Vijenac (arhitektura)
| Vijenac | |
|---|---|
 | |
Vijenac (ijek.) ili venac (ek.), odn. korniš (od franc. corniche < tal. cornice: okvir, prema lat. cornix < grč. κόραξ: gavran),[1] u arhitekturi, horizontalna istaka na zidu, koja pokriva (sakriva) stropne grede.[2] Vijenac pored dekorativne ima i praktičnu funkciju, jer čuva drvene grede od oborina.[3]
Pored tog vijenac se zove i svaka ostala horizontalna istaka na građevini, kao što su istake iznad vrata,[2] prozora, a karniša se zove i nosač zavjesa, koji stoji iznad prozora ili vrata.
Kod klasičnih grčkih hramova vijenac je bio najviši element trabeacije[2] koja se sastoji (od vrha do dna) od vijenca, friza (sastavljenog od nanizanih triglifa i metopa) i arhitrava.
Taj način pokrivanja krovnih greda, Rimljani su preuzeli od Grka, i proširili njegovu primjenu na sve stropne grede, na višekatnim građevinama, jer Grci takve nisu gradili.
Vijenci su bili osobito popularan arhitektonski element za renesanse, u kasnijim stilskim razdobljima se više nisu klesali od kamena, već izvodili od žbuke
Vijenci se upotrebljavaju i danas, iako sve manje a najčešće kod krova, da pokriju krovne grede.
-
Vijenac klasičnog grčkog hrama -
Krovni vijenac na hramu Maison Carrée u Nîmesu -
Fasada Palazzo Rucellai iz Firence primjer upotrebe vijenaca -
Veliki krovni vijenac na zgradi u Wheelingu Zapadna Virginia
