Człowiek z żelaza

Jerzy Radziwiłowicz, odtwórca roli Maćka Tomczyka

Człowiek z żelaza – polski film fabularny z roku 1981 w reżyserii Andrzeja Wajdy, nominowany do Oscara; scenariusz napisał Aleksander Ścibor-Rylski.

Bezpieka pozwoliła wam zacząć i bezpieka to skończy! Robotników do tego nie mieszajcie! Pójdą, pójdą, jak będzie czas.
- Postać: Mateusz Birkut
- Opis: sprzeciwiając się Dzidkowi i swemu synowi Maciejowi, którzy chcą przyłączyć się do buntu robotników.

Jak siedzisz w gnoju po szyję to się nie szarp, bo się całkiem utopisz!
- Postać: wiceprezes Radiokomitetu
- Opis: do Winkla.

Jest jeden podstawowy aksjomat: że my władzą dzielić się nie będziemy!
- Postać: Badecki

Niech ma nas w swojej opiece Bóg.
- Opis: jedno z haseł strajkujących robotników wymalowane na murze w stoczni.

Proszę pana, niech pan powie, co ten Gierek… a ja mu tak ufałam… wie pan, taki mi się wydawał, taki mężczyzna, taki spokojny, rosły taki, no może z tego coś będzie, a tu widzi pan – niedoinformowany był! Tak…
- Postać: matka Hulewicz

Przecież wiedzieli, że klasa robotnicza to nie jest osiemnasty wiek – ciemnota, co się umi tylko podpisać, a może tego… Ludzie przeważnie wszystko po technikach, porobili wieczorowe, zaoczne… Ludzie są wykształceni, a w takiej ciemności, w takim otępieniu chcą ludzi trzymać?
- Postać: jedna ze strajkujących robotnic

To się powinno puszczać w kółko i w kółko robotnikom w całej Polsce, żeby już nie mieli złudzeń!
- Postać: Dzidek
- Opis: o materiałach z poprzednich lat, na których widać, jak władza obchodzi się ze strajkującymi.

Tylko odpowiedzialny dialog może doprowadzić do przezwyciężenia impasu i do podjęcia pracy przez strajkujących. Spośród politycznych środków naszego działania ten staje się obecnie najważniejszym i może się okazać najbardziej skuteczny.
- Postać: prezenter telewizyjny

Wiesz, czego ja chcę? Żeby moje dzieci nie były sierotami! Chcę żyć normalnie, spokojnie pracować. Choćby i harować – ale żyć jak długo się da. A wy nie myślcie, że to buntowanie coś zmieni!
- Postać: stoczniowiec (grany przez Adama Ferencego)
- Opis: wyrażając sprzeciw wobec zaangażowania w opozycję.

Dialogi

Maciek Tomczyk: A jaki sens ma studiowanie? Dla mnie żadnego w tej chwili… No co, zostanę inżynierem – będzie mi gorzej.

Dzidek: Bzdura. Dlaczego ma ci być gorzej?

Maciek Tomczyk: Bo będę miał więcej do stracenia.

Dzidek: Rozumiem. Rozumiem. Chcesz się umartwiać.

Maciek Tomczyk: Nie. Chcę być wolny.

Zobacz też: edukacja, wolność

Dzidek: Przepraszam, to znaczy, że Maciek… on jest naprawdę chory?

Lekarz psychiatra: Z punktu widzenia psychiatrii współczesnej panu Tomczykowi nic nie dolega, a przynajmniej nie więcej niż 30 milionom pozostałych obywateli w PRL, ale ma kłopoty z wątrobą i z sercem.

Zobacz też: psychiatra

Zobacz też

Człowiek z marmuru