Shelley Duvall
 Duvall na planie filmu Bernice Bobs Her Hair (1976) | |
| Imię i nazwisko |
Shelley Alexis Duvall |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 lipca 1949 |
| Data i miejsce śmierci |
11 lipca 2024 |
| Zawód |
aktorka, producentka filmowa, scenarzystka, piosenkarka, komediantka |
| Współmałżonek |
Bernard Sampson |
| Lata aktywności |
1970–2002 |
Shelley Alexis Duvall (ur. 7 lipca 1949 w Houston, zm. 11 lipca 2024 w Blanco[1]) – amerykańska aktorka, producentka filmowa, scenarzystka i piosenkarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Houston w Teksasie jako córka Bobbie Ruth Crawford, agentki nieruchomości, i Roberta Richardsona „Bobby’ego” Duvalla (1919–1995)[2], prawnika. Nie była spokrewniona z aktorem Robertem Duvallem[3]. Wychowywała się z trzema braćmi: Scottem, Shane’em i Stewartem[4]. Po ukończeniu Stephen Pool Waltrip High School[5], Duvall sprzedawała kosmetyki w Foley i uczęszczała do South Texas Junior College, gdzie specjalizowała się w żywieniu i terapii dietą. Miała 18 lat, gdy na wystawie swojego ówczesnego chłopaka poznała ludzi zajmujących się produkcją filmową, którzy stwierdzili, że powinna zgłosić się na przesłuchanie do nowej produkcji[6].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Poznała Roberta Altmana, gdy zaproponował jej rolę w swoim komediodramacie Brewster McCloud (1970) z Budem Cortem i Sally Kellerman. Potem zagrała w jego kolejnych filmach: McCabe i pani Miller (1971), Złodziejach takich jak my (1974), Nashville (1975) i Buffalo Billu i Indianach (1976)[7]. Znalazła się także w obsadzie komedii romantycznej Woody’ego Allena Annie Hall (1977) jako reporterka „Rolling Stone”, która umawia się z Alvym Singerem (Woody Allen) i mówi: „Seks z tobą to naprawdę doświadczenie kafkowskie”[8].
Kreacja Mildred „Millie” Lammoreaux w dramacie Altmana Trzy kobiety (3 Women, 1977) przyniosła jej nagrodę na Festiwalu Filmowym w Cannes (1977) i Los Angeles Film Critics Association (LAFCA), a także zdobyła nominację do nagrody BAFTA (1978). Jednak za rolę Wendy Torrance, żony popadającego w obłęd trzeźwiejącego alkoholika i początkującego pisarza (Jack Nicholson) w filmie Stanleya Kubricka Lśnienie (The Shining, 1980) była nominowana do Złotej Maliny jako najgorsza aktorka roku, choć sam film okazał się dużym sukcesem komercyjnym. Po 40 latach, w 2022 odebrano jej nominację do Złotej Maliny; kapituła statuetek uznała, że na jej występ miało wpływ to, jak traktował ją na planie reżyser[9].
W 1982 była gospodarzem i producentem wykonawczym programu telewizyjnego dla dzieci Faerie Tale Theatre, za który otrzymała Peabody Award (1984). Zagrała w siedmiu odcinkach: Titelitury (1983), Roszpunka (1983), Słowik (1983), Królewna Śnieżka (1984), Kot w butach (1985) i Aladyn (1986). W pierwszym odcinku Żabi król (1982) zagrali: Robin Williams i Teri Garr. Za program dla dzieci Tall Tales & Legends (1985–87) i program Shelley Duvall’s Bedtime Stories (1992–93) zdobyła nominację do nagrody Emmy (1988, 1992).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]7 lipca 1970 wyszła za mąż za artystę Bernarda Sampsona. Para rozwiodła się w roku 1974. Była także związana z muzykiem Paulem Simonem (w latach 1976–1978), Ringo Starrem (1978–79), Patrickiem Reynoldsem (1978) i Stanleyem Wilsonem (1980–86)[10]. Od 1989 jej partnerem był muzyk Dan Gilroy, były członek zespołu Breakfast Club[11].
18 listopada 2016 do swojego show zaprosił ją dr Phillip C. McGraw. Podczas wywiadu Duvall przyznała, że ma zaburzenia psychiczne, traci kontakt z rzeczywistością i potrzebuje pomocy. Zapytana o Robina Williamsa, z którym spotkała się w 1980 roku na planie filmu Popeye. powiedziała, że nie wierzy, że aktor nie żyje (zmarł w 2014 roku). Dodała, że zmienił jedynie swoją postać i przyznała, że go widuje. Wyznała też, że jest prześladowana przez szeryfa z Nottingham, fikcyjną postać z filmu Robin Hood. Zgodziła się na leczenie pod warunkiem, że McGraw obieca, że nikt jej nie zamorduje podczas badania[12]. Po wywiadzie Duvall trafiła do zakładu psychiatrycznego w południowej części Kalifornii, lecz po trzech dniach odmówiła leczenia i wróciła do swojego domu. Mia Farrow skomentowała na Twitterze: Powinno istnieć prawo, które chroni osoby chore psychicznie przed drapieżnikami z programów telewizyjnych, takimi jak Dr. Phil, który wykorzystał Shelley Duvall dla własnego zysku. Z emisji programu nie była zadowolona również córka Stanleya Kubricka – Vivian i opublikowała list otwarty, w którym wyraża swoje oburzenie i obrzydzenia tym co zrobił dr Phil i producenci jego programu. Dodała w nim, że ma nadzieję, że inni również zbojkotują jego talk-show i przestaną oglądać „pozbawioną serca rozrywkę, która nie ma nic wspólnego z leczeniem”. W pomoc finansową dla Duvall zaangażowała się córka Kubricka (w Internecie zbierała pieniądze na leczenie) i organizacja The Actors Fund[13][14][15].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Zmarła 11 lipca 2024 w Blanco w Teksasie w wieku 75 lat[16]. Jej partner, Dan Gilroy, poinformował, że przyczyną śmierci były powikłania wywołane cukrzycą[17].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1970 | Brewster McCloud | Suzanne Davis | Robert Altman |
| 1971 | McCabe i pani Miller (McCabe & Mrs. Miller) | Ida Coyle | Robert Altman |
| 1974 | Złodzieje tacy jak my (Thieves Like Us) | Keechie | Robert Altman |
| 1975 | Nashville | L. A. Joan | Robert Altman |
| 1976 | Buffalo Bill i Indianie (Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull’s History Lesson) | Pani Grover Cleveland | Robert Altman |
| Bernice Bobs Her Hair (TV) | Bernice | Joan Micklin Silver | |
| 1977 | Annie Hall | Pam | Woody Allen |
| Trzy kobiety (3 Women) | Mildred „Millie” Lammoreaux | Robert Altman | |
| 1980 | Lśnienie (The Shining) | Wendy Torrance | Stanley Kubrick |
| Popeye | Olive Oyl | Robert Altman | |
| 1981 | Bandyci czasu (Time Bandits) | Pansy | Terry Gilliam |
| 1984 | Frankenweenie (film krótkometrażowy) | Susan Frankenstein | Tim Burton |
| Booker (film krótkometrażowy) | Laura | Stan Lathan | |
| 1987 | Roxanne | Dixie | Fred Schepisi |
| Żaba (Frog, TV) | Annie Anderson | David Grossman | |
| 1991 | Kosmita z przedmieścia (Suburban Commando) | Jenny Wilcox | Burt Kennedy |
| 1995 | Na samym dnie (Underneath) | pielęgniarka | Steven Soderbergh |
| 1996 | Portret damy (The Portrait of a Lady) | Pani Touchett | Jane Campion |
| 1997 | RocketMan | Pani Randall | Stuart Gillard |
| Zmierzch lodowych nimf (Twilight of the Ice Nymphs) | Amelia Glahn | Guy Maddin | |
| Sam jak palec (Alone, TV) | Estelle | Michael Lindsay-Hogg | |
| 1998 | Miłość i frytki (Home Fries) | Pani Jackson | Dean Parisot |
| Kacper i Wendy (Casper Meets Wendy) | Gabby | Sean McNamara | |
| Opowieść o mumii (Tale of the Mummy) | Edith Butros | Russell Mulcahy | |
| 1999 | Czwarte piętro (The 4th Floor) | Martha Stewart | Josh Klausner |
| 2000 | Manna z nieba (Manna from Heaven) | detektyw Dubrinski | Gabrielle Burton, Maria Burton |
| 2001 | Stanley Kubrick: Życie w obrazach (Stanley Kubrick: A Life in Pictures) | Shelley Duvall | Jan Harlan |
| 2023 | The Forest Hills | Matka Rico | Scott Goldberg |
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- 1973: Cannon jako Liz Christie
- 1973: Love, American Style jako Bonnie Lee
- 1976: Baretta jako Aggie
- 1982–87: Faerie Tale Theatre jako gospodarz
- 1985–87: Tall Tales & Legends jako gospodarz
- 1986: Chlupotki (Popples)
- 1992–93: Shelley Duvall’s Bedtime Stories
- 1994: Prawnicy z Miasta Aniołów (L.A. Law) jako Margo Stanton
- 1995: Frasier jako Caroline (głos)
- 1997: Opowieści z księgi cnót (Adventures from the Book of Virtues) jako Fairy (głos)
- 1997: Prawdziwe potwory (Aaahh!!! Real Monsters) jako Ocka (głos)
- 1998: Maggie Winters jako Muriel
- 1998: Wishbone jako Renee Lassiter
- 1999: Kolorowy dom (The Hughleys) jako pani Crump
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- Hello, I’m Shelley Duvall...Merry Christmas (1991)
- Hello, I’m Shelley Duvall...Sweet Dreams (1991)
- The Animal Express (1992)
- Digby’s Adventures, Sanctuary Woods (1994, CD-ROM) – narrator
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Shelley Duvall nie żyje. Aktorka znana z „Lśnienia” miała 75 lat. Onet.pl, 2024-07-11. (pol.).
- ↑ Shelley Duvall Biography (1949-). Film Reference. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
- ↑ Robert Richardson Duvall. ancestry.com. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
- ↑ Shelley Duvall, An Unlikely Star. „The New York Times”. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
- ↑ Shelley Duvall – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-07-07]. (rum.).
- ↑ Magdalena Drozdek: Shelley Duvall zniknęła z Hollywood. Tak wygląda jej życie 20 lat później. Wirtualna Polska, 23 lutego 2023. [dostęp 2024-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (ang.).
- ↑ Shelley Duvall. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
- ↑ Owen Gleiberman: Remembering Shelley Duvall: In ‘The Shining’ and the Movies of Robert Altman, She Showed Us the Quirkiness of Our Normality. „Variety”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- ↑ Marta Górna: Była dręczona przez Kubricka. Dlatego po 40 latach odebrano jej nominację do Złotej Maliny. „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia 2022. [dostęp 2022-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (pol.).
- ↑ Shelley Duvall Dating History. FamousFix. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
- ↑ Seth Abramovitch: Searching for Shelley Duvall: The Reclusive Icon on Fleeing Hollywood and the Scars of Making ‘The Shining’. „The Hollywood Reporter”, 2021-02-11. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
- ↑ Al Roker condemns ‘Dr. Phil’ interview with Shelley Duvall. „Daily News (Nowy Jork)”. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
- ↑ Kat Rosenfield: Shelley Duvall’s ‘Dr. Phil’ Interview: What We Learned. Us Weekly, 2016-11-18. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
- ↑ Stanley Kubrick’s daughter to support ‘very sick’ Shelley Duvall. Fox News, 2016-11-20. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
- ↑ Lisa de Moraes: Dr. Phil Shelley Duvall Episode Triggers Hollywood Anger. Deadline, 2016-11-18. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
- ↑ Pat Saperstein: Shelley Duvall Dead: ‘The Shining’ Star Was 75. „Variety”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- ↑ Marcjanna Maryszewska: Była aktorką o niepowtarzalnej urodzie i talencie. Nie żyje Shelley Duvall, gwiazda kultowego „Lśnienia”. „Viva!”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Shelley Duvall w bazie IMDb (ang.)
- Shelley Duvall w bazie Filmweb
- Shelley Duvall w bazie Notable Names Database (ang.)
- Amerykańskie aktorki filmowe
- Amerykańskie aktorki telewizyjne
- Amerykańskie wokalistki
- Amerykańskie aktorki głosowe
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy komicy
- Amerykańscy scenarzyści
- Laureatki nagrody za pierwszoplanową rolę kobiecą na Festiwalu Filmowym w Cannes
- Ludzie urodzeni w Houston
- Urodzeni w 1949
- Zmarli w 2024