Sealtiel
| Archanioł | |
 Obraz Bartolomé Romána w Muzeum del Prado | |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Wspomnienie |
8 listopada (wschodni) |
| Atrybuty |
trybularz, postawa modlitewna |
| Patron |
modlitwa |
Sealtiel, także Selatiel, Selathiel lub Zerachiel[1] (hebr. שְׁאַלְתִּיאֵל Šəʾaltīʾēl, „poprosiłem Boga”[2], „modlitwa do Boga”[3], „modlitwa Boga”, „prośba Boga”[4]) – według tradycji judaistycznej, bizantyjskiej tradycji katolickiej i prawosławnej jeden z siedmiu archaniołów[5][6].
Patronat
[edytuj | edytuj kod]
Jest nauczycielem modlitwy[7]. Tak jest czczony w Kościele prawosławnym i niektórych katolickich. Według niektórych tradycji prawosławnych pomaga ludziom interpretować sny, zrywać z nałogami, chronić dzieci, przewodniczyć egzorcyzmom. Poza tym rządzi muzyką w niebie[8].
W Biblii i apokryfach
[edytuj | edytuj kod]Apokalipsa 8, 3–4 opisuje niebiańską wizję anioła, o którym tradycja chrześcijańska mówi, że jest Sealtielem, który zanosi modlitwy ludzi do Boga[1]: „I przyszedł inny anioł, i stanął przy ołtarzu, mając złote naczynie na żar, i dano mu wiele kadzideł, aby dał je w ofierze jako modlitwy wszystkich świętych, na złoty ołtarz, który jest przed tronem”[9]. Jego imię jednak nie występuje w Piśmie Świętym. Znane jest tylko z pism apokryficznych[10]. W tekście Konflikt Adama i Ewy z Szatanem Bóg posyła Sealtiela i Suriyela, aby pomogli uratować Adama i Ewę przed oszustwem Szatana. Bóg nakazuje Sealtielowi „sprowadzić ich ze szczytu wyżyn i zabrać ich do Jaskini Skarbów”[11].
W tradycji żydowskiej
[edytuj | edytuj kod]Według przekazów ukazał się Hagar, żonie Abrama, gdy ta upokorzona przez Saraj gorąco się modliła (Rdz 16, 7–11)[7].
W tradycji Kościoła zachodniego i wschodniego
[edytuj | edytuj kod]O Sealtielu mówi prorok Ezdrasz w księdze kanonicznej dla prawosławia (3 Ezdr 5,16)[12].
W XV wieku mnich Amadeusz z Portugalii (zm. 1482) opisał siedmiu archaniołów, z których jednego nazwał Sealtielem[13][14].
W kościele prawosławnym jego wspomnienie (wraz z pozostałymi archaniołami) obchodzone jest 8 listopada (21 listopada według kalendarza gregoriańskiego) jako Synaxis Archanioła Michała i innych bezcielesnych mocy[7][15][16]. Zostało ustanowione na synodzie w Laodycei w 363–364[17].
Ikonografia
[edytuj | edytuj kod]Przedstawiany jest w pozycji modlitewnej, z rękami skrzyżowanymi na piersiach i z oczami skierowanymi w dół. Jest to postać skupiona i pogrążona w pokornej modlitwie za ludzi[3][7]. Pojawia się też z trybularzem[6]. Jego kolor to burgund lub głęboka purpura. Jego szaty są obramowane złotem. Nosi złoty pas[1].
Sealtiel jest rzadko spotykany w ikonografii Kościoła Zachodniego. Przedstawiono go na bizantyjskim fresku w kościele San Angelo Carmelitano w Palermo wraz z pozostałymi sześcioma archaniołami[18]. Przy przedstawieniu Sealtiela znajdowało się słowo orator, czyli modlący się[19]. Odkrycie doprowadziło do rozkwitu kultu siedmiu archaniołów. W 1698 dekret Kongregacji do spraw Świętych Obrzędów ograniczył kult archaniołów, w tym Sealtiela[20]. Za namową władz kościelnych jego przedstawienia, podobnie jak innych archaniołów, zostały zamalowane[21][22].
Sealtiela można czasem spotkać na obrazach i figurach z okresu baroku, np. na obrazie galeryjnym w kościele farnym w Mattsies, dzielnicy miasta Tussenhausen[23], w kontrreformacyjnym programie malarskim na malowidłach stropowych w kościele parafialnym Maria Himmelfahrt w Weilheim[24] oraz na obrazie mistrza z Calamarca z Boliwii z około 1750[25]. Sealtiel pojawia się na fresku autorstwa Michaela Willmanna na sklepieniu prezbiterium kościoła pw. św. Józefa w Krzeszowie[4].
Jego wizerunek zachował się m.in. w cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie[26].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Siedmiu archaniołów na rycinie Hieronymusa Wierixa, 1570–1619, Sealtiel trzeci z prawej -
Massimo Stanzione, Los siete arcángeles, I połowa XVII wieku, Sealtiel drugi z prawej -
Na obrazie anonimowego malarza, około 1650 -
-
Na obrazie galeryjnym w kościele farnym w Mattsies, dzielnicy miasta Tussenhausen, 1730–1750 -
Na fresku w kościele Maria Himmelfahrt w Weilheim -
Ikona Mądrości Bożej z 1812, Sealtiel drugi z prawej -
Na ikonie z 1840 -
Rosyjska ikona z początku XX wieku, Sealtiel w lewym górnym rogu -
-
Rzeźba w Plaridel na Filipinach -
Rzeźba Sealtiela (po lewej) w ołtarzu siedmiu archaniołów w kościele w Plaridel na Filipinach -
Rzeźba Sealtiela w kościele San Miguel w Manili na FIlipinach -
Witraż w kościele w Muzon na Filipinach
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c How to Recognize Archangel Selaphiel [online], Learn Religions [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- ↑ Strong's Hebrew: 7597. שְׁאַלְתִּיאֵל (Shealtiel) -- "I have asked of God," an Israelite name [online], biblehub.com [dostęp 2022-12-27].
- ↑ a b Obraz archaniołów w naukach religijnych. O Niebiańskiej Zastępie: ilu Aniołów i Archaniołów, czym się różnią, jaki jest cel każdego z nich [online], tltaudit.ru [dostęp 2022-12-27].
- ↑ a b Krystian Michalik, Jakie imiona nosili archaniołowie?, „Krzeszowska Pani” (2 (39)), 2015, s. 14–15.
- ↑ Gustav Davidson, A dictionary of angels, including the fallen angels, New York 1967, ISBN 0-02-906940-8, OCLC 381569 [dostęp 2022-12-27].
- ↑ a b Archbishop Seraphim of Chicago, THE WORLD OF THE ANGELS [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-27].
- ↑ a b c d Aleksy Kordiukiewicz, Wielka Siódemka Archaniołów, „Bractwo Prawosławne św. Cyryla i Metodego. Biuletyn Informacyjny” (4 (62)), 2013, s. 8–9.
- ↑ Meaning, Symbol & Qualities of Archangel Sealtiel [online], 15 lutego 2021 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- ↑ Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Ap 8 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27].
- ↑ The Pedro de Osma Museum. Guide, Pedro and Angélica de Osma Gildemeister Foundation, 2019, s. 46.
- ↑ LibriVox [online], librivox.org [dostęp 2022-12-27].
- ↑ Russian Orthodox Church oh 3 Saints in Garfield, NL [online], web.archive.org, 6 lutego 2012 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-06].
- ↑ Carmine Alvino, I Sette Angeli nel Panorama Cattolico [online] [dostęp 2022-12-26].
- ↑ Amadeus von Portugal - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Kalender - 8. November - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Cerkiew - e-BIBLIOTEKA - Artykuły [online], cerkiew.info [dostęp 2022-12-26].
- ↑ Synaxis of the Archangel Michael and the Other Bodiless Powers, „ASCENSION. Greek Orthodox Church. Weekly Bulletin”, FAIRVIEW–NEW JERSEY, 3 listopada 2019.
- ↑ Ch. Moisan-Jablonski, Symbolika obrazu "Alegorii Bożej Opatrzności" z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 173.
- ↑ Cécile Vincent-Cassy, The Search for Evidence: The Relics of Martyred Saints and Their Worship in Cordoba after the Council of Trent, [w:] Mercedes García-Arena (red.), After Conversion. Iberia and the Emergence of Modernity, Leiden–Boston 2016, s. 144.
- ↑ Marcello Stanzione, C. Alvino, Siedmiu archaniołów. Historia zapomnianego kultu, Kraków 2016, s. 53, 60.
- ↑ Engel - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
- ↑ Oskar E. Pfeiffer, Helga Zoglmann, Kunstlexikon, [Sersheim]: P.W. Hartmann, 1997, ISBN 3-9500612-0-7, OCLC 38542357 [dostęp 2022-12-27].
- ↑ Mattsies INFO - Erzengel [online], www.mattsies.info [dostęp 2022-12-27].
- ↑ Kirchenchronik – Katholische Pfarreiengemeinschaft Weilheim [online] [dostęp 2022-12-27] (niem.).
- ↑ Mistrz z Calamarki, Anioł z arkebuzem (artykuł) [online], Khan Academy [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Irina Jazykowa, O polichromiach Adama Stalony-Dobrzańskiego w cerkwi świętego Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie [online], www.stalony-dobrzanski.info [dostęp 2022-12-26].