdreegen. He341
1707 Äntslus fon dän Dom-Dechant Senior tou Munster, dät do Seelter fon ju Loundfoulge fräistoald wäide.
1700? Bidskrift fon do Seelter an dän Biskop fon Munster, fääre fon ju Loungfoulge fräistaold tou wäiden un juun do Betruuengen fon do Kloppenburger Beamten beskutsed tou wäiden. He344
1706 Begjucht fon ju munsterske Hoafkoomere an dät Domkapitel uur ju seelter Fräiegaid fon Loundfoulge. He346
1709? Bidskrift fon do Seelter an dän Biskop, uum fräistoald tou wäiden fon ju Betoalenge fon n froamden Befeelshääber un don dät oafte Exerzierjen. Mäd dän Äntslus. He348
1705 Skrieuwen fon de Hoafkoomere tou Munster and dän Rantmäster Molen, do Seelter neen Execution tou moakjen weegen hiere Ferwäigerenge fon ju Loundfoulge. He351
1728? Bidskrift fon do Tweelwe an dän [Köärfürst]] fon Kölln, mäd twäie Exerzierjen jierelk fräistoald tou wäiden. Mäd Oantwoud. He353
1779? Bidskrift fon do Tweelwe an dän [Köärfürst]] fon Kölln, uum fräistoald tou wäiden fon ju Anskaffenge fon Uniforme. Mäd oantwoud. He356
1707? Kloageskrift fon do Seelter uur dät Ferhoolden fon hieren Gjuchter Duvell. Mäd Oantwoud. He358
1787 Bräif fon do Kloppenbuurger Beamten, dät die [[Köärfürst do Exerzierengen un do Uniforme ouskaffed häd. He361
1667 An Fooged fon Seelterlound wäd apdrain, do Seelter nit tou fääre tou ferfoulgjen weegen Wäigerjen fon Kriechstjoonst. He363
1659 Bräif fon dän Drost Grodthaus tou Cloppenburg an do Tweelwe, dät jo nit ferskoond wäide konnene fon dät Ounniemen fon froamde Befeelshääber, man dät jo nit uur hiere Gewoonhaid drild wäide hougje. He364
1701 Tjuugnis fon dän Gjuchter Duvell uur je Ferplichtenge fon do Seelter tou ju Loundfoulge. He364
1706a Bidskrift fon do Seelter uum Touräächreeken fon do him mäd Gewalt ounuumene Pounde. Mäd Oantwoud. He365
1706b Äntslus fon dät Domkapittel tou Munster, dät do ounuumene Pounde touräächroat wäide skällen. He367
1706c Wierhoald Bidskrift fon do Seelter uur do Pounde, do eepenbeer noch nit touräächroat wieren. Mäd Kommentoar. He367.
1666 Skeeldbekantnis fon do seelter Tweelwe an dän Gjuchter tou Ait, weegen Kriechskossenge. He371
1759 Ämpfangskiene fon dät Hoochstift Munster an Seelterlound weegen deer leend Jäild. He373
1759 Befeel fon Ärtsbiskop Clement August fon Köln, do fräie Ljuude nit mäd twoangene Ferfrachtenge fon Furage tou beläästigjen. He374
1641c Tjuugnis fon dän seelter Fooged Hugo Tamelinck uur ju Uuneenichkaid twiske do Seelter un do fon Ait uur älk hieren Andeel in do besunnere Stjuuren. He375
1615 Uutsuch uut n Tjuugenferheer foar dän Gjuchter C. Tamelingh fon do Gjuchte fon do Seelter. He376
1641a Ärkläärenge fon dän Gjuchter J. Pannen Schmidts uur ju Uuneenichkaid twiske do Seelter un do fon Ait weeegn do Kriechsstjuuren. He381
1641b Tjuugnis fon eenige oolde Seelter, do der domoals in Fräislound uur ju Uuneenichkaid twiske do Seelter un do fon Ait. He382
1641d Skrieuwen fon dän Drost tou Kloppenbuurich an dän Kansler un Räide tou Munster uur ju Uuneenichkaid twiske do Seelter un do fon Ait. He385
1633 Kloageskrift fon do Aiter weegen Ounhooldenge fon hiere Burgere un Hoangste weegen ju Uuneenichkaid mäd do Seelter. He387
1641e Skrieuwen fon dän Drost F. Schmidt tou Kloppenbuurich an dän Drost un Rantmäster tou Fächt uur ne Kommission toun Löösen fon ju Uuneenichkaid twiske Seelterlound un Ait. He389
1667 Befeel fon Biskop Christoph Bernhardt an dän Drost un Rantmäster tou Kloppenbuurich, do Aitere nit laanger tou besweerjen weegen hiere Uuneenichkaid mäd do Seelter. He391
1642b Skrieuwen fon dän Drost F. Smidt tou Kloppenbuurich an dän Kanzler un Räide tou Munster uur ju Uuneenichkaid twiske Seelterlound un Ait. He392
1642a Skrieuwen fon dän Drost tou Fächt an dän fon Kloppenbuurich uur ju Kommission (1641e). He393
1642c? Äntslus fon dän Kanzler un Räide tou Munster uur ju Uuneenichkaid twiske Seelterlound un Ait. He393
1708a Befeel fon dän Koomer-Präsident un Räide tou Munster an dän Gjuchter Duvell tou Ait, do Seelter nit laanger tou ferfoulgjen weegen dän noch nit betoalden Skät. He 396
1708b Befeel fon Biskop Frantz Arnolds an do Seelter, dät jo hiere Andeel an do buutengewöönelke Stjuuren betoalje skällen. He397
1709 Appellation fon do Seelter juun dän Äntslus (1708b) fon dän Biskop. He398
1707 Bidskrift fon do Seelter an dän Drost un Rantmäster tou Kloppenbuurich uum Ärhooldenge fon hiere Fräiegaide, juust as do Stääde Kloppenbuurich un Ait. He400
1754a Begjucht fon dän Ämpfanger B.H. Dorsten fon Seelterlound an dän Drost un dän Rantmäster fon dät Amt Kloppenbuurich uur Ferskuuwenge fon ju Exekution fon do Seelter weegen do hiere Ferwäigerenge hier Andeel in do besunnere Stjuuren tou betoaljen. He403
1754b Kloageskrift fon do Beamten Tou Kloppenbuurich an dän Köärfürst fon Köln uur do Seelter hiere Ferwäigerenge. He405
1754c Skrieuwen fon ju Regierenge an do Seelter, dät hieren Agent Stapel in Munster ärskiene skäl.He408
1757 Ärkläärenge fon dän Notar J.G. Nölcken uur do do Aiter ounuumene Pounde. He409
1764 Kloageskrift fon Eilert Borgman, as Beapdraagde fon do Skäddeler, an dän Köärfürst uur ju Hondlengswiese fon dän Rantmäster fon dät Amt Kloppenbuurich in Beluukenge ap do Skäddeler Määrklounde. He410
1705 Ärkläärenge fon Pastoor J. Westermann tou Skäddel un G. Duvell, dät do Seelter, uum hiere Fräiegaid fon Loundfoulge tou wiesen, nit oaraide hääbe in dän Foan fon dän Buppeförster Luer, wan uk do haagere Behöörde him dät befäälen hiede. He412
1733 Uutsuch uut dät Aiter Gjuchtsprotokol uur ju Seeke twiske dän Fiskus un Folcke Bolssen uur do Määrklounde tou Baalenje. He 413

Moor foulget