Richard Roundtree
 Richard Roundtree (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia |
9 lipca 1942 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 października 2023 |
| Zawód |
aktor, model |
| Współmałżonek |
Mary Jane Grant |
| Lata aktywności |
1970-2023 |
Richard Roundtree (ur. 9 lipca 1942 w New Rochelle, zm. 24 października 2023 w Los Angeles[1]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.
Popularność zdobył dzięki odegraniu głównej roli detektywa Johna Shafta w trzech filmach i serialu z początku lat 70. XX w. Rolę powtórzył po latach w filmie Johna Singletona Shaft (2000)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w New Rochelle[3], w stanie Nowy Jork jako syn Kathryn, pokojówki i pielęgniarki, i Johna, kierowcy zakładu żywienia i śmieciarza[4][5]. W 1961 ukończył New Rochelle High School, gdzie grał dla niepokonanej w szkole i narodowej rangi drużynie piłkarskiej. Po dwóch latach porzucił studia na Southern Illinois University Carbondale[5], gdzie miał stypendium piłkarskie. Pracował na kilku stanowiskach, w tym jako sprzedawca i nocny stróż, aż podjął pracę jako model dla magazynu „Ebony Fashion Fair”[6][7].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Zafascynowany aktorstwem, w 1967 roku dołączył do Negro Ensemble Company[5] w Nowym Jorku. Uznanie przyniosła mu główna rola boksera wagi ciężkiej Jacka Jeffersona w przedstawieniu Howarda Sacklera Wielka nadzieja białych (The Great White Hope) wystawionym przez Philadelphia Theatre Tour[5].
Na początku lat 70. XX wieku stał się gwiazdą dzięki popularnej kreacji tytułowego bohatera czarnego prywatnego detektywa Johna Shafta w trzech filmach tzw. „Blaxploitation” oraz serialu (1973-1974). W 1972 za występ w Shaft (1971) był nominowany do Złotego Globu w kategorii „Nowa Gwiazda Roku - Aktor” i NAACP Image Awards w kategorii „Znakomity aktor w filmie”. W 1994 otrzymał MTV Movie Award.
Grał główne role w filmach kryminalnych i przygodowych, z których wyróżnia się w roli tytułowej jako sprytny przeciwnik aroganckiego Robinsona Crusoe (Peter O’Toole) w satyrycznej ekranizacji słynnej powieści Daniela Defoe Piętaszek (Man Friday, 1975)[5]. Zwrócił na siebie uwagę także jako Gideon Marunga w dreszczowcu Jamesa Fargo Tylko dla sępów (Game for Vultures, 1979) z Richardem Harrisem, Denholmem Elliottem i Joan Collins oraz jako Diehl Swift, P.I. w komedii sensacyjnej Richarda Benjamina Gorący towar (City Heat, 1984) u boku Clinta Eastwooda i Burta Reynoldsa. Pojawiał się też na szklanym ekranie, w tym w serialu ABC Korzenie (Roots, 1977)[8] jako Sam Bennett.
Od początku. 80. występował w drugorzędnych rolach głównie w niskobudżetowych filmach akcji. Ale stopniowo włączane do ról drugorzędnych. W 1991 zdobył nominację do Soap Opera Digest Award w kategorii „Znakomity aktor drugoplanowy: dzień” za postać doktora Daniela Reubensa w operze mydlanej NBC Pokolenia (Generations, 1989-91). Na uwagę zasługuje rola prokuratora Talbota w kontrowersyjnym dreszczowcu Davida Finchera Siedem (Seven, 1995) oraz postać doświadczonego przewodnika dżungli Kwame'a w szalonej komedii familijnej George prosto z drzewa (George of the Jungle, 1997) z Brendanem Fraserem. W remake'u Shaft (2000) w reż. Johna Guillermina pojawił się jako John Shaft, wuj Johna Shafta II (Samuel L. Jackson).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]27 listopada 1963 ożenił się z Mary Jane Grant, z którą ma dwójkę dzieci. 13 grudnia 1973 się rozwiedli. W latach 1974–1975 związany był z Cathy Lee Crosby[9]. We wrześniu 1980 poślubił Karen M. Ciernię, z którą też się rozwiódł. Mają dwie córki i syna.
W 1993 zdiagnozowano u Roundtree rzadkiego raka piersi[10] i poddano skutecznemu leczeniu - wykonano podwójną mastektomię i chemioterapię[11].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]- 1971: Shaft jako John Shaft
- 1972: Ambasada (Embassy) jako Richard 'Dick' Shannon
- 1972: Wielka wygrana Shafta jako John Shaft
- 1973: Shaft w Afryce jako John Shaft
- 1974: Trzęsienie ziemi (Earthquake) jako Miles
- 1979: Ucieczka na Atenę (Escape to Athena) jako Nat Judson
- 1981: Oko za oko (An Eye for an Eye) jako kpt. Stevens (szef Kane’a)
- 1988: Maniakalny glina (Maniac Cop) jako komisarz Pike
- 1992: Krwawa pięść III: Zmuszony do walki (Bloodfist III: Forced to Kill) jako Samuel Stark
- 1995: Siedem (Seven) jako prokurator Talbot
- 1997: George prosto z drzewa (George of the Jungle) jako Kwame
- 2000: Shaft jako wuj John Shaft
- 2001: konspiracja.com (Antitrust) jako Lyle Barton
- 2002: Statek miłości (Boat Trip) jako ojciec Felicii
- 2002: Joe i Max (Joe i Max, TV) jako Jack Blackburn
- 2004: Max Havoc: Klątwa smoka jako Tahsi
- 2005: Kto ją zabił? (Brick) jako asystent
- 2005: Bezcenna Jane (Painkiller Jane) jako pułkownik Ian Watts
- 2008: Speed Racer jako Ben Burns
seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- 1973-1974: Shaft jako John Shaft
- 1977: Korzenie (Roots) jako Sam Bennett
- 1989: Inny świat (A Different World) jako Clinton Reese
- 1989-91: Pokolenia (Generations) jako dr Daniel Reubens
- 1990: Bajer z Bel-Air jako dr Mumford
- 1990: MacGyver jako R.T. Hines
- 1991: Młodzi jeźdźcy jako Calvin
- 1991: Beverly Hills, 90210 jako Robinson Ashe Jr.
- 1992: Prawnicy z Miasta Aniołów (L.A. Law) jako sędzia Ira Menday
- 1996: Bajer z Bel-Air jako wielebny Gordon Sims
- 1996: Dotyk anioła jako Murray
- 1997: Portret zabójcy jako detektyw James Henegar
- 1998: Doktor Quinn jako 'Barracuda' Jim Barnes
- 2002−2003: As the World Turns jako Oliver Travers
- 2003–2004: Agentka o stu twarzach jako Brill
- 2005: Gotowe na wszystko (Desperate Housewives) jako detektyw Shaw
- 2005: Podkomisarz Brenda Johnson jako pułkownik D.B. Walter
- 2005–2007: Domowy front (The War at Home) jako
- 2006: Krok od domu jako Cyrus Carter
- 2006: Chirurdzy jako Donald Burke
- 2006–2007: Herosi (Heroes) jako Charles Deveaux
- 2007–2009: Lincoln Heights jako Coleman Bradshaw
- 2009: Nieustraszony jako Lawrence Rivai
- 2011: Mentalista jako Floyd Benton
- 2015: The Player jako mentor Alexa Kane’a
- 2015: Chicago Fire jako Wallace Boden, Sr.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Richard Roundtree Dies: ‘Shaft’ Star Was 81. deadline. [dostęp 2023-10-25]. (ang.).
- ↑ Richard Roundtree. Listal. [dostęp 2018-04-13]. (ang.).
- ↑ Personalidade: Richard Roundtree (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-04-13]. (port.).
- ↑ Richard Roundtree Biography (1942-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e Richard Roundtree Biografie. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).
- ↑ Ebony Fashion Fair and Eunice Johnson. America Comes Alive. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
- ↑ Cult Movie of the Week: Shaft in Africa. darkjive.com. [dostęp 2009-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
- ↑ Richard Roundtree. Rotten Tomatoes. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
- ↑ Richard Roundtree Dating. FamousFix. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
- ↑ Aria Ellise (2016-7-08): Richard Roundtree breast cancer. BlackDoctor. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
- ↑ Katharine Stoel Gammon (2007-12-20): Richard Roundtree Speaks Out About Breast Cancer. ABC News. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Richard Roundtree w bazie IMDb (ang.)
- Richard Roundtree w bazie Filmweb
- Richard Roundtree w bazie Discogs.com (ang.)
- Richard Roundtree w bazie Notable Names Database (ang.)