Sudija
„Sudac” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Sudac (razvrstavanje).| Sudija | |
|---|---|
 ] | |
| Opis | |
| Sposobnosti | analitički um, kritičko mišljenje, nepristranost, zdrav razum |
| Potrebno obrazovanje | uobičajeno prethodno iskustvo u advokaturi |
| Mjesta zaposlenja | sudovi |
| Srodni poslovi | advokat, javni tužitelj |
Sudija ili sudac je fizičko lice kome se poverava pravo i dužnost da u određenoj spornoj situaciji sam ili u sadejstvu sa drugim sudijama donese odluku kojom se ta sporna situacija rešava.
Pojam sudije obično se vezuje za pravo i sport. U pravnom sistemu neke zemlje sudija je postavljeni ili izabrani pojedinac kome je povereno rešavanje sporova kao pojedincu ili u sastavu sudskih veća (vidi Skabinski sistem suđenja), sa ili bez učešća još nekih učesnika u odlučivanju (npr. porota). Pored piramide državnih sudskih organa, sudije se mogu javiti i u drugim profesionalnim udruženjima i udruženjima građana, gde obavljaju funkciju presuđivanja u sastavu specijalizovanih nedržavnih sudskih organa. Takvi su na primer sudovi časti i etički sudovi u privrednim komorama ili udruženjima novinara.
Za sudije u sastavu sudske vlasti kao grane državne vlasti karakteristično je formalno pravno obrazovanje, a u zavisnosti od sistema i neki drugi uslovi vezani za iskustvo ili lične osobine. Postoje i izuzeci, tj. primeri sudija bez pravnog obrazovanja (npr. u engleskom pravosudnom sistemu). Ovo bi trebalo razlikovati od sudija-porotnika, gde se već u nazivu vidi da su u pitanju obični građani. U velikom broju zemalja postoji običaj da sudije nose posebne odore, što bi trebalo da ukazuje na dostojanstvenost njihove dužnosti i značaj njihovog položaja.
Termin sudija upotrebljava se u sportu da označi lice nadležno za sankcionisanje prekršaja pravila igre tokom određenog sportskog dešavanja (utakmice, borbe, trke i drugih sportskih nadmetanja). U zavisnosti od sportske discipline broj sudija može da varira, a ponekad se isti termin upotrebljava i za pomoćnike sudija.
Kao sinonim se često upotrebljava reč arbitar, što nije netačno i u suštini znači isto, ali je u pravnoj terminologiji reč arbitar (i arbitraža) vezana za postupak u kome same stranke u postupku biraju određeno lice da presuđuje u njihovom sporu.
