Rejza
Rejza – zbrojna wyprawa o charakterze łupieżczym, której celem nie był trwały podbój danego terytorium, lecz przede wszystkim grabież i zdobycie niewolników[1]. Krzyżacy byli organizatorami rejz na Mazowsze, Wielkopolskę, na tereny należące do Prusów oraz na Żmudź i Litwę[1]. Rejzy Krzyżaków przeciwko Litwie nabrały intensywności po opanowaniu przez Zakon Pomorza Gdańskiego i sukcesie, jakim było podpisanie z Królestwem Polskim Pokoju w Kaliszu w 1343 roku[2]. Do czasu „wielkiej wojny” (1409–1411), gdy nasilono fiskalizm, rejzy stanowiły główne źródło dochodów państwa zakonnego.
Rejzami (wł. Razzia) nazywano też ataki piratów berberyjskich na wioski i miasta w basenie Morza Śródziemnego, których ofiarą padali ich mieszkańcy, brani w niewolę i sprzedawani na targach niewolników w Algierze, Oranie, Tunisie i Trypolisie.
Przebieg rejzy
[edytuj | edytuj kod]
Zwykle w ciągu roku zakon krzyżacki organizował dwie rejzy zimowe, w grudniu i styczniu, pomiędzy którymi urządzano przerwę na obchody świąt Bożego Narodzenia. W trakcie takich wypraw łupieżczych siły od 200 do 2000 Krzyżaków miały za zadanie szybkie splądrowanie oraz grabież terytorium wroga. W czasie rejzy uprowadzano też jeńców[1]. Letnia rejza odbywająca się w sierpniu lub wrześniu miała na celu przyłączenie do ziem zakonnych nowych terenów, czego dokonywano poprzez niszczenie wrogich grodów i wznoszenie fortyfikacji, początkowo drewnianych, a następnie murowanych. W rejzach licznie uczestniczyli przedstawiciele rycerstwa z Europy Zachodniej. Uczestniczący w rejzach goście, wśród nich także książęta i królowie, przyczyniali się do wzrostu prestiżu zakonu krzyżackiego wśród elit europejskich. Należało do dobrego tonu, przynajmniej raz wziąć udział w krucjacie i w jej trakcie otrzymać pasowanie na rycerza[2]. Ze swojej strony Zakon Krzyżacki zobowiązywał się do wykupienia z pogańskiej niewoli gości zakonu, którzy do niej trafili[3]. W trakcie rejz Zakon organizował tzw. „honorowe stoły“ (,Ehrentische’) i uprawiał propagandę prezentując swoje możliwości militarne i organizacyjne[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Mała encyklopedia wojskowa 1971 ↓, s. 42.
- ↑ a b c Christofer Herrmann, Christofer Herrmann: Zamki w państwie krzyżackim w Prusach (2015) [online] [dostęp 2020-04-14] (ang.).
- ↑ Christopher. Farman: Najazdy Mongołów : 1200-1300. Warszawa: Wydawnictwo "Amber", 1999, s. 128. ISBN 83-7245-059-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wrzesiński Szymon - Polscy krzyżowcy. Tajemnice średniowiecznych krucjat, wyd. Egros, Warszawa 2007.
- Wrzesiński Szymon - Sandomierski Desperado [w:] Focus Historia, nr 3, 2007, s. 4-9.
- Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Urbanowicza: Mała encyklopedia wojskowa. R-Ż. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1971. (pol.).