Wiaźma

Wiaźma
Вязьма
	; Dworzec kolejowy we Wiaźmie
Herb	flaga Wiaźmy↗
Państwo	Rosja
Obwód	smoleński
Burmistrz	Inna Diemidowa
Powierzchnia	44 km²
Wysokość	252 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności	; 52 434
Nr kierunkowy	+7 48131
Kod pocztowy	215100
Tablice rejestracyjne	67
	Położenie na mapie Rosji Wiaźma
	Położenie na mapie obwodu smoleńskiego Wiaźma
	55°12′44,28″N 34°18′35,28″E/55,212300 34,309800
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Wiaźma (ros. Вязьма) – miasto w Rosji, w obwodzie smoleńskim, nad rzeką Wiaźmą (dopływ Dniepru). Liczy około 52,4 tys. mieszkańców (2021).

Historia

W 1239 roku Wiaźma została przekazana księciu Andrzejowi Włodzimierzowiczowi przez wielkiego księcia włodzimierskiego Jarosława II. W 1403 zdobyta przez Witolda i włączona do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1406 najechana przez Wasyla I i ponownie w 1445 roku. W 1494 roku odzyskana przez Iwana III. W 1568 roku zajęta przez starostę orszańskiego Filona Kmitę.

W latach 1611–1613, 1617 w rękach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Mimo ufortyfikowania zdobyta w 1634 roku przez wojska polskie pod dowództwem Marcina Kazanowskiego w czasie wojny z Rosją (wojny smoleńskiej).

W 1812 miejsce bitwy Rosjan z armią Napoleona I.

Od września 1941 roku w mieście przebywała Grupa Inicjatywna PPR, oczekując na wylot do Polski^[2]. 26 września 1941 roku podczas próby transportu samolot z pierwszym składem Grupy Inicjatywnej PPR rozbił się zaraz po starcie z lotniska we Wiaźmie^[3]. W katastrofie zginął Jan Turlejski, a rany odnieśli Czesław Skoniecki, Roman Śliwa i Jakub Aleksandrowicz.

7 października 1941 roku pod miastem niemiecka 10 DP i 7 DP zamknęły w kotle 30 radzieckich dywizji^{[potrzebny przypis]}.

Od 2015 miasto jest siedzibą prawosławnej eparchii wiaziemskiej^[4].

W mieście rozwinął się przemysł elektromaszynowy, materiałów budowlanych, spożywczy, włókienniczy oraz skórzany^[5].

Zygmunt Anichimowski – generał brygady Ludowego Wojska Polskiego, generał-major Armii Czerwonej
Jerzy Golfert – śpiewak, aktor, kompozytor
Danuta Sadowska – polska matematyczka
Leonid Teliga – polski wojskowy i żeglarz jachtowy

Wiaźma, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 273 .