Sulejman Delvina

Sulejman Delvina
Data i miejsce urodzenia	5 października 1872 ; Delvina
Data i miejsce śmierci	1 sierpnia 1932 ; Wlora
	Premier Albanii
Okres	od 30 stycznia 1920; do 14 listopada 1920
Następca	Ilias Vrioni
	Minister spraw zagranicznych Albanii
Okres	od 11 lutego 1921; do 16 października 1921
Poprzednik	Ilias Vrioni
Następca	Pandeli Evangjeli
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sulejman Delvina (ur. 5 października 1872 w Delvinë, zm. 1 sierpnia 1932 we Wlorze^[1]) – albański polityk, działacz narodowy i dyplomata. Od 30 stycznia do 14 listopada 1920 premier rządu albańskiego.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny z południa Albanii, był synem Selima beja Delviny. Po ukończeniu greckojęzycznej szkoły Zosimaia w Janinie studiował prawo w szkole dla urzędników osmańskich Mekteb-i Mülkiye w Stambule^[2]. Studia ukończył w 1899, a następnie podjął pracę w osmańskim ministerstwie spraw zagranicznych^[1]. W 1901 objął stanowisko profesora w liceum Galatasaray w Stambule. W Stambule nawiązał współpracę z albańskimi działaczami narodowymi, działającymi w klubie patriotycznym Bashkimi (Jedność). W 1916 przeszedł do pracy w ministerstwie spraw wewnętrznych^[1].

Po I wojnie światowej porzucił pracę urzędnika osmańskiego i związał się z Albanią. W kwietniu 1919 wyjechał na Konferencję Pokojową do Paryża jako przedstawiciel diaspory albańskiej^[2]. Był jednym z organizatorów kongresu w Lushnji (styczeń 1920), który podjął działania na rzecz odbudowy państwowości albańskiej. Tam też został wybrany szefem nowego rządu. Podjął starania, aby uspokoić sytuację na pograniczu Kosowa i Albanii, tak aby nie prowokować interwencji armii Królestwa SHS^[3]. Rząd Delviny działał 10 miesięcy, kiedy w wyniku tarć politycznych został obalony, a Delvina zachował resort spraw wewnętrznych^[4]. Powodem dymisji jego rządu była próba zmiany osmańskiego ustawodawstwa w zakresie handlu, do czego nie miał wystarczającego poparcia w parlamencie.

W czasie rewolucji w 1924 znalazł się we Wlorze i wspierał działania Fana Noliego^[5]. Po przejęciu władzy przez Noliego, Delvina otrzymał zadanie kierowania resortem spraw zagranicznych^[4]. Klęska rządu Noliego sprawiła, że w grudniu Delvina opuścił kraj, wyjechał do Wiednia, gdzie zaczął działać w lewicowej organizacji emigracyjnej KONARE (Komitet Narodowo-Rewolucyjny). Po uchwaleniu amnestii we wrześniu 1927 Delvina ciężko chory zdecydował się wrócić do Albanii^[4]. Z uwagi na zakaz pobytu w Tiranie, zamieszkał we Wlorze, gdzie spędził ostatnie lata życia. Zmarł w 1932 i został pochowany na cmentarzu miejskim we Wlorze^[2].

Jego imię w latach 90. XX w. nadano ulicom w Tiranie, Kamzie i we Wlorze i w Delvinie, a także gimnazjum w jego rodzinnej miejscowości.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 122.
↑ ^a ^b ^c Sulejman Pashë Delvina (1871 – 1933), ishte atdhetar, politikan, diplomat i shquar shqiptar, kryeministër = 2018-11-27 [online], radiokosovaelire.com, 2018 (alb.).
↑ Sali Kadria. A VIEW ON ALBANIAN-YUGOSLAV RELATIONS DURING 1922-1923. „Istorija XX veka”, s. 20, 2022.
↑ ^a ^b ^c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 99-100. ISBN 978-1-78076-431-3.
↑ Robert Austin: Founding a Balkan State: Albania's Experiment with Democracy, 1920-1925. Toronto: University of Toronto Press, 2012. ISBN 978-1-4426-9974-8.

Bibliografia

Tadeusz Czekalski: Albania w latach 1920-1924 - aparat państwowy i jego funkcjonowanie. Katowice: Śląska Agencja Prasowa, 1998. ISBN 83-905123-1-9. (alb.).
Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 122.

[Dervishi-1] Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 122.

[radio-2] Sulejman Pashë Delvina (1871 – 1933), ishte atdhetar, politikan, diplomat i shquar shqiptar, kryeministër = 2018-11-27 [online], radiokosovaelire.com, 2018 (alb.).

[kadria-3] Sali Kadria. A VIEW ON ALBANIAN-YUGOSLAV RELATIONS DURING 1922-1923. „Istorija XX veka”, s. 20, 2022.

[elsie-4] Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 99-100. ISBN 978-1-78076-431-3.

[Austin-5] Robert Austin: Founding a Balkan State: Albania's Experiment with Democracy, 1920-1925. Toronto: University of Toronto Press, 2012. ISBN 978-1-4426-9974-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Księstwo Albanii	Qemali Libohova Përmeti Bib Doda Libohova Konitsa Vrioni Evangjeli Noli Villa Ypi Evangjeli Vrioni Delvina Vrioni
Republika Albanii	Koleci Vrioni Vrioni
Królestwo Albanii	Vrioni Fico Vrioni Villa Asllani Libohova Sherko
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)	Dino Konitsa Omari Vlora Biçaku
Ludowa Republika Albanii	Nishani Hoxha Shtylla Nase Malile Kapllani
Republika Albanii	Boçka Serreqi Shehu Starova Milo Dade Meta Hajdaraga Islami Mustafaj Basha Meta Haxhinasto Panariti Bumçi Bushati Rama Xhaçka

Księstwo Albanii	Libohova Toptani Prishtina Alizoti Toptani Biçaku Frashëri Zogu Dibra Delvina Fevziu Gurakuqi Fico Zogu Verlaci Dibra Shala
Republika Albanii	Zogu Kryeziu Juka Dibra Kotta
Królestwo Albanii	Kotta Juka Toto Juka
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)	Bushati Merlika Libohova Gjonmarkaj Mirakaj Deva Dine Biçaku
Ludowa Republika Albanii	Lleshi Xoxe Kerenxhi Shehu Hazbiu Shehu Isai Stefani Isai Ruçi Shyti Yzeiri
Republika Albanii	Hysi Kopliku Musaraj Shamata Çelo Ceka Teta Koçi Poçi Gjoni Çipa Rama Toska Olldashi Lezhja Nishani Basha Nishani Noka Tahiri Xhafaj Demiraj Xhafaj Lleshaj Çuçi