Prokuratura Europejska
| |
| Siedziba | |
|---|---|
| Data powołania |
12 października 2017 |
| Data utworzenia |
1 czerwca 2021 |
| Organizacja | |
| Dyrektor |
Europejska Prokurator Generalna Laura Codruţa Kövesi |
Położenie na mapie Luksemburga  | |
Położenie na mapie dystryktu Luksemburg  | |
Położenie na mapie miasta Luksemburg  | |
 49°37′11,4245″N 6°08′35,3044″E/49,619840 6,143140
| |
| Strona internetowa | |
Prokuratura Europejska (ang. European Public Prosecutor’s Office, EPPO) – samodzielna jednostka organizacyjna Unii Europejskiej posiadająca osobowość prawną, powołana przez członków Wspólnoty na podstawie mechanizmu wzmocnionej współpracy. Jej zadaniem jest prowadzenie dochodzeń w przestępstwach przeciwko budżetowi UE i oszustw w zakresie podatku VAT; funkcjonuje od 2021 roku[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 2007 roku komisarz Franco Frattini zapowiedział powołanie Prokuratury Europejskiej na podstawie traktatu lizbońskiego[2].
Struktura powstała na mocy rozporządzenia (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. Na pierwszego prokuratora generalnego wybrano Laurę Kövesi; urząd pod jej kierownictwem rozpoczął działalność 1 czerwca 2021[1].
Podstawa prawna
[edytuj | edytuj kod]Nowa struktura Unii przewidziana jest w art. 86 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej[3]:
1. W celu zwalczania przestępstw przeciwko interesom finansowym Unii Rada, stanowiąc w drodze rozporządzeń zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą, może ustanowić Prokuraturę Europejską w oparciu o Eurojust. Rada stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
W przypadku braku jednomyślności grupa co najmniej dziewięciu Państw Członkowskich może wystąpić z wnioskiem o przekazanie projektu rozporządzenia Radzie Europejskiej. W takim przypadku procedura w Radzie zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku konsensusu Rada Europejska, w terminie czterech miesięcy od takiego zawieszenia, odsyła projekt Radzie do przyjęcia.
W takim samym terminie, w przypadku braku porozumienia i w sytuacji gdy co najmniej dziewięć Państw Członkowskich pragnie ustanowić wzmocnioną współpracę na podstawie danego projektu rozporządzenia, informują one o tym Parlament Europejski, Radę i Komisję. W takim przypadku uznaje się, że upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy, o którym mowa w artykule 10 ustęp 2 Traktatu o Unii Europejskiej i w artykule 280d ustęp 1 niniejszego Traktatu, zostało udzielone i stosuje się postanowienia w sprawie wzmocnionej współpracy.
2. Prokuratura Europejska jest właściwa do spraw dochodzenia, ścigania i stawiania przed sądem, w stosownych przypadkach w powiązaniu z Europolem, sprawców i współsprawców przestępstw przeciwko interesom finansowym Unii, określonych w rozporządzeniu przewidzianym w ustępie 1. Prokuratura Europejska jest właściwa do wnoszenia przed właściwe sądy Państw Członkowskich publicznego oskarżenia w odniesieniu do tych przestępstw.
3. Rozporządzenia, o których mowa w ustępie 1, określają statut Prokuratury Europejskiej, warunki wypełniania jej funkcji, zasady proceduralne mające zastosowanie do jej działań, jak również zasady dopuszczalności dowodów oraz zasady sądowej kontroli czynności procesowych podjętych przez nią przy wypełnianiu jej funkcji.
4. Rada Europejska może, jednocześnie lub później, przyjąć decyzję zmieniającą ustęp 1 w celu rozszerzenia uprawnień Prokuratury Europejskiej na zwalczanie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym oraz odpowiednio zmieniającą w związku z tym ustęp 2 w odniesieniu do sprawców i współsprawców poważnych przestępstw dotykających więcej niż jedno Państwo Członkowskie. Rada Europejska stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego i po konsultacji z Komisją.
Personel
[edytuj | edytuj kod]W EPPO służy po jednym prokuratorze z każdego uczestniczącego państwa; współpracują z nimi europejscy prokuratorzy delegowani, działający na terytorium swoich macierzystych państw. Oprócz prokuratorów, Prokuratura Europejska zatrudnia też innych pracowników (łącznie 130 w momencie uruchomienia)[1][4].
Lista prokuratorów generalnych
[edytuj | edytuj kod]- Laura Codruţa Kövesi (od 1 czerwca 2021)
Członkowie
[edytuj | edytuj kod]
Uczestniczące państwa członkowskie UE
Nieuczestniczące państwa członkowskie UE
W Prokuraturze Europejskiej uczestniczą: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Włochy.
Członkami UE nieuczestniczącymi w Prokuraturze Europejskiej są Dania, Irlandia i Węgry.
Przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej
[edytuj | edytuj kod]13 grudnia 2023 roku Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar złożył wniosek do premiera Donalda Tuska o przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej. 27 grudnia Rada Ministrów na posiedzeniu przyjęła wniosek Ministra Sprawiedliwości o przystąpieniu Polski do Prokuratury Europejskiej[5].
29 lutego 2024 roku Komisja Europejska przyjęła decyzję potwierdzającą udział Polski w Prokuraturze Europejskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Ochrona budżetu UE: 1 czerwca rozpocznie działalność Prokuratura Europejska.. Serwis prasowy Komisji Europejskiej, 2021-05-26. [dostęp 2022-06-07].
- ↑ Brussels eyes single European public prosecutor. EU Observer, 2007-08-01. [dostęp 2022-06-07].
- ↑ EUR-Lex - ai0033 - EN - EUR-Lex [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2019-10-20].
- ↑ So furchtlos wie unverfroren. Süddeutsche Zeitung, 2021-06-01. [dostęp 2022-06-06]. (niem.).
- ↑ Rząd zaakceptował wniosek Ministra Sprawiedliwości o przystąpieniu do Prokuratury Europejskiej - Ministerstwo Sprawiedliwości - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Sprawiedliwości [dostęp 2023-12-27] (pol.).