Skarbiec Faraona
 Al-Chazna, 2007 | |
| Rodzaj |
grobowiec, rzeźba |
|---|---|
| Data powstania |
I–II w. n.e. |
| Medium | |
| Wymiary |
40 x 25 m |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
Al-Chazna (arab. الخزنة, Al-H̱azna), zwana przez Beduinów Skarbcem Faraona (خزنة الفرعون Chaznat al-Firaun) – wykuta w skale piętrowa budowla powstała w I–II w. n.e. Jest to sztandarowy i najsłynniejszy zabytek Petry.
Fasada budowli ma wysokość ponad 40 m oraz szerokość 25 m. Wykuta z różowego piaskowca, w ciągu dnia przybiera wraz z pozornym ruchem Słońca po niebie różne odcienie[1]. Dolne piętro fasady ma sześć kolumn zwieńczonych korynckimi kapitelami, w tym dwie wolnostojące, podtrzymujących zdobione ornamentem roślinnym belkowanie. Nad czterema środkowymi kolumnami znajduje się trójkątny przyczółek zwieńczony attyką, na której osadzone jest górne piętro[1]. Środkowy i boczne akroteriony zdobią ornamenty roślinne, szczątkowo zachowały się natomiast skrajnie zewnętrzne figury orłów i boczne figury jeźdźców (przypuszczalnie Dioskurów)[1].
Górne piętro budowli zajmuje okrągły budynek (tolos), otoczony podwójną kolumnadą. Między kolumnami tolosu i kolumnami zewnętrznymi znajdują się posągi postaci ludzkich, identyfikowanych z Izydą, Wiktorią, Amazonkami i satyrami[1]. Tolos zwieńczony jest stożkowym dachem, na którym umieszczona jest kamienna urna o wysokości 4 metrów. Nazwa Al-Chazna (skarbiec) została nadana budowli przez lokalnych Beduinów, wierzących, że w urnie tej znajdują się ukryte skarby. Urna ta w przeszłości była celem ostrzału Beduinów, mających nadzieję uwolnić z niej domniemany skarb, o czym świadczą zachowane do dziś ślady kul[1].
Do wnętrza budowli prowadzi wysokie na 8 metrów główne wejście, usytuowane między dwoma centralnymi kolumnami dolnego piętra, oraz dwa wejścia boczne. Główna komnata ma kształt sześcianu o boku 12 m. Poza ozdobnymi wejściami do bocznych sal brak w niej jakichkolwiek dekoracji. Funkcja pomieszczeń, jak i całej budowli, pozostaje nieznana. Przypuszczalnie Skarbiec pełnił funkcję świątyni lub grobowca któregoś z nabatejskich władców[1], być może Aretasa IV[2].
Budowla pojawiła się w filmie Indiana Jones i ostatnia krucjata jako miejsce ukrycia Świętego Graala[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Wojciech Machowski: Petra. Wrocław: Ossolineum, 2007, s. 56-59. ISBN 978-83-04-04822-5.
- ↑ a b Jodi Magness: The Archaeology of the Holy Land. Cambridge: Cambridge University Press, 2012, s. 101. ISBN 978-0-521-19535-5.