1341
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1310-e |
1320-e |
1330-e |
1340-e
| 1350-e
| 1360-e
| 1370-e
| >
<< |
< |
1337. |
1338. |
1339. |
1340. |
1341.
| 1342.
| 1343.
| 1344.
| 1345.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1341. (MCCCXLI) |
| Ab urbe condita | 2094. |
| Islamski | 741–742. |
| Iranski | 719–720. |
| Hebrejski | 5101–5102. |
| Bizantski | 6849–6850. |
| Koptski | 1057–1058. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1396–1397. |
| • Shaka Samvat | 1263–1264. |
| • Kali Yuga | 4442–4443. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3977–3978. |
| • 60 godina | Yin Metal Zmija (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11341. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1341 (MCCCXLI) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak u julijanskom kalendaru (1. januar/siječnja).
- 4. 2. - Hrvatski ban Mikac Mihaljević daje svom četvrtom sinu grad Novigrad, castrum Wywar, "za volju mira" (dan. Hanigovský hrad na sjeveroistoku Slovačke).[1]
- 8. 4. - Francesco Petrarca je ovenčan za pesnika laureata (pre njega je isto zvanje dobio Albertino Mussato, 1315, što su prvi slučajevi od antike).
- 30. 4. - Vojvoda Bretanje Ivan III. umire bez nasljednika. Njegov polubrat Jean de Montfort ističe pravo nasljedstva, u čemu ga podržavaju Englezi, dok francuski kralj podržava pokojnikovu sinovicu Jeanne de Penthièvre, čiji je muž Charles de Blois, sestrić francuskog kralja. Dolazi do Rata za bretonsko nasleđe, uključenog u Stogodišnji rat, nazvanog i Rat dve Žane, jer se i Montfortova supruga zvala Jeanne.
- 19. 5. - Kurjakovići dogovorili s Mlečanima da će braniti Šibenik od svih neprijatelja - misli se na kneza Nelipića i njegovog sinovca Konstantina, gospodara Ključa, koji napadaju i Trogir.
- 2. 6. - David II se vraća u Škotsku nakon sedam godina u Francuskoj.
- 7. 6. - Umro Al-Nasir Muhammad, mamelučki sultan Egipta; nasleđuje ga sin Al-Mansur Abu Bakr, ali kratko.
- maj - 10. 6. - Peti carigradski sabor odobrava isihazam Grigorija Palame i osuđuje Varlaama Kalabrijskog - ovaj se vraća u Italiju, a njegovo gledište će braniti Grigorije Akindin.
- 15. 6. - Umro je vizantijski car Andronik III Paleolog. Nasleđuje ga 9-togodišnji sin Jovan V,
- za regenta je imenovan veliki domestik Jovan Kantakuzin. Protive mu se carica-majka Ana Savojska, koja je regent po tradiciji, patrijarh Jovan XIV i, potajno, mega duks, komandant mornarice, Aleksije Apokavk.
-
Jovan V (odrastao) -
-
-
- leto - Kralj Dušan je krenuo prema Solunu, srpski odredi su zauzeli neka mesta.[2]
- jul - Bugarski vladar Ivan Aleksandar zahteva izručenje svog rođaka od Vizantije i preti ratom - protiv njega su poslati Umur Begovi Turci koji se iskrcavaju u delti Dunava i pljačkaju okolinu.
- jul - Turkomani su popalili Trapezunt i ubili mnogo ljudi. Nepopularna carica Irina Paleolog napušta presto, a 17-tog stiže njena zaova Ana Velika Komnina, pošto je napustila manastir (vlada do 1342). Međutim, 30-tog iz Carigrada stiže Anin stric Mihajlo, koji je ranije određen da se oženi Irinom. Anini saveznici ga sutradan zatvaraju (ali vladaće 1344-49).
- jul-avgust - Kantakuzen je na pohodu, kako bi se suočio sa srpskom invazijom i napadima saruhanskih Turaka na obale Trakije, u čemu ima uspeha. Peloponeski Latini iz Kneževine Ahaje izražavaju spremnost da se priključe Vizantiji.
- 5. 8. - Mamelučki emir, veledostojnik, Qawsun je zbacio sultana Al-Mansura Abu Bakra - postavlja dete Al-Ashraf Kujuka, kojemu je regent. Abu Bakr je pogubljen u novembru.
- avgust - Aleksije Apokavk je puštao Turke preko Dardanela, pokušao je oteti malog cara, ali mora pobeći svojoj kući u Epivatesu (dan. Selimpaša, 50 km. zap. od Istanbula).
- 28. 8. - Kralj Kiličke Armenije Levon V je ubijen od svojih antizapadnih barona, čime je okončana hetumidska dinastija. Dogodine ga nasleđuje Konstantin II, iz dinastije Poitiers-Lusignan.
- 7. 9. - Francuski kralj priznaje Šarla od Bloa kao vojvodu Bretanje, koju trenutno drži Žan de Monfor.
- 11. 9. - Mletačko vijeće šalje posebnog izaslanika knezu Nelipiću da ga privoli na mir sa Šibenikom i Trogirom - bez uspjeha, sljedeća misija je u februaru.
- 15. 9. - Napuljski kralj Robert zauzima grad Milazzo na Siciliji.
- septembar - Jovan Kantakuzin je u ime carske vlade poslao izaslanike kralju Dušanu, koji su obnovili mir pod uslovima kao u vreme Andronika III.
- septembar - Kantakuzen se vratio u Carigrad, pomilovao je Apokavka i vratio ga na položaj.
- oktobar - Građanski rat u Vizantiji (1341–1347): Pošto je Kantakuzen krenuo prema Moreji (Peloponezu), vaseljenski patrijarh ga smenjuje kao regenta, njegovi prijatelji i rođaci su zatvoreni ili prinuđeni na bekstvo.
- 26. 10. - Jovan Kantakuzin je proglašen za cara u Dimotici - u početku se smatra savladerem malog Jovana V, ali njegovi izaslanici su zatvoreni a on je ekskomuniciran. Bogati zemljoposednici podržavaju Kantakuzina a gradska merkantilna srednja klasa i siromašniji caricu-majku i patrijarha.
- 27. 10. - Stanovništvo proteruje aristokrate iz Jedrena, u korist patrijarha regenta - slično se narednih nedelja dešava širom Trakije i Makedonije. Bugarski vladar Ivan Aleksandar će pokušati da se umeša ali oterali su ga vizantijski Turci.
- 1. 11. - Grofica Margareta Tirolska nije pustila muža u njihov zamak. Pošto ga ni plemići nisu primili, napušta zemlju - Margareta se udaje već u februaru, što će izazvati bigamistički skandal i ekskomunikaciju.
- novembar - Rat u Bretanji: francuski princ Jean je zauzeo Nantes, predao mu se Jean de Montfort. Njegova supruga Jeanne de Flandre nastavlja borbu za njihovog malog sina.
- 19. 11. - Jovan V Paleolog je krunisan u Carigradu, kao odgovor na proglašenje Kantakuzina.
- decembar - Umro je veliki vojvoda Litvanije Gediminas, moguće da je ubijen; nasleđuje ga sin Jaunutis (do 1345).
- decembar, krajem - Mamelučki regent Qawsun je zbačen u pobuni emira i kairske rulje - An-Nasir Ahmad, Abu Bakrov brat, postaje sultan sledećeg meseca, a Qawsun je ubijen u aprilu.
- zima - 1341-42 - Sneg onemogućuje ratovanje u Vizantiji; guverner Soluna Teodor Sinaden je tajno za Kantakuzina, izgled da mu naginje i Hrelja, gospodar Strumice i doline Strume.
- Dušanov veliki čelnik Jovan Oliver osnovao manastir Lesnovo (priprata crkve 1349, kada je i živopisana).
- Umro barski nadbiskup Guillaume Adam.
- Novi mačvanski ban je Dominik (do 1352), brat ranijeg bana Nikole. Dominik je od 1345-46 održao Mačvu nasuprot srpskih napada, proširio je na "Biograd i Golubac, kao i mnoga druga mjesta na jugu Save i Dunava"; takođe je u opustošene zemlje doveo nove naseljenike.[3]
- Radoslav Šubić je krbavski biskup 1341-48.
- Celjski grofovi su dobili Celje u leno od cara Ludwiga IV, sa grofovskom titulom.
- Prvi spomen Otoka na Cetini.
- Umro je Özbeg Khan, vladar Zlatne Horde. Za naslednika slovi Tini Beg, ali on je na ratištu, tako da kao regent služi njegov brat Džani Beg, koji će dogodine i uzeti tron.
- Ibn Batutina putovanja: posle šest godina kod hirovitog delhijskog sultana, dobija priliku za odlazak - zadužen je za poslanstvo u Kinu, ali to se izjalovilo pa će boraviti na jugu Indije.
- Razorna poplava rijeke Perijar na jugu Indije zatvara drijevnu luku Muziris, zamjeniće je Kočin (prvi put pomenut u ranom 15. st.).
- c. Magnus IV je doneo Landslag, prvi zakon koji se odnosi na celu Švedsku - seoske krajeve, za gradove će biti određeni Stadslagen.
- c. Mansa Sulejman je zavladao Carstvom Mali (do oko 1360).
- 1. 9. - Frederik IV, kralj Sicilije († 1377)
- Louis de Navarre, drački vojvoda († 1376)
- 22. 1. - Luj I. Burbonski (* 1279)
- 7. 6. - Al-Nasir Muhammad, mamelučki sultan Egipta (* 1285)
- 15. 6. - Andronik III Paleolog, vizantijski car (* 1297)
- c. Mladen II Šubić, bivši hrvatski ban
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
