Procnias

	Procnias
	Illiger, 1811
	; Przedstawiciel rodzaju – samiec dzwonnika trójsoplowego (P. tricarunculatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	bławatnikowate
Podrodzina	bławatniki
Plemię	Cotingini
Rodzaj	Procnias
	Typ nomenklatoryczny
	Ampelis variegata J.F. Gmelin, 1789 (= Ampelis averano Hermann, 1783)
Synonimy
	Casmarhinchos Temminck, 1820; Arapunga Lesson, 1828; Averano Lesson, 1830; Eulopogon Gloger, 1841; Calloprocnias Chubb, 1920; Vavasouria Chubb, 1920;
	Casmarhinchos Temminck, 1820; Arapunga Lesson, 1828; Averano Lesson, 1830; Eulopogon Gloger, 1841; Calloprocnias Chubb, 1920; Vavasouria Chubb, 1920;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Procnias – rodzaj ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i Południowej^[8].

Morfologia

Długość ciała samic 25–27,5 cm, samców 28,5–33 cm; masa ciała samic 127–145 g, samców 168–222 g^[8].

Systematyka

Etymologia

Procnias: w mitologii greckiej Prokne (gr. Πρoκνη Proknē) była córką Pandiona oraz żoną Tereusa, która została zamieniona w jaskółkę^[9].
Casmarhinchos: gr. χασμα khasma „otwarte usta”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”^[9]. Gatunek typowy: Ampelis variegata J.F. Gmelin, 1789 (= Ampelis averano Hermann, 1783).
Arapunga: tupijska nazwa Araponga „ptak” dla dzwonnika nagoszyjego^[9]. Gatunek typowy: Ampelis nudicollis Vieillot, 1817.
Averano: epitet gatunkowy Ampelis averano Hermann, 1783; francuska nazwa „Averano” nadana dzwonnikowi brodatemu przez de Buffona (portugalska nazwa „Ave de verão” „ptak lata”, ponieważ wierzono, że odzywa się tylko w ciągu sześciu tygodni lata)^[9]. Gatunek typowy: Ampelis alba Hermann, 1783.
Eulopogon: gr. ευλη eulē „robak, larwa”; πωγων pōgōn, πωγωνος pōgōnos „broda”^[9]. Gatunek typowy: Ampelis variegata J.F. Gmelin, 1789 (= Ampelis averano Hermann, 1783).
Calloprocnias: gr. καλλος kallos „piękno”, od καλος kalos „piękny”; rodzaj Procnias Illiger, 1811^[9]. Gatunek typowy: Casmarhynchus tricarunculatus J. Verreaux & E. Verreaux, 1853.
Vavasouria: Frederick Vavasour McConnell (1868–1914), angielski ornitolog, podróżnik, kolekcjoner^[9]. Gatunek typowy: Ampelis nivea Boddaert, 1783 (= Ampelis alba Hermann, 1783).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Procnias tricarunculatus (J. Verreaux & E. Verreaux, 1853) – dzwonnik trójsoplowy
Procnias albus (Hermann, 1783) – dzwonnik biały
Procnias averano (Hermann, 1783) – dzwonnik brodaty
Procnias nudicollis (Vieillot, 1817) – dzwonnik nagoszyi

Przypisy

↑ Procnias, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 228. (łac.).
↑ C.J. Temminck: Manuel d’ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe: précédé d’une analyse du système général d’ornithologie, et suivi d’une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paris: Chez H. Cousin, 1820, s. lxiii. (fr.).
↑ R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’oiseaux. T. 1. Paris: Roret, 1828, s. 213. (fr.).
↑ R.-P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 364. (fr.).
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 321. (niem.).
↑ ^a ^b Ch. Chubb. Descriptions of new genera and subspecies of South and Central American birds. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 40, s. 107, 1920. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Cotingas (Cotingidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.coting1.01. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Cotingini (wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-13].

[itis-1] Procnias, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Illiger-2] J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 228. (łac.).

[Temminck-3] C.J. Temminck: Manuel d’ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe: précédé d’une analyse du système général d’ornithologie, et suivi d’une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paris: Chez H. Cousin, 1820, s. lxiii. (fr.).

[Lesson-4] R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’oiseaux. T. 1. Paris: Roret, 1828, s. 213. (fr.).

[Lesson1830-5] R.-P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 364. (fr.).

[Gloger-6] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 321. (niem.).

[Chubb-7] Ch. Chubb. Descriptions of new genera and subspecies of South and Central American birds. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 40, s. 107, 1920. (ang.).

[Winkler&inni-8] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Cotingas (Cotingidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.coting1.01. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).

[Jobling-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-10] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Cotingini (wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]