Prowincja Berlin

Prowincja Berlin
Gau Berlin
	Prowincja III Rzeszy
	1928–1945
Herb	Flaga
Państwo	III Rzesza
Siedziba	Berlin
Data powstania	1 października 1928
Data likwidacji	8 maja 1945
Zarządzający	Joseph Goebbels (1928–1945)
Powierzchnia	878 km²
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Prowincja Berlin (niem. Gau Berlin) - prowincja (Gau) III Rzeszy w latach 1933–1945 z siedzibą w Berlinie (stolicy obecnych Niemiec). Wcześniej, od 1928 do 1933 r., była regionalnym poddziałem partii nazistowskiej w tym rejonie. Od 1926 do 1928 r. Prowincja Berlin była częścią byłej Prowincji Berlin-Brandenburgia, która został podzielona na dwie odrębne prowincje 1 października 1928 r.^[1]

Historia

System (nazistowskich) prowincji został pierwotnie ustanowiony na konferencji partyjnej 22 maja 1926 r. w celu usprawnienia administracji strukturą partyjną. Od 1933 r., po przejęciu władzy przez nazistów, (nazistowskie) prowincje coraz częściej zastępowały niemieckie kraje związkowe jako jednostki administracyjne w Niemczech.^[2]

Na czele każdej (nazistowskiej) prowincji stał Gauleiter, stanowisko, które stawało się coraz bardziej wpływowe, zwłaszcza po wybuchu II wojny światowej, z niewielką ingerencją z góry. Lokalni Gauleiterzy często zajmowali stanowiska rządowe, jak i partyjne i byli odpowiedzialni między innymi za propagandę i nadzór, a od września 1944 r. także za Volkssturm i obronę prowincji.^[2]^[3]

Stanowisko Gauleitera w Berlinie piastował Joseph Goebbels przez całą historię prowincji.^[4]^[5] Goebbels, minister propagandy Rzeszy, był jednym z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera i wraz ze swoją rodziną popełnił samobójstwo 1 maja 1945 r.^[6]

Podział administracyjny

Prowincja Berlin dzieliła się na 10 okręgów:

Zobacz też

Przypisy

↑ Michael D. Miller & AndreasM.D.M.& A. Schulz Michael D. Miller & AndreasM.D.M.& A., Gauleiter: The Regional Leaders of the Nazi Party and Their Deputies, 1925-1945, Herbert Albrecht - H. WilhelmH.A.- H.W. Hüttmann, t. I, R. James Bender Publishing, 2012, s. 41, ISBN 1-932970-21-5 (ang.).
↑ ^a ^b Die NS-Gaue [online], dhm.de - Deutsches Historisches Museum [dostęp 2024-10-25] (niem.).
↑ The Organization of the Nazi Party & State [online], nizkor.org - The Nizkor Project, 9 listopada 2016 [dostęp 2024-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-09] (ang.).
↑ Übersicht der NSDAP-Gaue, der Gauleiter und der Stellvertretenden Gauleiter zwischen 1933 und 1945 [online], zukunft-braucht-erinnerung.de - Zukunft braucht Erinnerung, 26 maja 2017 [dostęp 2024-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-26] (niem.).
↑ Gau Berlin [online], verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2024-10-25] (niem.).
↑ Goebbels, Paul Joseph [online], deutsche-biographie.de, Bawarska Biblioteka Państwowa [dostęp 2024-10-25] (niem.).

[:1-1] Michael D. Miller & AndreasM.D.M.& A. Schulz Michael D. Miller & AndreasM.D.M.& A., Gauleiter: The Regional Leaders of the Nazi Party and Their Deputies, 1925-1945, Herbert Albrecht - H. WilhelmH.A.- H.W. Hüttmann, t. I, R. James Bender Publishing, 2012, s. 41, ISBN 1-932970-21-5 (ang.).

[:2-2] Die NS-Gaue [online], dhm.de - Deutsches Historisches Museum [dostęp 2024-10-25] (niem.).

[:3-3] The Organization of the Nazi Party & State [online], nizkor.org - The Nizkor Project, 9 listopada 2016 [dostęp 2024-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-09] (ang.).

[:4-4] Übersicht der NSDAP-Gaue, der Gauleiter und der Stellvertretenden Gauleiter zwischen 1933 und 1945 [online], zukunft-braucht-erinnerung.de - Zukunft braucht Erinnerung, 26 maja 2017 [dostęp 2024-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-26] (niem.).

[:5-5] Gau Berlin [online], verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2024-10-25] (niem.).

[:6-6] Goebbels, Paul Joseph [online], deutsche-biographie.de, Bawarska Biblioteka Państwowa [dostęp 2024-10-25] (niem.).

[Bezirk_Bialystok-7] Do tej jednostki administracyjnej należał także Okręg Białostocki.

[Belgien-Nordfrankreich-8] Ta jednostka administracyjna została wkrótce zlikwidowana, a następnie zastąpiona przez Komisariat Rzeszy(inne języki) o nazwie: Belgia-Francja Północna(inne języki).

[Norwegen-9] To państwo zostało wkrótce zlikwidowane, a następnie zastąpione przez Komisariat Rzeszy(inne języki) o nazwie: Norwegia(inne języki).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[A]

[B]

[C]

Prowincje (Gaue)	Badenia Bayreuth Berlin Düsseldorf Essen Frankonia Frankonia Główna Halle-Merseburg Hamburg Hanower Południowy-Brunszwik Hanower Wschodni Hesja-Nassau Hesja Wyborcza(inne języki) Kolonia-Akwizgran(inne języki) Kraj Mozeli(inne języki) Magdeburg-Anhalt(inne języki) Marchia Brandenburska(inne języki) Meklemburgia(inne języki) Monachium-Górna Bawaria(inne języki) Pomorze(inne języki) Prusy Wschodnie(inne języki)^[A] Saksonia(inne języki) Szlezwik-Holsztyn(inne języki) Szwabia(inne języki) Śląsk(inne języki) Turyngia(inne języki) Weser-Ems(inne języki) Westfalia Południowa(inne języki) Westfalia Północna(inne języki) Westmark(inne języki) Wirtembergia-Hohenzollern(inne języki)
Okręgi Rzeszy(inne języki) (Reichsgaue(inne języki))	Dolny Dunaj(inne języki) Flandria(inne języki)^[B] Gdańsk-Prusy Zachodnie Górny Dunaj(inne języki) Karyntia(inne języki) Kraj Sudetów Kraj Warty Salzburg(inne języki) Styria(inne języki) Tyrol-Vorarlberg(inne języki) Walonia(inne języki)^[B] Wiedeń(inne języki)
„Prowincje zagraniczne” (Auslandsgaue)	Nazistowska Organizacja Zagraniczna (Auslandsorganisation)
Protektoraty i państwa-wasale	Francja Vichy Generalne Gubernatorstwo Królestwo Albanii Królestwo Norwegii(inne języki)^[C] Monako Niepodległe Państwo Chorwackie Państwo Greckie Państwo Węgierskie Protektorat Czech i Moraw Republika Łokocka Republika Słowacka Serbia Nedicia Włoska Republika Socjalna
Komisariaty Rzeszy(inne języki) (Reichskommissariate(inne języki))	Belgia-Francja Północna(inne języki) Holandia(inne języki) Norwegia(inne języki) Ukraina Wschód
Strefy operacyjne	Pobrzeże Adriatyckie Prealpy
Inne jednostki administracyjne o przeróżnym ustroju politycznym	Okręg Białostocki Okręg Brukselski(inne języki)