Polyplectron

	Polyplectron
	Temminck, 1807
	; Przedstawiciel rodzaju – wieloszpon szary (P. bicalcaratum)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Podrodzina	bażanty
Plemię	Polyplectronini
Rodzaj	Polyplectron
	Typ nomenklatoryczny
	Polyplectron chinquis Temminck, 1807 (= Pavo bicalcaratus Linnaues, 1758)
Synonimy
	Diplectron Vieillot, 1816; Polyplectrum G. Cuvier, 1816; Polyplectrus Billberg, 1828; Diplectropus Gloger, 1842; Emphania Reichenbach, 1852; Chalcurus Bonaparte, 1856;
	Diplectron Vieillot, 1816; Polyplectrum G. Cuvier, 1816; Polyplectrus Billberg, 1828; Diplectropus Gloger, 1842; Emphania Reichenbach, 1852; Chalcurus Bonaparte, 1856;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Polyplectron – rodzaj ptaków z podrodziny bażantów (Phasianinae) w rodzinie kurowatych (Phasianidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji^[9].

Morfologia

Długość ciała 35,5–76 cm; masa ciała 238–910 g (samce są większe i cięższe od samic)^[10].

Systematyka

Etymologia

Polyplectron (Polyplectrum, Polyplectrus): gr. πολυς polus „wiele, dużo”; πληκτρον plektron „ostroga koguta”^[11].
Diplectron: gr. δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotnie”, od δυο duo „dwa”; πληκτρον plektron „ostroga koguta”^[12]. Gatunek typowy: Pavo bicalcaratus Linnaues, 1758.
Diplectropus: gr. δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotnie”, od δυο duo „dwa”; πληκτρον plektron „ostroga koguta”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[13]. Nowa nazwa dla Diplectron^[14].
Emphania: gr. εμφανης emphanēs „widoczny, jawny”, od εμφαινω emphainō „pokazywać się”^[15]. Gatunek typowy: Polyplectron napoleonis Lesson, 1831.
Chalcurus: epitet gatunkowy Polyplectrum chalcurum Lesson, 1831; gr. χαλκος khalkos „brąz, miedź”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[16]. Gatunek typowy: Polyplectrum chalcurum Lesson, 1831.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następuje gatunkami^[17]:

Polyplectron napoleonis – wieloszpon lśniący
Polyplectron malacense – wieloszpon pawi
Polyplectron schleiermacheri – wieloszpon białobrody
Polyplectron germaini – wieloszpon wietnamski
Polyplectron katsumatae – wieloszpon hajnański – takson wyodrębniony ostatnio z P. bicalcaratum^[18]
Polyplectron inopinatum – wieloszpon rdzawogrzbiety
Polyplectron bicalcaratum – wieloszpon szary
Polyplectron chalcurum – wieloszpon brązowy

Przypisy

↑ Polyplectron, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C.J. Temmnick: Catalogue systématique du cabinet d’ornithologie et de la collection de quadrumanes de Crd. Jb. Temminck. Avec un courte description des oiseaux non-decrits suivi d’une nôte d’oiseaux doubles et de quelques autres objets d’histoire naturelle offerte en échange. Amsterdam: Chez C. Sepp Jansz., 1807, s. 149. (fr.).
↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 50. (fr.).
↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation. T. 1. Paris: Chez Déterville, 1817, s. 438. (fr.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. Tab. A. (łac.).
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 382. (niem.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxix. (niem.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Tableaux paralléliques de l’ordre des Gallinacés. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 42, s. 878, 1856. (fr.).
↑ F. Gill & D. Donsker: Pheasants, partridges & francolins. IOC World Bird List: Version 8.2. [dostęp 2018-09-05]. (ang.).
↑ P.J.K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 547–548. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Polyplectron [dostęp 2018-09-05] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Diplectron [dostęp 2018-09-05] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Diplectropus [dostęp 2018-09-05] .
↑ A.P. Peterson: Richmond Index images -- Genus group names. Zoonomen: Zoological Nomenclature Resource. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Emphania [dostęp 2018-09-05] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Chalcurus [dostęp 2018-09-05] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Polyplectronini Blyth, 1852 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].
↑ J. Chang, B. Wang, Y.-Y. Zhang, Y. Liu, W. Liang, J.-Ch. Wang, H.-T. Shi, W.-B. Su & Z.-W. Zhang. Molecular evidence for species status of the endangered Hainan Peacock Pheasant. „Zoological Science”. 25 (1), s. 30-35, 2008. DOI: 10.2108/zsj.25.30. PMID: 18275243. (ang.).

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Polyplectron, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Temminck-2] C.J. Temmnick: Catalogue systématique du cabinet d’ornithologie et de la collection de quadrumanes de Crd. Jb. Temminck. Avec un courte description des oiseaux non-decrits suivi d’une nôte d’oiseaux doubles et de quelques autres objets d’histoire naturelle offerte en échange. Amsterdam: Chez C. Sepp Jansz., 1807, s. 149. (fr.).

[Vieillot-3] L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 50. (fr.).

[Cuvier-4] G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation. T. 1. Paris: Chez Déterville, 1817, s. 438. (fr.).

[Billberg-5] G.J. Billberg: Synopsis faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. Tab. A. (łac.).

[Gloger-6] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 382. (niem.).

[Reichenbach-7] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxix. (niem.).

[Bonaparte-8] Ch.-L. Bonaparte. Tableaux paralléliques de l’ordre des Gallinacés. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 42, s. 878, 1856. (fr.).

[Gill&Donsker-9] F. Gill & D. Donsker: Pheasants, partridges & francolins. IOC World Bird List: Version 8.2. [dostęp 2018-09-05]. (ang.).

[hbw2-10] P.J.K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 547–548. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).

[11] The Key to Scientific Names ↓, Polyplectron [dostęp 2018-09-05] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Diplectron [dostęp 2018-09-05] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Diplectropus [dostęp 2018-09-05] .

[Peterson-14] A.P. Peterson: Richmond Index images -- Genus group names. Zoonomen: Zoological Nomenclature Resource. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).

[15] The Key to Scientific Names ↓, Emphania [dostęp 2018-09-05] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Chalcurus [dostęp 2018-09-05] .

[Mielczarek&Kuziemko-17] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Polyplectronini Blyth, 1852 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].

[Chang&inni-18] J. Chang, B. Wang, Y.-Y. Zhang, Y. Liu, W. Liang, J.-Ch. Wang, H.-T. Shi, W.-B. Su & Z.-W. Zhang. Molecular evidence for species status of the endangered Hainan Peacock Pheasant. „Zoological Science”. 25 (1), s. 30-35, 2008. DOI: 10.2108/zsj.25.30. PMID: 18275243. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]