Bòsch Marengh o mach Ël Bòsch (Ar̂ Bòsch an dialet local, Bosco Marengo an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 2.374 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria.
Ël pais a resta ant la pian-a lissandrin-a, sël piuvent oriental ëd la comba dël torent Òrba.
Prima dl'época roman-a, ël teritòri 'd Bòsch a l'era abità da popolassion ligurin-e dla tribù ij Marici, dont a podrìa esse derivà an séguit ël topònim Marengh. Dël 187 a.C. ël cónsol roman Marco Emilio Lepido a anandia la costrussion dla via Aemila Scauri, ch'a mnava da Derthona (ancheuj Torton-a a Aquae Statiellae (ancheuj Àich) a La cesa parochial dij sant Pé e PantalonVada Sabatia (ancheuj Vado. La strà a passava mach a doi chilòmeter dal pais atual e a l'é probàbil che lì an mès ai bòsch a sìa formasse Media Silva, un prim aglomerà 'd cà con la fonsion ëd mansio, na stassion për fermesse e cambié ij cavaj. La tradission a veul che Bòsch a sìa stàita fondà dël 498 da Teodorich, re dj'Ostrogòt, ch'a l'era insedià a Marengh. A la fin dël sécol ch'a fa X, l'imperator Oton I a conced a Aleram le tère ch'a van da la pian-a dël Pò a la Liguria e Bòsch a sarà sede d'un dij tant marcheisà generà da soa dissendensa: Ugon e sò fieul Anselm a saran ij prim Marchèis ëd Bòsch, con na giurisdission ch'a pijava tuta la val ëd l'Òrba e a rivava press che pòch davzin al mar. Dël 1168 ij marchèis a contribuisso a fondé la sità 'd Lissandria ansima a tère 'd lor proprietà.
A la metà dël Tërzent, ël marcheisà a passa sota al contròl dël Ducà 'd Milan, goernà prima dai Viscont, peui da jë Sfòrsa. Dël 1447 davant a le muraje ëd Bòsch as combat na bataja antra l'armà fransèisa e l'armà dël ducà milanèis comandà da Bartolomeo Colleoni. La Papa Pio Vpartessipassioin dij boschèis a giuta ij milanèis ch'a vinco la bataja e ancora ancheuj na làpida an sël castel ësforsesch ëd Milan a n'arcòrda 'l valor. Dël 1535 la dinastìa djë Sfòrsa a s'esauriss e l'imperador e re Carl V d'Asborgh, an considerand ël Ducà tanme 'n feod imperial, as n'ampadroniss e parèj Bòsch a intra a fé part dël regn dë Spagna. Dël 1566 Antonio Ghislieri, nà a Bòsch, a ven nominà Papa col nòm ëd Pio V. Sòn a l'avrà n'influss grand sël pais: ël papa a fa fondé 'l convent domenican ëd Santa Cros e fa realisé euvre 'd canalisassion ch'a favorisso l'agricoltura, a fa nasse 'l Mont Frumentari (na specie 'd banca dël forment), a lassa në stipendi për un médich e për un magìster dë scòla. L'imperator Filip II dë Spagna a don-a al pais privilegi e tìtol onorìfich ch'a lasso Bòsch an prosperità fin-a a l'inissi dël Sessent, quand ch'a s'arprendo guère e devastassion për ij conflit antra le potense spagneule, fransèise, imperiaj e locaj për ël contròl ëd la Pian-a dël Pò.
Dël 1713, an séguit a la guèra 'd sucession ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, Bòsch a ven cedù al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pòch pì tard, dël 1720, a dven ël Regn ëd Sardëgna. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Lissandria e a l'é a cap d'ën Mandament ch'a comprend ëdcò Fërsnèira e Fruareu.
Michele Ghislieri, che a l'é dventà Papa con ël nòm ëd Pio V, a l'era nassù a Bòsch Marengh dël 1504. A l'é l'ùnich papa nassù ant l'atual teritòri piemontèis.
