[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Neoplan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Neoplan Bus GmbH
Logo
ilustracja
Państwo

 Niemcy

Siedziba

Stuttgart

Data założenia

1935

Data likwidacji

2008

Forma prawna

GmbH

Udziałowcy

MAN SE

Zatrudnienie

1300

brak współrzędnych
Strona internetowa
Neoplan Starliner II generacji
Dwupokładowy autobus miejski Neoplan N4026
Piętnastometrowy Neoplan N4020 – miejski autobus na ulicach Legnicy
Neoplan N4020 wyprodukowany przez Neoplan Polska na ulicach Warszawy
Przegubowy miejski autobus Neoplan w Filadelfii (USA)

Neoplanmarka autobusów produkowanych przez MAN Truck & Bus AG, do 2008 funkcjonowało odrębne przedsiębiorstwo – Neoplan Bus GmbH.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG

[edytuj | edytuj kod]

Spółka została założona 1 lipca 1935 r. przez Gottloba Auwärtera, jako „Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG”. Zajmowała się produkcją autobusów oraz podwozi pojazdów ciężarowych. Mocno rozwinęła się w czasie II wojny światowej ze względu na duże zapotrzebowanie na ciężarówki dla wojska. Od 1953 r. produkowało autobusy pod własną marką Neoplan[1]. Wtedy też w zakładach Neoplan powstały pierwsze autobusy lotniskowe, a w krótkim czasie Neoplan stał się liderem na rynku autobusów lotniskowych. Stało się tak za sprawą niskiej podłogi w autobusie (350 mm od nawierzchni), która ułatwiała wsiadanie i wysiadanie podróżnym[2]. W 1961 r. na salonie motoryzacyjnym w Genewie miała miejsce premiera pierwszego autokaru turystycznego Neoplan Hamburg[3]. Nowy model wywołał duże zainteresowanie swoim designem, co przysporzyło przedsiębiorstwu wielu klientów. W 1967 r. miała miejsce premiera pierwszego piętrowego autokaru – Neoplana Skylinera[4]. Cztery lata później, w 1971 r., odbyła się premiera Neoplana Citylinera, który odznaczał się detalami z włókna szklanego, szatnią na pokładzie oraz toaletą przy środkowych drzwiach. W 1973 r. miała miejsce premiera modelu Jetliner, natomiast w 1975 r. zaprezentowano model Jumbocruiser. Ten mierzący 18 m długości i 4 m wysokości kolos jest do dziś największym autobusem wyprodukowanym w historii. Korzystając z doświadczenia w produkcji autobusów lotniskowych w 1977 r. Neoplan zaprezentował model N814, który był pierwszym na świecie niskopodłogowym autobusem miejskim. Jednocześnie na rynek wszedł autokar Neoplan Spaceliner, który oferował duża przestrzeń we wnętrzu i pojemność porównywalną z autokarem piętrowym. W 1974 r.

Neoplan otwarł nową fabrykę w Kumasi na terenie Ghany na rynek afrykański, a w 1981 roku otworzono fabryki na terenie USA – w Lamar (Kolorado) i w Honey Brook (Pensylwania). Od tego czasu Neoplan był obecny na rynku amerykańskim.

1988 rok przyniósł premierę rodziny autobusów miejskich Neoplan Metroliner, których nadwozie wykonano z poliwęglanu. Autobus został nagrodzony tytułem Bus of the Year 1990. W 1996 r. miała miejsce premiera nowego autokaru Neoplan Starliner, który za innowacyjne rozwiązania dostał tytuł Coach of the Year 2000. Do 2002 roku sprzedano łącznie ponad 750 sztuk tego modelu[5].

Neoplan w Polsce

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Neoplan Polska.

Od stycznia 1982 r. w berlińskiej fabryce przedsiębiorstwa Neoplan był zatrudniony inż. Krzysztof Olszewski. W 1985 r. został on dyrektorem tego zakładu, zaś od roku 1994 łączył tę pracę z prowadzeniem samodzielnego Biura Handlowego w Warszawie, a później przedsiębiorstwa Neoplan Polska Sp. z o.o., będących przedstawicielstwami przedsiębiorstwa Neoplan. W 1995 r. Neoplan Polska wygrał przetarg na dostawę 72 niskopodłogowych autobusów miejskich dla Poznania. W związku z tym zadecydowano o budowie fabryki autobusów na terenie Polski w Bolechowie (woj. wielkopolskie). Produkowane tam autobusy zyskały duże powodzenie na rynku polskim ze względu na nowocześniejsze rozwiązania techniczne stosowane przez Neoplana w stosunku do krajowej konkurencji. Autobusy miejskie Neoplan można zobaczyć m.in. na ulicach Poznania, Warszawy, Katowic, Legnicy, Gdańska, czy też Gdyni. Pod koniec lat 90. Krzysztof Olszewski liczył na rozwój współpracy z przedsiębiorstwem Gottlob Auwärter GmbH, które w grudniu 1999 roku kupiło 30% akcji Neoplan Polska. Planowano wspólną produkcję w Polsce do 600 sztuk autokarów „Neoplan” rocznie. Po przejęciu przedsiębiorstwa Gottlob Auwärter GmbH przez MAN-a te plany się nie powiodły. Dlatego we wrześniu 2001 roku Krzysztof Olszewski odkupił od Neoplana jego udziały w swojej spółce i zmienił jej nazwę na Solaris Bus & Coach Sp. z o.o. W latach 2005–2009 w fabryce MAN w Sadach k. Poznania produkowane były autobusy Neoplan Centroliner.

W ramach grupy MAN

[edytuj | edytuj kod]

W 2001 roku Komisja Europejska zatwierdziła fuzję przedsiębiorstw Neoplan oraz MAN Nutzfahrzeuge AG. Od tego czasu Neoplan jest częścią grupy MAN. Dwa lata później oba przedsiębiorstwa zaprezentowały wspólnie stworzony model Neoplan Tourliner. W 2004 roku zaprezentowano drugą generację Neoplana Starlinera, który zdobył tytuł Coach of the Year 2006[6]. W 2006 roku zaprezentowano także nową generację Citylinera, a wkrótce także Skyliner doczekał się nowej odsłony. W 2009 r. z linii montażowej zjechał ostatni autobus miejski Neoplan. Obecnie produkowane są jedynie modele lotniskowe w kooperacji ze słoweńskim przedsiębiorstwem Tovarna Vozil Maribor (TVM). Neoplan jest obecny na rynkach Europy, Azji, Ameryki Północnej i Afryki.

Zakłady produkcyjne

[edytuj | edytuj kod]

Zakłady na terenie Niemiec

[edytuj | edytuj kod]
  • Stuttgart – pierwszy zakład Neoplana, został zamknięty na przełomie lat 2005 i 2006. Później istniało tu muzeum spółki, jednak zostało ono przeniesione do Pilsting. Zakłady zostały rozebrane w 2007 roku, obecnie na tym terenie znajduje się zabudowa mieszkalna.
  • Pilsting (Bawaria) – pierwsza filia Neoplana założona w 1973 r., długo największa fabryka spółki. Od 2008 r. zaprzestano produkcji, zakłady przejęło przedsiębiorstwo Viseon Bus GmbH, które zajmowało się zabudowami specjalnymi. Ponadto w Pilsting mieści się muzeum Neoplan.
  • Berlin-Spandau – zakład czynny od 1981 r., w którym produkowano głównie autobusy miejskie. Produkcji zaprzestano w 2001 r., dziś mieści się tu centrum obsługi klienta.
  • Ehrenhain (Turyngia) – produkcja miała ruszyć w 1990 roku, jednak fabryka została częścią Göppel Bus GmbH po oddzieleniu tego przedsiębiorstwa od Neoplana.
  • Plauen (Saksonia) – przejęta w 1991 roku fabryka autobusów, w której dawniej powstawały m.in. pojazdy Ikarus. W zakładzie produkowano autobusy typu Centroliner, później autokary. Po 2015 roku znajduje się tu Centrum Modyfikacji Wnętrz Autobusów MAN.[7][8][9]

Zakłady poza Niemcami

[edytuj | edytuj kod]
  • Jinhua (Chiny) – pierwsza zagraniczna fabryka Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG powstała jako spółka joint venture z chińskim przedsiębiorstwem China Youth Automotive, produkuje autobusy pod marką Neoplan i Youngman-Neoplan na rynek chiński.
  • Kumasi i Accora (Ghana) – zakłady produkcyjne będące wspólną inwestycją Neoplana i rządu Ghany otwarte kolejno w 1974 i 1978 roku. Produkowany w nich był model na rynek afrykański Tropic, obecnie produkowany jest jego następca Neoplan Tropicliner.
  • Bellville k. Kapsztadu (RPA) – fabryka Neoplan Southern Africa Ltd (spółka niezależna od MAN i Neoplan), która produkuje autobusy Tropicliner oraz wybrane europejskie modele na licencji.
  • Lamar (Kolorado, USA) – fabryka powstała w 1981 r. pod nazwą Neoplan USA i produkowała autobusy i autokary na rynek USA. Została zlikwidowana po zapaści na rynku przewozów autokarowych w USA w 2006 r.
  • Honey Brook (Pensylwania, USA) – fabryka powstała w odpowiedzi na duże zapotrzebowanie na autobusy i autokary na rynku amerykańskim, jednak ze względu na strajki i żądania podwyżek płac, została szybko zlikwidowana.
  • Bolechowo-Osiedle (Polska) – fabryka została utworzona przez spółkę Neoplan Polska, w której Auwärter miał 30% udziałów i szybko stała się liderem na rynku autobusów miejskich w Polsce. W 2001 r. Krzysztof Olszewski odkupił udziały Auwärtera w spółce i zmienił nazwę na Solaris Bus & Coach Sp. z o.o.
  • Mińsk (Białoruś) – autobusy miejskie Neoplan są produkowane przez białoruskie przedsiębiorstwo MAZ na licencji od 1996 roku do dziś jako modele MAZ 103, MAZ 105 i MAZ 107.
  • Sady (Polska) – fabryka MAN, w której do 2017 były produkowane autokary na rynek europejski.
  • Maribor (Słowenia) – fabryka przedsiębiorstwa Tovarna Vozil Maribor, które zajmuje się produkcją autobusów lotniskowych Neoplan.
  • Ponadto na rynek europejski i turecki autokary Neoplan są produkowane przez zakłady MAN w Turcji. Podobna sytuacja ma miejsce na rynkach azjatyckich i w Hongkongu.

Modele Neoplan

[edytuj | edytuj kod]

Obecne modele

[edytuj | edytuj kod]
Model Typ Liczba miejsc

(standard)

Długość Wysokość Szerokość Rozstaw osi Silnik Skrzynia biegów
Neoplan Jetliner[10] autokar dwuosiowy

średniopokładowy

53+1+1 12 247 mm 3 400 mm 2 550 mm 6 120 mm MAN D20 R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

360 KM lub 400 KM

6-stopniowa manualna ZF lub

6-stopniowa automatycza ZF Ecolife lub

12-stopniowa manualna MAN TipMatic

Neoplan Jetliner C[10] autokar dwuosiowy

średniopokładowy

57+1+1 13 007 mm 3 400 mm 2 550 mm 6 880 mm MAN D20 R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

360 KM lub 400 KM

6-stopniowa manualna ZF lub

6-stopniowa automatycza ZF Ecolife lub

12-stopniowa manualna MAN TipMatic

Neoplan Tourliner[11] autokar dwuosiowy

wysokopokładowy

53+1+1 12 113 mm 3 840 mm 2 550 mm 6 060 mm MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

420 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

6-stopniowa manualna lub

12-stopniowa półautomatyczna ZF AS Tronic

Neoplan Tourliner C[11] autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

57+1+1 13 373 mm 3 840 mm 2 550 mm 6 060 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

6-stopniowa manualna lub

12-stopniowa półautomatyczna ZF AS Tronic

Neoplan Tourliner L[11] autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

63+1+1 13 913 mm 3 840 mm 2 550 mm 6 600 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

6-stopniowa manualna lub

12-stopniowa półautomatyczna ZF AS Tronic

Neoplan Cityliner[12] autokar dwuosiowy

wysokopokładowy

51+1+1 12 240 mm 3 720 mm 2 550 mm 6 060 mm MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

420 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic
Neoplan Cityliner C[12] autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

59+1+1 12 990 mm 3 720 mm 2 550 mm 6 200 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic
Neoplan Cityliner L[12] autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

63+1+1 13 990 mm 3 720 mm 2 550 mm 6 550 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic
Neoplan Starliner C autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

59+1+1 12 990 mm 3 970 mm 2 550 mm 6 200 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic
Neoplan Starliner L autokar trzyosiowy

wysokopokładowy

63+1+1 13 990 mm 3 970 mm 2 550 mm 6 550 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

lub

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic
Neoplan Skyliner[13] autokar trzyosiowy

dwupokładowy

83+1+1 14 000 mm 4 000 mm 2 550 mm 6 700 mm i

1470 mm

MAN D2676 LOH R6 Common Rail

turbodiesel Euro 6

460 KM

12-stopniowa półautomatyczna MAN TipMatic

Modele historyczne (wybrane)

[edytuj | edytuj kod]

Autokary

[edytuj | edytuj kod]
  • Neoplan Hamburg

Autobusy miejskie

[edytuj | edytuj kod]
  • Neoplan N814
  • Neoplan N4026 (piętrowy)

Rodzina autobusów Neoplan Metroliner:

Autobusy z rodziny „Neoplan Metroliner” oferowano w wersji z poziomym lub pionowym usytuowaniem silnika – „tower drive”. Autobusy takie oznaczano dodatkowo literami „TD” w nazwie modelu (np. „Neoplan N4020TD”).

Rodzina autobusów Neoplan Centroliner

 Osobny artykuł: Neoplan Centroliner.
  • N4407
  • N4409
  • N4411
  • N4413 CNG
  • N4416
  • N4416 Ü
  • N4420
  • N4421
  • N4426/3 (piętrowy)
  • N4426/3 Ü (piętrowy)
  • N4426/3 L (piętrowy)
  • N4426/3 LÜ (piętrowy)

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. NEOPLAN – 1935 to 1953 [online], 14 maja 2008 [dostęp 2017-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-14].
  2. NEOPLAN – 1954 to 1960 [online], 14 maja 2008 [dostęp 2017-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-14].
  3. Neoplan ma już 70 lat! [online], infobus.pl [dostęp 2017-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-15] (pol.).
  4. NEOPLAN, 50 Years of NEOPLAN Skyliner: Loyal since day one [online] [dostęp 2017-09-01] (ang.).
  5. Neoplan ma już 70 lat! – część II [online], infobus.pl [dostęp 2017-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-01] (pol.).
  6. BUSportal – NEOPLAN Starliner 'Coach of the Year 2006' [online], busportal.cz [dostęp 2017-09-01] (cz.).
  7. Centrum Modyfikacyjne Autokarów MAN w Plauen [FILM] - [online], web.archive.org, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2023-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-23].
  8. Otwarcie zmodernizowanej fabryki NEOPLAN w Plauen - TransInfo [online], web.archive.org, 8 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-08].
  9. Plauen – home of the Neoplan Starliner and Cityliner [online], Bus & Coach Buyer, 31 marca 2014 [dostęp 2023-04-08] (ang.).
  10. a b NEOPLAN, NEOPLAN Jetliner – The jet of the combibuses | NEOPLAN [online] [dostęp 2017-09-01] (ang.).
  11. a b c NEOPLAN, NEOPLAN Tourliner – Premium Coach | NEOPLAN [online] [dostęp 2017-09-01] (ang.).
  12. a b c NEOPLAN, NEOPLAN Cityliner – Premium Coach | NEOPLAN [online] [dostęp 2017-09-01] (ang.).
  13. NEOPLAN, NEOPLAN Skyliner – Premium Double Decker Coach | NEOPLAN [online] [dostęp 2017-09-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]