Hans Frank (1900–1946) – generalny gubernator okupowanych ziem polskich, hitlerowski zbrodniarz wojenny, jeden z przywódców III Rzeszy.
Ten artykuł ma chronologiczny układ cytatów.
Czy zdarzyło się panu kiedy widzieć masakrę Żydów na ulicach miast niemieckich? Nie, prawda? Co najwyżej jakąś demonstrację studencką, jakieś dziecinne awantury. A mimo to wkrótce nie będzie w Niemczech ani jednego Żyda. – To wszystko kwestia metody i organizacji – wtrącił Fischer.
Mordować Żydów – ciągnął Frank – nie, to nie jest w niemieckim stylu. To idiotyczna robota, niepotrzebna strata czasu i sił. My deportujemy Żydów do Polski i zamykamy ich w gettach. W ich obrębie mogą robić, co chcą. W gettach polskich miast Żydzi żyją jak w wolnej republice.
Opis: w rozmowie z Curzio Malaparte, Fischerem i innymi w okupowanej przez Niemców Warszawie.
Źródło: Curzio Malaparte, Kaputt, op. cit., s. 193.
Otrzymałem polecenie bezwzględnego złupienia zdobytych ziem wschodnich; mam doprowadzić do ich całkowitej gospodarczej, społecznej, kulturalnej i politycznej dewastacji.
Opis: z dziennika pod datą 19 stycznia 1940
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, tłum. Maria Przybyłowska, Janina Szymańska-Kumaniecka, wyd. Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 8373119892, s. 82.
W Pradze wywieszono np. wielkie, czerwone plakaty z wiadomością, że dzisiaj rozstrzelano 7 Czechów. Powiedziałem sobie wtedy: gdybym o każdych siedmiu rozstrzelanych Polakach chciał rozwiesić plakaty, to lasy polskie nie starczyłyby na wyprodukowanie papieru na takie obwieszczenia (…) Naszym zadaniem jest utrzymać ten kraj w interesie niemieckiego narodu. Polska nie śmie nigdy więcej powstać.
Opis: wywiad dla korespondenta „Vólkischer Beobachter” Kleissa, 6 lutego 1940.
Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970, s. 283.
Führer powiedział mi: (…) warstwy, uznane przez nas obecnie za kierownicze w Polsce, należy zlikwidować, co znowu narośnie, należy wykryć i w odpowiednim czasie znowu usunąć.
Opis: na posiedzeniu w sprawach policyjnych w dniu 30 maja 1940 odnośnie do traktowania i eksterminacji Polaków.
Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970.
Panowie! (…) omówiłem z kolegą (Brunonem) Streckenbachem w obecności SS-Obergruppenführera (Friedricha-Wilhelma) Krügera ten nadzwyczajny program pacyfikacyjny, którego celem była przyśpieszona likwidacja znajdującej się w naszym ręku większości buntowniczych polityków głoszących opór i innych osobników politycznie podejrzanych, jak również jednoczesne położenie kresu tradycyjnej polskiej przestępczości. Przyznaję otwarcie, że w rezultacie będzie musiało się rozstać z życiem kilka tysięcy Polaków, głównie ze sfer ideowych przywódców polskich. Dla nas wszystkich jako narodowych socjalistów nakazem chwili jest podjęcie zobowiązania, że dołożymy wszelkich starań, by w narodzie polskim nie wykrystalizował się już żaden opór.
Opis: z protokołu posiedzenia policyjnego poświęconego całokształtowi spraw związanych ze stanem bezpieczeństwa w Generalnym Gubernatorstwie i Akcją AB, 30 maja 1940.
Ten obszar dzięki męstwu naszych żołnierzy stał się obszarem niemieckim, a dolina Wisły od źródeł do ujścia do morza będzie pewnego dnia tak niemiecka jak dolina Renu.
Z przeprowadzonych badań wynika, że większość mieszkańców Polski dostarcza organizmowi zaledwie ok. 600 kalorii dziennie, gdy normalne zapotrzebowanie człowieka wynosi 2200 kalorii. Ludność Polski jest tak osłabiona, że łatwo może paść ofiarą tyfusu plamistego… Współczucie z zasady wolelibyśmy zachować tylko dla narodu niemieckiego, i dla nikogo więcej.
Opis: z dziennika pod datą 9 września 1941.
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, op. cit., s. 82.
Wszystkich nas zajmuje sprawa ukraińska. Doszliśmy do przekonania, że według wielu Ukraińców Generalna Gubernia jest tylko jednym z wielu czynników, które los wybrał, aby przywrócić narodowi ukraińskiemu wielką Ukrainę. Na to pójść nie możemy. Ukraińcy są obywatelami Wielkiej Rzeszy Niemieckiej, skoro zamieszkują obszar niemiecki.
Źródło: wystąpienie na posiedzeniu rządu Generalnego Gubernatorstwa, 12 września 1940, Kraków
Polakom należy umożliwić kształcenie się jedynie w tym zakresie, aby uświadomili sobie, że jako naród nie mają żadnych perspektyw (…), szkoły wyższe są już zamknięte. Seminaria duchowne, otwarte ponownie przez Wehrmacht, również zostaną bezwarunkowo zamknięte, gdyż są one jedynie inkubatorami nienawiści do Niemców.
Opis: do Josepha Goebbelsa o zablokowaniu możliwości kształcenia elity polskiej, październik 1940.
Źródło: Mateusz Szpytma, Sonderaktion Krakau – akcja specjalna przeciwko polskości, [w:] Filip Musiał, Jarosław Szarek (red.), Od Września do Norymbergi, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012, ISBN 9788362628292, s. 30.
Nie należy nam zresztą wcale na rozkwicie tego kraju. Jest to może najsmutniejsza prawda, jaką musimy powiedzieć. Nam nie zależy zupełnie na tym, aby Polacy stali się bogatsi albo czuli się bezpieczniej lub przejawiali coraz więcej żywotności w wykorzystaniu swej własności. Nam zależy jedynie na podniesieniu autorytetu niemieckiego w tym kraju. Miarą tego dzieła nie może być dla nas, ile osobistego szczęścia – według pojęć rządów dawnych stuleci – przysporzymy poszczególnym Polakom, lecz jak najskuteczniej wykluczyć możliwość, aby Polska kiedykolwiek jeszcze powstała.
Opis: przemówienie Hansa Franka, wygłoszone na posiedzeniu władz okupacyjnych, określające cele polityki hitlerowskiej w generalnej Guberni, 6 listopada 1940.
Przy 40 stopniach mrozu (…) musieliśmy wysiedlać tysiące, dziesiątki i setki tysięcy… musieliśmy rozstrzeliwać tysiące Polaków (…) Znacznie łatwiej jest prowadzić kompanię do bitwy, aniżeli przy jej pomocy trzymać w ryzach wstrętną, kulturalnie nisko stojącą ludność, dokonywać egzekucji, wyrzucać wyjące i płaczące kobiety (…) egzekucje są najcięższe dla naszych ludzi (…) ale muszą oni zaciąć wargi (…) nordycka krew jest najlepszą krwią świata.
Opis: do oficerów SS w 1941 o wysiedleniach i egzekucjach Polaków po agresji na Polskę.
Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył, Warszawa 1960, s. 36–37.
Führer jest zdecydowany uczynić z tego kraju w przeciągu 15–20 lat kraj czysto niemiecki. Określenie siedziba narodu polskiego nie będzie odtąd używane w odniesieniu do GG i obszarów przyległych.
Opis: po rozmowie z Hitlerem 17 marca 1941, Hans Frank do podsekretarzy stanu, dowódcy policji i SS, gubernatorów dystryktów oraz kierowników wydziałów rządu.
Źródło: Czesław Madajczyk, Generalna Gubernia w planach hitlerowskich, Warszawa 1961, s. 78–79.
Poza tym wyraźnie rozstrzygnięto, że GG stanie się w przyszłości niemieckim obszarem życiowym. Tam, gdzie dziś mieszka 12 milionów Polaków, tam powinno zamieszkać 4 do 5 milionów Niemców. Generalna Gubernia musi stać się krajem tak niemieckim, jak Nadrenia.
Opis: po rozmowie z Hitlerem 17 marca 1941, Hans Frank do podsekretarzy stanu, dowódcy policji i SS, gubernatorów dystryktów, kierowników wydziałów rządu.
Źródło: Czesław Madajczyk, Generalna Gubernia w planach hitlerowskich, Warszawa 1961, s. 78–79.
Nie możemy już dostarczać żywności ludności żydowskiej.
Opis: z dziennika pod datą 15 października 1941.
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, op. cit., s. 82.
Obszar Guberni Generalnej będzie stanowił następną część składową Europy, która będzie bezwzględnie zniemczoną bezpośrednio po powtórnym zgermanizowaniu wschodnich terenów Rzeszy (…) Będziemy budowali wielkie autostrady, jakie przecinają obecnie nasz kraj. Przy nich powstaną wielkie osady niemieckie. W dobranych punktach strategicznych powstaną wielkie ośrodki wojskowe, wokoło nich szerokim pasem rozwinie się życie niemieckie. Jeżeli będziemy wówczas mieli możliwość wyparcia na wschód obcego narodu, którego nie będziemy tu więcej potrzebowali, nie będzie rzeczą tak trudną coraz bardziej osiedlać element niemiecki i coraz więcej usuwać element obcoplemienny (…) Dalej na wchodzie powstanie kiedyś okręg Gotów, a z Guberni Generalnej można będzie wówczas zrobić okręg Wandalów.
Opis: na posiedzeniu rządu Generalnego Gubernatorstwa na temat germanizacji ziem polskich i Europy Wschodniej, 16 grudnia 1941.
Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970, s. 185.
W stosunku do Żydów zasadniczo oczekuję tylko jednego – że zupełnie znikną (…). Ale co należy z nimi zrobić? Czy sądzicie, że zostaną oni osiedleni na Wschodzie we wsiach? (…) nie należy się tym kłopotać, nie potrzebujemy ich ani na Wschodzie, ani w Komisariacie Rzeszy, więc zlikwidujcie ich sami (…). Musimy unicestwić Żydów gdziekolwiek ich znajdziemy i gdzie tylko to jest możliwe.
Źródło: przemówienie na posiedzeniu rządu Generalnego Gubernatorstwa, 16 grudnia 1941
Celem naszym (…) winno być opróżnienie dla osadnictwa niemieckiego całego Kraju Wisły (niem. Weichselland) włącznie z Galicją. Będzie to oczywiście możliwe tylko wówczas, jeśli się z biegiem czasu usunie stąd obce narodowości – Polaków i Ukraińców. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie takich zmian potrwa dziesiątki lat; jest to jednakże jedynie słuszna linia postępowania; każda inna jest błędna.
Opis: protokół posiedzenia rządu GG, fragmenty wypowiedzi na temat „jedności administracji, polityki w sprawach narodowościowych, wyżywienia oraz wykorzystania siły roboczej”, Kraków 11 marca 1942.
Źródło: Okupacja i Ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939-1945, Tom I 1939–1942, KIW Warszawa 1972.
Nie cofamy się przed niczym i całymi tuzinami stawiamy ludzi pod ścianą.
Opis: na posiedzeniu roboczym o egzekucjach Polaków, 18 marca 1942.
Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970, s. 306.
Na marginesie należy jedynie stwierdzić, że skazaliśmy na śmierć głodową 1,2 miliona Żydów.
Opis: z dziennika pod datą 24 sierpnia 1942.
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, op. cit., s. 82.
Chciałbym podkreślić jedno: nie powinniśmy okazywać przesadnych emocji, kiedy słyszymy o 17 000 rozstrzelanych… Śmieszne by było rozpowszechnianie jakichkolwiek wątpliwości na temat metod postępowania.
Opis: z dziennika pod datą 25 stycznia 1943.
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, op. cit., s. 83.
Na początku było tutaj trzy i pół miliona Żydów, z tej liczby dzisiaj pozostało jeszcze tylko kilka Kompanii Roboczych, wszyscy inni – powiedzmy – wyemigrowali.
Opis: z dziennika pod datą 2 czerwca 1943
Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, op. cit., s. 82.
Friedrich Schopping był geniuszem, dlatego nie mógł być Polakiem. To najwspanialszy kompozytor, jakiego zrodziła niemiecka ziemia.
Opis: podczas otwierania w Krakowie wystawy poświęconej Chopinowi, 27 października 1943.
Źródło: Fortepian Schoppinga, „Duży Format”, 13 maja 2010.
Znajdujemy się na tym obszarze dla ugruntowania niemieckiego panowania, dla wprowadzenia w życie władczych aspiracji niemieckich. Rzesza niemiecka nie jest gościem w tym kraju. My przebywamy tu po to, aby kraj ten zniemczyć na wieki i nieodwracalnie.
Z Żydami się nie cackać. Co za radość – nareszcie można dobrać się do skóry rasy żydowskiej. Im więcej umiera, tym lepiej, trafić go – to zwycięstwo naszej Rzeszy. Niech Żydzi poczują, żeśmy przyszli (…). Żydów będziemy uciskać wszędzie, gdzie tylko będziemy mogli.
Źródło: Eksterminacje Żydów na ziemiach polskich. Zbiór dokumentów, opracowali T. Berenstein, A. Eisenbach i A. Rutkowski, Warszawa 1957, s. 34.
Generalna Gubernia została powołana przez führera w 1939 roku jako swoisty, wyjątkowy twór administracyjny. Jest ona, że tak powiem, utajonym stanem wyjątkowym. Świadczy o tym m.in. fakt, że zachowaliśmy tu doraźne sądy policyjne, organy uprawnione do natychmiastowego wykonywania wyroków. Utrzymując ten stan wyjątkowy posunęliśmy się tak daleko, że zmuszamy tutejszą ludność do ofiar, jakich nie musi ponosić ludność żadnych, innych terytoriów.
Mamy w tym kraju jeden punkt, z którego pochodzi wszystko zło: to Warszawa. Gdybyśmy nie mieli Warszawy w Generalnym Gubernatorstwie, to nie mielibyśmy 4/5 trudności, z którymi musimy walczyć. Warszawa jest i pozostaje ogniskiem zamętu, punktem, z którego rozprzestrzenia się niepokój w tym kraju.
Musimy bezwzględnie wykorzystać czas wojny, aby jak najbardziej zniszczyć i rozbić polską siłę narodową. Musimy z całą brutalnością i bez względu na skutki ogałacać ten kraj ze wszystkiego. Musimy przemocą wysiedlać, wywłaszczać i wyrywać z korzeniami (…). Czas pokaże, czy daleko idące restrykcje wobec Polaków są skuteczną bronią przeciwko nim. Surowe środki wykonawcze, które stosujemy w Warszawie, Krakowie i innych miejscowościach mają tylko na celu pokazać, że w tym kraju nadal panują Niemcy.
Kiedy wreszcie wygramy wojnę, to jeśli o mnie chodzi, z Polaków, Ukraińców i tego, co się wokół obija, można zrobić rąbankę. Niechaj będzie, co ma być. Ale obecnie chodzi o to, aby utrzymać w spokoju, porządku, pracy i dyscyplinie prawie 15 milionów wrogiego narodu, który organizuje się przeciw nam. Jeśli to się nie uda, będę wprawdzie może mógł powiedzieć triumfująco: zabiłem 2 miliony Polaczków (Polacken).
Źródło: dziennik Hansa Franka, 12 stycznia 1944
Do najpoważniejszych wstrząsów ostatniego okresu należy zaliczyć dwa wielkie zamachy; ofiarą jednego z nich padł SS-Brigadeführer Kutschera. Członkowie nacjonalistycznego ruchu oporu przygotowali ten zamach tak precyzyjnie, że można go nazwać koronkową robotą. Przy jednym z ranionych sprawców znaleziono szkic, z którego wynikało, że plan zamachu opracowany był do najdrobniejszych szczegółów włącznie z pozycjami zajmowanymi przez poszczególnych jego wykonawców i kolejnością strzałów.
Źródło: Hans Frank, Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945, Tom II, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1970, s. 408.
Gdybym przyszedł do führera i powiedział: Führerze, melduję, że zlikwidowałem dalsze 150 000 Polaków, otrzymałbym odpowiedź: „Pięknie, jeśli to było konieczne”.
Źródło: przemówienie, 16 marca 1944, Rzeszów
Miasto Warszawa stoi w większej części w płomieniach. Wypalenie domów jest najpewniejszym środkiem odebrania powstańcom kryjówek. Po stłumieniu powstania Warszawa będzie całkowicie zniszczona, spotka ją żałosny los.
Opis: w piśmie do Hansa Heinricha Lammersa, szefa kancelarii III Rzeszy Niemieckiej, 3 sierpnia 1944.
Źródło: Stanisław Podlewski, Wolność krzyżami się znaczy, Wydawnictwo Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1989, ISBN 8370120172, s. 523
Opis: o narodowym socjalizmie na procesie w Norymberdze w 1946.
Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 278.
Śmierć przez powieszenie. Zasłużyłem na nią i spodziewałem się tego.
Opis: po ogłoszeniu wyroku skazującego go na śmierć.
Gubernator Frank, człowiek, którego charakter trudno jednoznacznie określić, był o wiele inteligentniejszy niż większość jego kolegów, a mimo to nie umiał się oprzeć opokusom, jakie stwarzała jego pozycja. Należał do niewielu bliskich towarzyszy Hitlera analizujących własne myśli i czyny: zostało po nim trzydzieści osiem tomów dzienników. Kiedy wpadał w refleksyjny nastrój, bywał zadziwiająco uczciwy i szczery. Przyznawał, że tkwi w nim dwóch ludzi – "ja, ja sam, i ten drugi Frank – hitlerowski przywódca". "Ten pierwszy przygląda się temu drugiemu – wyznawał – i mówi: »Ależ z ciebie gnida!«". Podczas procesu w Norymberdze to właśnie Frank miał oświadczyć: "Nawet tysiąc lat nie oczyści Niemiec z tej winy".
Autor: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 127.
Sąd, który dawno już sobie na temat Franka wyrobiłem, był niewątpliwie negatywny. To, co o nim wiedziałem, wystarczyło, żebym doznawał w stosunku do niego odrazy.
Opis: do Hansa Franka, żeby nie dopuścił by inteligencja polska stała się warstwą kierowniczą okupowanego narodu, 17 października 1939.
Źródło: Mateusz Szpytma, Sonderaktion Krakau – akcja specjalna przeciwko polskości, [w:] Filip Musiał, Jarosław Szarek (red.), Od Września do Norymbergi, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012, ISBN 9788362628292.s. 30.
