Obornik

Rolnik przy pracy podczas wywozu obornika na składowisko

Obornik – nawóz naturalny składający się z przefermentowanego kału i moczu zwierząt oraz ściółki. Zawiera on wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju roślin oraz poprawia właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby.

Obecnie w dużych gospodarstwach rolnych częściej stosowany jest nawóz pochodzący z bezściółkowego chowu zwierząt gospodarskich – gnojowica.

Rodzaje

Wyróżnia się obornik:

świeży – nie poddany fermentacji, o niejednolitej strukturze i szerokim stosunku C:N,
przefermentowany – poddany fermentacji przez 4-5 mies.; w tym czasie następuje częściowa mineralizacja materii organicznej i zawężenie stosunku C:N do 15-20:1,
słomiasty (mierzwa) – zawierający dużo ściółki ze słomy i odznaczający się szerokim stosunkiem C:N,
kompostowany – o dużym stopniu rozkładu, kompostowany z dodatkiem nawozów mineralnych, torfu, fekaliów lub gliny; stosowany jest w ogrodnictwie,
sztuczny – nawóz organiczny otrzymywany przez kompostowanie pociętej słomy z gnojowicą, gnojówką, wodą gnojową i nawozami mineralnymi (N, P, Ca) oraz specjalnymi preparatami; w działaniu nawozowym nie ustępuje obornikowi naturalnemu.

Składowanie

Obornik powinien być składowany w specjalnie do tego celu przygotowanych miejscach z wybetonowanym dnem (gnojowniach), tak aby pochodzące z niego substancje, podlegające różnym procesom chemicznym, nie przenikały do gleby.

Wymagania stawiane budowlom rolniczym służącym do magazynowania obornika, gnojowicy i gnojówki podaje Ustawa z dnia 10 lipca 2007 o nawozach i nawożeniu^[1].

Wykorzystanie przez rośliny

Stopień wykorzystania przez rośliny składników pokarmowych z obornika w zależności od gleby:

W procentach
Gleba	I rok	II rok	III rok	IV rok
Ciężka	40	30	20	10
Średnia	60	30	10	0
Lekka	70	30	0	0

Skład

Średni skład chemiczny obornika pochodzącego od różnych zwierząt, dobrze rozłożonego i przechowywanego w odpowiednich warunkach przedstawia poniższa tabela^[2]. Ponadto obornik zawiera średnio (możliwość dużych różnic) około 75% wody, 5-6% soli mineralnych i 20% substancji organicznej.

Pierwiastek	Zawartość w %	Pierwiastek	Zawartość w mg na kg
N	0,50	B	5,0
P₂O₅	0,25	Cu	4,7
K₂O	0,60	Mn	30,0
MgO	0,15	Zn	43,5
CaO	0,40	Mo	0,4
S	0,08	Co	0,2

Zobacz też

Przypisy

↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 105
↑ Antoni Kropisz: Nawozy. W: Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. Jan Roman Starck (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997, s. 113. ISBN 83-09-01358-2.

[1] Dz.U. z 2024 r. poz. 105

[2] Antoni Kropisz: Nawozy. W: Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. Jan Roman Starck (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997, s. 113. ISBN 83-09-01358-2.

[1]

[2]