Waza François

Waza François

Data powstania	ok. 570 p.n.e.
Wymiary	obwód: 1,8 m wysokość 0,66 m
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Narodowe Muzeum Archeologiczne we Florencji

Waza François – starożytny ateński krater wolutowy z VI w. p.n.e., wykonany w technice czarnofigurowej.

Naczynie zostało odnalezione w 1844 w etruskim grobie w Chiusi przez Alessandro François i odtąd znajduje się w zbiorach muzeum archeologicznego we Florencji (nr inw. 4209).

Krater o wysokości 0,66 m i obwodzie 1,8 m datowany jest na ok. 570 p.n.e. Dzięki inskrypcjom wiadomo, że jego wykonawcą był garncarz Ergotimos, a zdobił je malarz Klitias.

Bogata dekoracja naczynia ujęta jest w sześciu poziomych pasach i przedstawia sceny z mitów greckich. Przedstawiono m.in. polowanie na dzika kalidońskiego, wesele rodziców Achillesa, Peleusa, zasadzkę Achillesa na Troilosa, powrót Hefajstosa na Olimp, walkę Lapitów z centaurami, korowód Dionizosa, epizody wojny trojańskiej. Pas zdobiący dolną partię brzuśca wypełnia fryz z przedstawieniami zwierząt, m.in. sfinksów. Poniżej umieszczono ornament promienisty. Fryz na stopce przedstawia walkę Pigmejów z żurawiami. Karły walczą za pomocą maczug i proc, dosiadając kozłów lub pieszo. Zdobienia na imadłach (uchwytach) naczynia przedstawiają Gorgonę i Artemidę.

Ogółem na kraterze umieszczono 270 postaci ludzkich i zwierzęcych. Ich rozpoznanie ułatwia 121 inskrypcji objaśniających. Naczynie nazywane jest niekiedy „Biblią grecką”.

Kiedy początkowo wystawiono je w muzeum we Florencji, wielka popularność i natłok zwiedzających spowodowały, że rozstrojony nerwowo strażnik muzealny rozbił je na 638 kawałków. Poddano je rekonstrukcji, a ubytki uzupełniono gipsem.

Na podstawie Wazy François powstał spektakl Akademii Praktyk Teatralnych Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice.

Bibliografia

• John Boardman: Sztuka grecka. Toruń: Wydawnictwo „Via”, 1999
• Ewdoksia Papuci-Władyka: Sztuka starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
• Encyklopedia sztuki starożytnej. Warszawa: WAiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 244, ISBN 83-01-12466-0 (PWN), ISBN 83-221-0684-X (WAiF).

Linki zewnętrzne

• Muzeum Archeologiczne we Florencji