Wino lodowe
Wino lodowe[a] – rzadko spotykane słodkie i ekstraktywne wino, produkowane z zamarzniętych (na krzewie) winogron, które następnie są wyciskane przed rozmarznięciem[1][2][3]. Często na wino lodowe są przerabiane winogrona, które były pozostawione na krzewie w celu nabrania szlachetnego wariantu pleśni Botrytis cinerea, ale nie zostały nią porażone[2].
Największym producentem win lodowych jest Kanada[4], ale dłuższą tradycję ich wytwarzania mają Niemcy, skąd pomysł dotarł do Nowego Świata[5]. Najbardziej znane określenia pochodzą z języków tych właśnie krajów. W Niemczech i Kanadzie grona przeznaczone na Eiswein czy ice wine są zbierane w grudniu i styczniu[1]. Dużą popularnością cieszy się odmiana riesling[3][6]. W przypadku zbiorów w styczniu wyprodukowane wina są datowane w taki sposób, jakby powstały jesienią[7]. W krajach leżących na półkuli południowej surowiec zbiera się w okresie między lutym a czerwcem[1].
Według niemieckich przepisów winiarskich wina lodowe można produkować tylko z gron, które nadają się do produkcji wina Beerenauslese[7]. Zdolność leżakowania może sięgać 50 lat[7]. W poszczególnych niemieckich regionach winiarskich odsetek win kategorii Eiswein mieści się w zakresie 0-2% produkcji.
W różnych krajach wina oznaczane są odmiennymi nazwami, zawsze jednak nazwa odpowiada tłumaczeniu wyrażenia "wino lodowe"[1], np. niem. Eiswein lub ang. ice wine[8]. Prócz Kanady (z silną pozycją międzygatunkowej krzyżówki, szczepu vidal blanc[4][6]) i Niemiec, wina tego rodzaju produkuje się m.in. w Austrii[9][10], Szwajcarii (vin de glacier[11], vin du Glacier[12]), Luksemburgu (vin de glace albo äiswäin)[13], Francji (vin de glace)[14], na Węgrzech (jégbor)[15], w Czechach (ledové víno)[16], Stanach Zjednoczonych (zwłaszcza z rieslinga, także na Wschodnim Wybrzeżu)[17], a także w Polsce[18].
Dłużej pozostawione na krzakach grona zabezpiecza się przed ptakami np. siatką[3].
Wśród nut smakowych win lodowych wyróżnia się przede wszystkim słodkie aromaty miodu, równoważone wysokim poziomem kwasowości, a także zapachy i smaki kojarzone z brzoskwiniami, różami, pigwą i owocami egzotycznymi[3][6]. W przypadku wina lodowego cechy poszczególnych szczepów winorośli tracą na znaczeniu[3].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polska nazwa używana m.in. w Johnson 2008 i Dominé 2009
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Stevenson 2005 ↓, s. 74.
- ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 347.
- ↑ a b c d e Eckhard Supp: Niemcy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 458-459. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ a b André Dominé: Ameryka Północna. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 794. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 632.
- ↑ a b c Walton i Glover 1998 ↓, s. 146.
- ↑ a b c Stevenson 2005 ↓, s. 352.
- ↑ Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 376. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ Walton i Glover 1998 ↓, s. 118.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 388.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 395.
- ↑ Vin du Glacier. [w:] Kulinarisches Erbe der Schweiz [on-line]. Verein Kulinarisches Erbe der Schweiz. [dostęp 2013-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. (fr.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 407.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 61.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 416.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 423.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 511.
- ↑ Wino lodowe 2020 [online], www.winnicaturnau.pl [dostęp 2022-09-20] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998. ISBN 978-1840380859. (ang.).