Zofia Gulewicz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
tancerka, choreograf |
| Odznaczenia | |
| |
Zofia Gulewicz (ur. 8 lipca 1915 w Warszawie, zm. 20 kwietnia 1998 w Wilnie) – polska tancerka i choreograf.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wychowywana samotnie przez matkę, Janinę Wernicką. W latach 1928–1931 była uczennicą Szkoły Artystyczno-Baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie. W 1935 została członkiem tancerzy Teatru Wielkiego. Rok później zagrała w filmie Ada! To nie wypada!. Męża Arseniusza Gulewicza, inżyniera pochodzącego z Wileńszczyzny poznała w Tatrach. Tuż przed wojną udali się na wschód do Kolonii Wileńskiej.
Po wojnie nie przesiedliła się w granice Polski Ludowej. Początkowo zajmowała się wychowywaniem dzieci. Następnie za namową dyrektora polskiej szkoły w Kolonii Wileńskiej utworzyła grupę taneczną z uczniów. W 1955 roku powołano zespół pieśni i tańca Wilia. Zofia została namówiona do wstąpienia do niego jako osoba mająca doświadczenie i wykształcenie w tej dziedzinie. Gulewicz przez kolejnych 40 lat kierowała tą grupą. Jej rolą było uczyć tancerzy fachu od podstaw, w tym makijażu scenicznego, a także dbać o oprawę, na którą materiał często kupowała za własne pieniądze. Jej umiejętności zostały dostrzeżone przez państwowy zawodowy litewski zespół „Lietuva”, który poprosił Gulewicz o przygotowywanie dla niego choreografii polskich tańców. Stworzyła ponad 300 tańców[1]. Wykształceni przez nią tancerze i choreografowie uczyli potem następne pokolenia. Roman Rotkiewicz, weteran PZAPiT „Wilia” stwierdził, że Zofia Gulewicz „była wzorcem naszego stosunku do tańca”[2][3].
Skończyła kurs dyrygentury w wileńskiej szkole im. Juozasa Tallat-Kelpsy.
Została pochowana przy mężu na Lipówce, w Wilnie, na cmentarzu prawosławnym.
Miała syna Włodzimierza i córkę Ludmiłę.
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1986 rok – Nagroda im. Oskara Kolberga. Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej; Dziedzina: Muzyka, Taniec[4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaka „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (dwukrotnie)
- Tytuł „Zasłużony pracownik kulturalno-oświatowy Litwy”
- Odznaka Honorowa 1000-lecia państwa polskiego
- Złota odznaka Honorowa Towarzystwa „Polonia”
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 2008 roku ulicy przy której mieszkała zostało nadane jej imię[1]. W 2021 roku w Kolonii Wileńskiej, dzielnicy gdzie mieszkała, pojawiły się tabliczki upamiętniające znanych mieszkańców, w tym Zofię Gulewicz[2].
W 1996 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Justyna Giedroyć, Wędrówki ulicami wileńskimi: imienia Zofii Gulewicz [online], www.kurierwilenski.lt, 13 marca 2015 [dostęp 2022-08-12].
- ↑ a b Kolonia Wileńska – Zofia Gulewicz [online], wilno.tvp.pl, 11 stycznia 2021 [dostęp 2022-08-12].
- ↑ Lata poświęcone scenie i tańcom [online], tygodnik.lt [dostęp 2022-08-12].
- ↑ Laureaci Zofia Gulewicz choreograf zespolu wilia litwa [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-08-12].
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 64, poz. 590
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander Srebrakowski, Gulewicz, Zofia, [w:] Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991 (red. nauk. Adam Hlebowicz), Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2021, s. 165–169
- Mieczysław Jackiewicz, „Polacy na Litwie 1918-2000”, Warszawa 2003, s. 104