Gjuha portugeze
Gjuha portugeze ( português ose, në tërësi, língua portuguesa) është një gjuhë romane perëndimore e familjes së gjuhëve indo-evropiane, me origjinë nga Gadishulli Iberik i Evropës . Është një gjuhë zyrtare e Portugalisë, Brazilit, Kepit të Gjelbër, Angolës, Mozambikut, Guinea-Bissaut dhe São Tomé dhe Principes, [5] ndërsa ka statusin e gjuhës bashkë-zyrtare në Timorin Lindor, Guinenë Ekuatoriale dhe Makau . Një person ose komb që flet portugalisht quhet " Luzofon(e) " ( lusófono). Si rezultat i zgjerimit gjatë kohërave koloniale, një prani kulturore e folësve portugezë gjendet gjithashtu në mbarë botën. Portugalishtja evoluoi nga disa dialekte të latinishtes vulgare në Mbretërinë mesjetare të Galicisë dhe në Qarkun e Portugalisë, dhe ka ruajtur disa tipare fonologjike kelte në leksikun e saj. [6] [7]
| Gjuha portugeze | |
|---|---|
| Shqiptimi | [puɾtuˈɣeʃ], [poʁtuˈɡe(j)s] |
| Folësit | Vendas: 230.000.000 milionë (2012–2020)e25 L2: 25.000.000 milionë (2018–2020)[1] Totali: 260.000.000 million[1] |
Familje gjuhësore | |
Format e hershme | Proto-Indo-Europiane
|
Format me shenja | Manually coded Portuguese |
| Statusi zyrtar | |
Gjuhë zyrtare në | 9 shtete |
| Rregulluar nga |
|
| Kodet gjuhësore | |
| ISO 639-1 | pt |
| ISO 639-2 | por |
| ISO 639-3 | por |
| Glottolog | port1283 |
| Linguasphere | 51-AAA-a |
 Gjuhë amtare
Gjuhë amtare dhe administrative
Gjuhë kulturore ose e dytë | |
 Portugalishtja nuk është e rrezikuar sipas sistemit të klasifikimit të UNESCOs | |
Me rreth 230 milionë folës amtarë dhe 25-30 milionë folës të gjuhës së dytë, portugalishtja ka gjithsej rreth 260 milionë folës. Zakonisht renditet si gjuha e pestë më e folur, gjuha e tretë evropiane më e folur në botë për sa i përket folësve amtarë [8] dhe gjuha e dytë romane më e folur, e tejkaluar vetëm nga spanjishtja . Duke qenë gjuha më e folur në Amerikën e Jugut [9] [10] dhe të gjithë Hemisferën Jugore, [11] është gjithashtu gjuha e dytë më e folur, pas spanjishtes, në Amerikën Latine, një nga 10 gjuhët më të folura në Afrikë, [12] dhe një gjuhë zyrtare e Bashkimit Evropian, Mercosurit, Organizatës së Shteteve Amerikane, Komunitetit Ekonomik të Shteteve të Afrikës Perëndimore, Bashkimit Afrikan dhe Komunitetit të Vendeve të Gjuhës Portugeze, një organizatë ndërkombëtare e përbërë nga të gjitha kombet luzofone të botës. Në vitin 1997, një studim akademik gjithëpërfshirës e renditi portugalishten si një nga 10 gjuhët më me ndikim në botë. [13] [14]
Shiko dhe këtë
Redakto
| Ky artikull është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë. |
- ^ a b Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturae25 - ^ Gutiérrez Bottaro, Silvia Etel (2014). "El portugués uruguayo y las marcas de la oralidad en la poesía del escritor uruguayo Agustín R. Bisio" [Uruguayan Portuguese and oral marks in the poetry of Uruguayan writer Agustín R. Bisio] (PDF). abehache (në spanjisht). 4 (6). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 12 gusht 2019. Marrë më 18 mars 2018.
- ^ "Historia lingüística del Uruguay". www.historiadelaslenguasenuruguay.edu.uy. Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2019. Marrë më 9 maj 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Fernández Aguerre, Tabaré; González Bruzzese, Mahira; Rodriguez Ingold, Cecilia (2017). Algunas notas teórico metodológicas sobre la relación entre regiones y aprendizajes en Uruguay [Some theoretical methodological notes on the relationship between regions and learning in Uruguay]. XVI Jornadas de Investigación : la excepcionalidad uruguaya en debate: ¿como el Uruguay no hay? (në spanjisht). fq. 11–15. hdl:20.500.12008/10776.
- ^ "Estados-membros" [Member States]. Community of Portuguese Language Countries (në portugalisht). 7 shkurt 2017.
- ^ "The Origin and Formation of The Portuguese Language". Judeo-Lusitanica. Duke University. Arkivuar nga origjinali më 10 maj 2017. Marrë më 15 tetor 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bittencourt de Oliveira, João. "Breves considerações sobre o legado das línguas célticas". filologia.org.br.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "CIA World Factbook". Marrë më 12 qershor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Admin, e2f. "What are the 5 official languages of South America?". e2f (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 6 tetor 2020. Marrë më 2020-06-21.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) - ^ "Lesson Nine: How Many People Speak Portuguese, And Where Is It Spoken?". Babbel Magazine (në anglisht). Marrë më 2020-06-21.
- ^ "Potencial Económico da Língua Portuguesa" (PDF). University of Coimbra.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Top 11 Most Spoken Languages in Africa". 2017-10-18.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The World's 10 most influential languages", George Weber, 1997, Language Today "...includes besides many other languages, Bengali, English, French, German, Hindi/Urdu, Italian, Marathi, Panjabi, Persian, Brazilian (Portuguese), Russian, the Scandinavian languages, and Spanish."
- ^ Bernard Comrie, Encarta Encyclopedia (1998); George Weber, "Top Languages: The World's 10 Most Influential Languages" Arkivuar 27 shtator 2011 tek Wayback Machine, Language Today (Vol. 2, December 1997).