Silnik żywy

Silnik żywy – człowiek lub zwierzę jako źródło napędu. Nazwa aktualnie bardzo rzadko używana. Dawniej głównie w zestawieniach porównawczych z innymi typami silników i napędów maszyn, np. koń – ciągnik. Nie występuje w aktualnych klasyfikacjach silników.

Jeszcze w 1850 roku 94% energii napędowej pochodziło od zwierząt i ludzi, a w 1950 tylko 4%.

Najważniejszymi parametrami była ich moc średnia w czasie dniówki i moc chwilowa. Mocy chwilowej konia w zaprzęgu odpowiadają jednostki mocy: koń mechaniczny i koń parowy.

Moc uzyskiwana od człowieka lub zwierzęcia zależy od sposobu jej wykorzystania, np. moc konia w zaprzęgu wynosi 1 KM, a na wyjściu kieratu spada do 0,54 KM.

Przyjmuje się, że dla uzyskania z kieratu mocy 1 KM potrzeba 720 kg żywej wagi. Dokładne dane można znaleźć w tablicach.

Zwierzę Człowiek	Pełna			W kieracie przy drągach 4,5 – 5 m			W deptaku
Zwierzę Człowiek	siła kG	prędkość m/s	moc kGm/s	siła kG	prędkość m/s	moc kGm/s	siła kG	prędkość m/s	moc kGm/s
Człowiek							64	0,15	9,6
Koń o masie 400 kg	60	1,25	75	45	0,9	40,5
Wół	60	0,8	48	65	0,6	39
Muł	50	1,1	55	30	0,9	27
Osioł	40	0,8	32	14	0,8	11,2

Na podstawie tabeli z 1905

Młocarnia z 1881 r. napędzana końmi poprzez kierat

Najważniejszym parametrem była moc średnia w czasie dniówki. Uwzględnia się np. czas przerw (ok. 35% czasu), zmęczenie itp.

Człowiek przy sikawce strażackiej przez 2 minuty rozwija moc do 0,5 KM ale średnią w czasie dniówki tylko 0,048 KM (mniej niż 10%).

Uwzględniano także mniejszą wydajność więźniów rzadko przekraczającą 60% wydajności człowieka wolnego.

Maszyny ułatwiające wykorzystanie: kabestan, kierat, koło deptakowe, zaprzęg.

Literatura

„Technik” praca zbiorowa wydana staraniem Komitetu Redakcyjnego (Drukarnia Rubleszewskiego i Wrotnowskiego w Warszawie) 1 tom - 1905r, 2 tom - 1908 r.

Zobacz też