Magdalena Andersson
| Magdalena Andersson | |
|---|---|
| Eva Magdalena Andersson | |
 |
|
| Persovntiäđuh | |
| Šoddâm | uđđâivemáánu 23. peeivi 1967 Uppsala, Ruotâ |
| Aassâmsaje | Uppsala já Tukholma |
| Pelikyeimi | Richard Friberg |
| Párnááh | 2 |
| Tiäđuh | |
| Piäládâh | Ruotâ sosialdemokraatlâš piäládâh |
|
[ Mute Wikidatast ]
|
|
Eva Magdalena Andersson (š. uđđâivemáánu 23. peeivi 1967 Uppsala, Ruotâ) lii ruátálâš politikkár. Sun lii Ruotâ sosialdemokraatlâš piäláduv saavâjođetteijee. Toos lasseen sun lii lamaš Ruotâ uáiviminister ive 2021 rääjist já staatâ vuossâmuš nissoonuáiviminister.[1][2]
Eellim já oppâm
[mute | mute käldee]Eva Magdalena Andersson šoodâi uđđâivemáánu 23. peeivi 1967 Uppsalast, Ruotâst. Suu eeči lâi ruátálâš lehtor Göran Andersson, kii máttááttij statistiik Uppsala ollâopâttuvvâst.[3] Suu enni lii ruátálâš amnâsmáttáátteijee Birgitta Granell Andersson.[3] Magdalena lii sunnuu áinoo páárnáš.
Andersson juuđij Malmaskolan-vuáđuškoovlâ Norbyst maadâviestâr-Uppsalast. Tast maŋa sun luuvâi ohtsâškoddetiettuid Katedralskolanist Uppsalast iivij 1983–1987.[4][5]
Luvâttuv maŋa sun varrij Tukholman luuhâđ kävppitiettuid Tukholma kävppiollâškoovlâst, mast sun valmâštui ive 1992 kävppitiettui maisterin já sust šoodâi siiviilekonomin (ruotâkielân civilekonom). Siämmáá ive sun luvâškuođij aalmugekonomia náguskirjetotken siämmáá kävppiollâškoovlâst, mut sun ij kuássin nágáttâllâm tuáhtárin. Čohčuv 1994 sun máttááttâlâi Institut für Höhere Studienist Wienist.[4] Kiđđuv 1995 sun máttááttâlâi Harvard ollâopâttuvvâst Cambridgest, Massachusettsist, Ovtâstum staatâin.[6][7]
Andersson vuossâmuuh läävhih politiikist tábáhtuvvii jo Katedralskolan-luvâttuv ääigi ađai ive 1983, ko sun seervâi Ruotâ sosialdemokraatlâš piäláduv nuorâisiärván SSU:n.[5] Ive 1987 sun väljejui SSU Uppsala-pirrâduv saavâjođetteijen. Kävppiollâškoovlâst sust šoodâi ton škoovlâ sosialdemokraatlâš ekonoomkerho saavâjođetteijee, já sun tooimâi taan roolist iivij 1991–1992.
Karrieer
[mute | mute käldee]Valmâštum maŋa Andersson poorgâi pooliitlâš äššitobden iivij 1996–1998, te staatârääđi komitea vuávámhovdân iivij 1998–2004. Tast maŋa sun tooimâi staatâvarijminister staatâčällen iivij 2004–2006. Iivij 2005–2009 sun lâi sosialdemokraatlâš juurdâláláttuv Policy Network stiivrâst.
Skammâmáánust 2009 sun algâttij Ruotâ viärutoimâttuv Skatteverket pajehovdân.[8] Kuovâmáánust 2012 sun sirdui sosialdemokraatlâš piäláduv ekonomiapooliitlâš ovdâsteijee viirgán.
Ruotâ ive 2014 staatâpeeivij vaaljâin Andersson lâi Tukholma lääni iävtukkâssân. Sun peesâi staatâpeivijd já väljejui tállán Ruotâ staatâvarijministerin.[2]
Ruotâ staatâvarijministerin iivij 2014–2021
[mute | mute käldee]Roovvâdmáánu 3. peeivi 2014 Andersson nomâttui Ruotâ staatâvarijminister viirgán Löfven haldâttâsân.[7] Sun tooimâi taan virgeest ton räi ko sun väljejui Ruotâ uáiviministerin skammâmáánust 2021.
Ruotâ sosialdemokraatlâš piäláduv saavâjođetteijen ive 2021 rääjist
[mute | mute käldee]Skammâmáánust 2021 Andersson väljejui Ruotâ sosialdemokraatlâš pargeipiäláduv saavâjođetteijen. Sun lii nubbe nissoon, kii lii toimâm taan virgeest piäláduv historjá ääigi.[2][6]
Ruotâ uáiviministerin ive 2021 rääjist
[mute | mute käldee]Andersson väljejui Ruotâ 34. uáiviministerin já Ruotâ vuossâmuu nissoonuáiviministerin skammâmáánu 24. peeivi 2021, mut sun iäránij jo siämmáá peeivi kiergânhánnáá virgálávt algâttiđ.[9] Sun väljejui uđđâsist uáiviministerin skammâmáánu 29. peeivi 2021.[10] Andersson haldâttâs algâttij čuávuváá peeivi.[11][1]
Ive 2022 staatâpeeivij vaaljâi maŋa Andersson muštâlij čohčâmáánu 15. peeivi staatâpeeivij sahâalmajân, et sun halijdij kyeđđiđ uáiviminister virge. Andersson haldâttâs juátká nuuvt kočodum toimâttâsministeriön.[12][13]
Priivaateellim
[mute | mute käldee]1990-lovvoost Anderson luuvâi ekonomia Tukholma kävppiollâškoovlâst, kost sun teividij Richard Friberg.[14] Ive 1997 suoi naajáin.[14] Sunnust lává kyehti párnáá.[15]
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Magdalena Andersson.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ 1,0 1,1 Här är Sveriges nya ministrar – Lina Axelsson Kihlbom första transpersonen på ministerpost svenska.yle.fi. Čujottum 30.11.2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Lehtonen, Joonas: Magdalena Andersson valittiin Ruotsin pääministeriksi Iltalehti. 24.11.2021. Čujottum 14.10.2022. (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 ANDERSSON, B E GÖRAN Vem är Vem?. 1968. Čujottum 13.10.2022. (ruotâkielân)
- ↑ 4,0 4,1 CV — Magdalena Andersson Socialdemokraterna. 8.8.2022. Čujottum 13.10.2022. (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Andersson har tackat ja till nomineringen Västerbottens-Kuriren. 29.9.2021. Čujottum 13.10.2022. (ruotâkielân)
- ↑ 6,0 6,1 Nuuttila, Sakari: Tiukka neuvottelija ja ex-kilpauimari, jolla on aina kananmuna laukussaan Yle Uutiset. 4.11.2021. Čujottum 14.10.2022. (suomâkielân)
- ↑ 7,0 7,1 Riksdagsförvaltningen: Protokoll 2014/15:6 Fredagen den 3 oktober Protokoll 2014/15:6 - Riksdagen www.riksdagen.se. Čujottum 13.10.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Ruotsin valtiovarainministeriksi Magdalena Andersson Taloussanomat. 3.10.2014. Čujottum 3.10.2014.
- ↑ Kankkonen, Tom já Burtsoff, Petri: Ruotsi saa ensimmäisen naispääministerin Yle Uutiset. 24.11.2021. Čujottum 24.11.2021. (suomâkielân)
- ↑ Osipova, Elsa já Pärssinen, Minna: Ruotsin pääministeriksi viikon sisään toistamiseen valittu Magdalena Andersson aikoo muodostaa vähemmistöhallituksen Yle Uutiset. 29.11.2021. Čujottum 14.10.2022. (suomâkielân)
- ↑ Ruotsissa valtiopäivät valitsi pääministeriksi jälleen Magdalena Anderssonin Yle Uutiset. 29.11.2021. Čujottum 29.11.2021.
- ↑ S. V. T. Nyheter, Mimmi Nilsson: Magdalena Andersson avgår som statsminister SVT Nyheter. 15.9.2022. Čujottum 15.9.2022.
- ↑ Andersson jätti eronpyyntönsä – väläytti heti yhteistyön mahdollisuutta kokoomuksen kanssa Yle Uutiset. 11.9.2022. Čujottum 15.9.2022.
- ↑ 14,0 14,1 Anna Von Koch: Magdalena Andersson: Dolda privatlivet med maken och barnen www.svenskdam.se. 18.9.2021. Čujottum 13.10.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Fredriksson, Jimmy: "Ett komplement till en god välfärdsstad" 15.12.2013. Expressen. Čujottum 3.10.2014. (ruotâkielân)
