[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Myszak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Myszak
Peromyscus
Gloger, 1841[1]
Ilustracja
Myszak plażowy (P. polionotus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

nowiki

Plemię

Peromyscini

Rodzaj

myszak

Typ nomenklatoryczny

Peromyscus arboreus Gloger, 1841 (= Mus leucopus Rafinesque, 1818)

Synonimy
Gatunki

99 gatunków (w tym 17 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Myszak[7] (Peromyscus) – rodzaj ssaków z podrodziny nowików (Neotominae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Środkowej[8][9][10].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 70–165 mm, długość ogona 40–180 mm, długość ucha 10–32 mm, długość tylnej stopy 15–38 mm; masa ciała 13–90 g[9][11].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1841 roku niemiecki zoolog Constantin Wilhelm Lambert Gloger w książce swojego autorstwa poświęconej historii naturalnej[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) myszak białostopy (P. leucopus).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Peromyscus: gr. πηρα pēra ‘torba’; μυσκος muskos ‘myszka’, od zdrobnienia μυς mus, μυος muos ‘mysz’[12].
  • Hesperomys: gr. ἑσπερος hesperos ‘zachodni’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy: Murray wymienił kilkanaście gatunków – Arvicola nuttalli Harlan, 1832, Hesperomys (Hesperomys) aztecus Saussure, 1860, Hesperomys boylii S.F. Baird, 1855, Hesperomys eremicus S.F. Baird, 1857, Musculus leucopus Rafinesque, 1818, Hesperomys gossypinus Le Conte, 1853, Hesperomys cognatus Le Conte, 1856 (= Hesperomys gossypinus Le Conte, 1853), Hesperomys campestris Le Conte, 1853 (= Musculus leucopus Rafinesque, 1818), Cricetus myoides Gapper, 1830 (= Musculus leucopus Rafinesque, 1818), Hesperomys texana Woodhouse, 1853 (= Musculus leucopus Rafinesque, 1818), Hesperomys austerus S.F. Baird, 1855 (= Hesperomys sonoriensis Le Conte, 1853), Mus Bairdii Hoy & Kennicott, 1857 (= Hesperomys sonoriensis Le Conte, 1853), Hesperomys gambelii S.F. Baird, 1857, Hesperomys michiganensis F.W. True, 1884 (= Hesperomys maniculatus J.A. Wagner, 1845), Hesperomys sonoriensis Le Conte, 1853, Hesperomys (Hesperomys) mexicanus Saussure, 1860, Hesperomys (Hesperomys) fulvescens Saussure, 1860, Hesperomys (Deilemys) toltecus Saussure, 1860 i Hesperomys (Nyctomys) sumichrasti Saussure, 1860 – nie wyznaczając gatunku typowego.
  • Sitomys: gr. σιτος sitos ‘ziarno, kukurydza’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cricetus myoides Gapper, 1830 (= Mus leucopus Rafinesque, 1818).
  • Vesperimus: łac. vesper, vesperis ‘wieczór’ (tj. zachodni); mus, muris ‘mysz’, od gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[15]. Gatunek typowy: Coues wymiuenił kilka gatunków – Mus (Calomys) aureolus Audubon & Bachman, 1841 (= Arvicola nuttalli Harlan, 1832), Hesperomys (Hesperomys) aztecus Saussure, 1860, Mus californicus Gambel, 1849, Musculus leucopus Rafinesque, 1818, Mus Michiganensis Audubon & Bachman, 1842 (= Musculus leucopus Rafinesque, 1818) i Hesperomys (Vesperimus) melanophrys Coues, 1874 – z których gatunkiem typowym jest Mus leucopus Rafinesque, 1818.
  • Trinodontomys: gr. τρι- tri- ‘trzy-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sitomys insolatus Rhoads, 1894 (= Hesperomys maniculatus J.A. Wagner, 1845).
  • Haplomylomys: gr. ἁπλοος haploos ‘prosty’[17]; μυλη mulē „ząb trzonowy”[18]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[19]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hesperomys eremicus S.F. Baird, 1857.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie i wymarłe po 1500 roku gatunki[20][11][8]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[7] Podgatunki[9][8][11] Rozmieszczenie geograficzne[9][8][11] Podstawowe wymiary[9][11][b] Status
IUCN[21]
Peromyscus pembertoni Burt, 1932 myszak jasnostopy gatunek monotypowy endemit Meksyku (znany tylko z wyspy San Pedro Nolasco (Zatoka Kalifornijska))[22][23] DC: około 10,6 cm[23]
DO: około 10,5 cm[23]
MC: brak danych[23]
 EX 
Peromyscus hooperi M.R. Lee & Schmidly, 1977 myszak murawowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (od zachodnio-środkowej Coahuily na południe do północno-wschodniego Zacatecas i północnego San Luis Potosí) DC: 8–8,6 cm
DO: 9,2–13,2 cm
MC: 20–24 g
 LC 
Peromyscus crinitus (Merriam, 1891) myszak wąwozowy 8 podgatunków Stany Zjednoczone (od Oregonu, południowego Idaho i południowo-zachodniego Wyoming) na południe do Meksyku (północna Kalifornia Dolna i północno-zachodnia Sonora) DC: 7,3–8,5 cm
DO: 8,2–11,8 cm
MC: 17–24 g
 LC 
Peromyscus californicus (Gambel, 1848) myszak kalifornijski 5 podgatunków Stany Zjednoczone (południowo-zachodnia i środkowa Kalifornia) i Meksyk (północno-zachodnia Kalifornia Dolna) DC: 10,3–12,9 cm
DO: 11,7–15,6 cm
MC: 33–55 g
 LC 
Peromyscus merriami Mearns, 1896 myszak ubogi 2 podgatunki Stany Zjednoczone (południowa Arizona) i Meksyk (zachodnia Sonora i północna Sinaloa) DC: 8,9–9,7 cm
DO: 9,4–12,6 cm
MC: 15–20 g
 LC 
Peromyscus eremicus (S.F. Baird, 1857) myszak kaktusowy gatunek monotypowy południowo-zachodnie Stany Zjednoczone oraz północno-środkowy i północno-zachodni Meksyk (z kilkoma wyspami w Zatoce Kalifornijskiej) DC: 7,7–10 cm
DO: 8,7–11,8 cm
MC: 13–22 g
 LC 
Peromyscus eva O. Thomas, 1898 myszak półwyspowy 2 podgatunki endemit Meksyku (skrajnie południowa Kalifornia Dolna i Kalifornia Dolna Południowa (wraz z wyspą Isla del Carmen) DC: 8,4–9 cm
DO: 10–12,8 cm
MC: 13–20 g
 LC 
Peromyscus avius Osgood, 1909 gatunek monotypowy endemit Meksyku (znany tylko z miejsca typowego na wyspie Isla Cerralvo, Kalifornia Dolna) DC: 8,6–9,3 cm[24]
DO: 10–11,6 cm[24]
MC: brak danych[24]
 NE 
Peromyscus fraterculus (G.S. Miller, 1892) myszak graniczny 2 podgatunki Stany Zjednoczone (południowo-zachodnia Kalifornia) i Meksyk (północna i środkowy Półwysep Kalifornijski wraz z wyspami Coronado) DC: 7,7–10 cm
DO: 9,2–11,8 cm
MC: 13–18 g
 LC 
Peromyscus caniceps Burt, 1932 myszak szarogłowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (wyspa Montserrat (Kalfornia Dolna Południowa)) DC: 8–9,6 cm
DO: 10–12,4 cm
MC: 13–25 g
 CR 
Peromyscus dickeyi Burt, 1932 myszak tortugański gatunek monotypowy endemit Meksyku (wyspa Tortuga (Kalfornia Dolna Południowa)) DC: 9,6–10,3 cm
DO: 9–10 cm
MC: 23–25 g
 CR 
Peromyscus guardia Townsend, 1912 myszak zatokowy 3 podgatunki (w tym 2 wymarłe) endemit Meksyku (Isla Ángel de la Guarda i pobliska wyspa Isla Estanque (Kalifornia Dolna)) DC: 9,6–10 cm
DO: 9,3–12,3 cm
MC: brak danych
 CR 
Peromyscus gossypinus (Le Conte, 1853) myszak bawełniany 7 podgatunków endemit Stanów Zjednoczonych (południowo-wschodnia Wirginia na południe do Florydy, na zachód do Teksasu i Oklahomy, na północ do Missouri, Illinois i Kentucky) DC: 7,1–11,6 cm
DO: 5,5–9,7 cm
MC: 17–46 g
 LC 
Peromyscus leucopus (Rafinesque, 1818) myszak białostopy 17 podgatunków południowo-środkowa i południowo-wschodnia Kanada, środkowa i wschodnia część Stanów Zjednoczonych (oprócz południowo-wschodnich równin przybrzeżnych i Florydy) na południe do południowego Meksyku DC: 8,5–10,5 cm
DO: 4,5–10 cm
MC: 20–23 g
 LC 
Peromyscus sejugis Burt, 1932 myszak stokowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (Isla Santa Cruz i pobliska Isla San Diego (Kalifornia Dolna Południowa)) DC: 9,5–10,3 cm
DO: 6,5–9,4 cm
MC: 14–25 g
 EN 
Peromyscus gambelii (S.F. Baird, 1857) gatunek monotypowy południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (środkowa i południowa Kalifornia, Nevada i południowo-zachodnia Arizona) na południe do Meksyku (Półwysep Kalifornijski) DC: brak danych
DO: brak danych
MC: około 20 g
 NE 
Peromyscus keeni (Rhoads, 1894) myszak alaskański 18 podgatunków od południowej Alaski i południowo-zachodniego Jukonu przez zachodnią Kanadę (włączni z wyspami przybrzeżnymi) do zachodniego Waszyngtonu (Stany Zjednoczone) DC: 7–13,7 cm
DO: 7–12,6 cm
MC: 15–52 g
 LC 
Peromyscus maniculatus (J.A. Wagner, 1845) myszak leśny gatunek monotypowy wschodnia Kanada (Manitoba na wschód do Nowej Fundlandii) i wschodnie Stany Zjednoczone (na południe do Tennessee i Karoliny Północnej) DC: 7,5–9,9 cm
DO: 4,6–12,3 cm
MC: 17–28 g
 LC 
Peromyscus purepechus Léon-Tapia, Fernández, Rico, Cervantes, & Espinosa de los Monteros, 2020 gatunek monotypowy endemit Meksyku (okolice Nahuatzen (Michoacán)) DC: 9,3–11,4 cm
DO: 5,9–8 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus labecula D.G. Elliot, 1903 gatunek monotypowy południowo-centralne Stany Zjednoczone (południowy Nowy Meksyk i zachodni Teksas) na południe do Oaxaca (Meksyk) DC: 7,5–9,9 cm
DO: 4,6–12,3 cm
MC: 17–28 g
 NE 
Peromyscus sonoriensis (Le Conte, 1853) gatunek monotypowy od Jukonu (Kanada) na południe przez zachodnie Stany Zjednoczone (na wschód do rzeki Missisipi) do północnej Sonory (Meksyk) DC: 7,5–9,9 cm
DO: 4,6–12,3 cm
MC: 17–28 g
 NE 
Peromyscus polionotus (J.A. Wagner, 1843) myszak plażowy 16 podgatunków (w tym 1 wymarły) endemit Stanów Zjednoczonych (wschodnia część Missisipi, Alabama, Georgia, południowa Karolina Południowa oraz większość półwyspu Floryda) DC: 8,2–9,3 cm
DO: 4–6 cm
MC: brak danych
 LC 
Peromyscus melanotis J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 myszak czarnouchy gatunek monotypowy Stany Zjednoczone (południowo-wschodnia Arizona) i Meksyk (Sierra Madre Zachodnia i Wschodnia oraz Wyżyna Meksykańska do Puebla) DC: 9,1–10,2 cm
DO: 4,9–7,5 cm
MC: 17–28 g
 LC 
Peromyscus melanurus Osgood, 1909 myszak czarnoogonowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (Sierra Madre Południowa (Oaxaca)) DC: 11,1–13,3 cm
DO: 12,7–14,5 cm
MC: 40–60 g
 EN 
Peromyscus megalops Merriam, 1898 myszak brązowy 2 podgatunki endemit Meksyku (wąski pas od południowego Meksyku, środkowego i wschodniego Guerrero i Oaxaci) DC: 11,2–14,1 cm
DO: 11,6–15,1 cm
MC: 30–50 g
 LC 
Peromyscus melanocarpus Osgood, 1904 myszak nadgarstkowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (góra Zempoaltépec i góry Sierra Juárez (północno-środkowa Oaxaca)) DC: 10–13 cm
DO: 10–13,3 cm
MC: około 59 g
 EN 
Peromyscus slevini Mailliard, 1924 myszak kataliński gatunek monotypowy endemit Meksyku (Isla Santa Catalina (Kalifornia Dolna Południowa)) DC: 10,5–11,3 cm
DO: 9,7–10,9 cm
MC: brak danych
 CR 
Peromyscus perfulvus Osgood, 1945 myszak śniady gatunek monotypowy endemit Meksyku (środkowy i południowy Michoacán oraz zachodnie Guerrero) DC: 9,2–12,5 cm
DO: 12,5–13,8 cm
MC: 25–40 g
 LC 
Peromyscus chrysopus Hooper, 1955 gatunek monotypowy endemit Meksyku (przybrzeżne Jalisco, Colima i skrajnie południowo-zachodni Michoacán) DC: 7,4–13,6 cm
DO: 11–13,4 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus melanophrys (Coues, 1874) myszak czarnowąsy gatunek monotypowy endemit Meksyku (Morelos, Guerrero, Puebla i Oaxaca) DC: 7,3–12 cm
DO: 11,2–17,2 cm
MC: 26–58 g
 LC 
Peromyscus leucurus (O. Thomas, 1894) gatunek monotypowy endemit Meksyku (dorzecza w Morelos, Puebla, Oaxaca i Chiapas) DC: 7,3–12 cm
DO: 11,2–17,2 cm
MC: 26–58 g
 NE 
Peromyscus micropus R.H. Baker, 1952 gatunek monotypowy endemit Meksyku (Durango, Nayarit, Jalisco, Zacatecas i Aguascalientes) DC: 7,3–12 cm
DO: 11,2–17,2 cm
MC: 26–58 g
 NE 
Peromyscus zamorae Osgood, 1904 gatunek monotypowy endemit Meksyku (południowy skraj pustyni Chihuahua i Wyżyny Meksykańskiej na południe do Meksyku i Hidalgo) DC: 7,3–12 cm
DO: 11,2–17,2 cm
MC: 26–58 g
 NE 
Peromyscus mekisturus Merriam, 1898 myszak pustelniczy gatunek monotypowy endemit Meksyku (znany z Chalchicomuly i Tehuacán (południowo-wschodnie Puebla)) DC: 8,7–9,4 cm
DO: 13,5–15,5 cm
MC: 25–58 g
 CR 
Peromyscus mayensis Carleton & Huckaby, 1975 myszak malajski gatunek monotypowy endemit Gwatemali (znany z Santa Eulalia (Huehuetenango) DC: 10,7–12,5 cm
DO: 10,2–12 cm
MC: brak danych
 CR 
Peromyscus stirtoni Dickey, 1928 myszak honduraski gatunek monotypowy niziny pacyficzne w południowo-wschodniej Gwatemali, Salwadore, południowym Hondurasie i północno-zachodniej Nikaragui DC: 9,3–11 cm
DO: 6,5–10,8 cm
MC: 28–31 g
 LC 
Peromyscus yucatanicus J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 myszak jukatański 2 podgatunki Meksyk (Jukatan, Campeche i Quintana Roo) i północna Gwatemala DC: 9,7–10,2 cm
DO: 8,4–11,7 cm
MC: 15–18 g
 LC 
Peromyscus tropicalis G.G. Goodwin, 1932 gatunek monotypowy endemit Gwatemali (niskie wysokości w górach na zboaczach strony Morza Karaibskiego) brak danych  NE 
Peromyscus nudipes (J.A. Allen, 1891) gatunek monotypowy Cordillera de Talamanca (południowa Kostaryka i północno-zachodnia Panama) DC: 11,1–13,7 cm
DO: 10,3–14 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus mexicanus (Saussure, 1860) myszak meksykański gatunek monotypowy endemit Meksyku (przybrzeżnej równiny Zatoki Meksykańskiej w Veracruz)[25] DC: 10,8–13,7 cm
DO: 10,5–14 cm
MC: 29–50 g
 LC 
Peromyscus totontepecus Merriam, 1898 gatunek monotypowy endemit Meksyku (wyżyny Oaxaci i wschodnia Puebla)[25] DC: około 11,9 cm
DO: około 12,9 cm
MC: brak danych[25]
 NE 
Peromyscus angelensis Osgood, 1904 gatunek monotypowy endemit Meksyku (Sierra Madre Południowa na wyżynach pacyficznych, od Guerrero do Oaxaci)[25] DC: około 11 cm cm
DO: około 11,8–12,5 cm
MC: brak danych[25]
 NE 
Peromyscus gymnotis O. Thomas, 1894 myszak nagouchy gatunek monotypowy Meksyk (skrajnie południowo-wschodnie Chiapas), południowa Gwatemala, południowy Salwador, południowy Honduras i zachodnia Nikaragua DC: 11,2–13,3 cm
DO: 9–11 cm
MC: 31–50 g
 LC 
Peromyscus zarhynchus Merriam, 1898 myszak drzewny gatunek monotypowy endemit Meksyku (lasy w środkowym Chiapas) DC: 14,6–14,9 cm
DO: 15,7–17,8 cm
MC: 45–90 g
 VU 
Peromyscus gardneri Lorenzo, Álvarez-Castañeda, Pérez-Consuegra & Patton, 2016 gatunek monotypowy endemit Gwatemali (wzdłuż północnego zbocza Sierra de los Cuchumatanes) DC: 14,5–14,7 cm
DO: 12,9–18 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus nicaraguae J.A. Allen, 1908 gatunek monotypowy tropikalne lasy liściaste w Hondurasie i Nikaragui brak danych  NE 
Peromyscus salvadorensis Dickey, 1928 gatunek monotypowy tropikalne lasy liściaste w Gwatemali, Salwadorze i południwoym Hondurasie brak danych  NE 
Peromyscus guatemalensis Merriam, 1898 myszak gwatemalski gatunek monotypowy Meksyk (Sierra Madre w południowo-wschodnim Chiapas) i południowo-zachodnia Gwatemala DC: 13–13,7 cm
DO: 12,2–15,3 cm
MC: 40–68 g
 LC 
Peromyscus bakeri Álvarez-Castañeda, Lorenzo, Segura-Trujillo & Pérez-Consuegra, 2019 gatunek monotypowy endemit Gwatemaly (znany tylko z Fuentes Georginas (Quetzaltenango)) brak danych  NE 
Peromyscus carolpattonae Álvarez-Castañeda, Lorenzo, Segura-Trujillo & Pérez-Consuegra, 2019 gatunek monotypowy Meksyk (Sierra Madre w południowym Chiapas) i południowo-zachodnia Gwatemala (zachodnie Central America Volcanic Arc) brak danych  NE 
Peromyscus grandis G.G. Goodwin, 1932 myszak duży gatunek monotypowy endemit Gwatemali (pomiędzy Tucurú a Purulhá oraz Sierra de las Minas) DC: 13,2–16,5 cm
DO: 14,2–16 cm
MC: brak danych
 NT 
Peromyscus furvus J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 myszak czarnawy gatunek monotypowy endemit Meksyku (wschodnie zbocza Sierra Madre Zachodniej od Hidalgo na południe do północnej Oaxaci) DC: 11,5–13,8 cm
DO: 11,4–16,2 cm
MC: 40–60 g
 DD 
Peromyscus latirostris Dalquest, 1950 gatunek monotypowy endemit Meksyku (południowo-wdchodni San Luis Potosí i północno-wschodnie Querétaro) brak danych  NE 
Peromyscus sagax D.G. Elliot, 1903 myszak skromny gatunek monotypowy endemit Meksyku (północno-zachodni Michoacán (Los Reyes)) DC: 9,2–10,1 cm
DO: 9,8–10,9 cm
MC: 22–36 g
 DD 
Peromyscus madrensis Merriam, 1898 myszak pacyficzny gatunek monotypowy endemit Meksyku (Islas Marías (Maria Madre, Maria Cleotas i San Juarito) u wybrzeży Nayarit) DC: 10,4–12 cm
DO: 9,9–13 cm
MC: brak danych
 EN 
Peromyscus stephani Townsend, 1912 myszak pustynny gatunek monotypowy endemit Meksyku (Isla San Esteban, Zatoka Kalifornijska) DC: 8,3–9,5 cm
DO: 10–12,4 cm
MC: 16–25 g
 CR 
Peromyscus simulus Osgood, 1904 myszak nizinny gatunek monotypowy endemit Meksyku (przybrzeżne obszary w południowej Sinaloi i Nayarit) DC: około 10,1 cm
DO: 9–10,6 cm
MC: 22–36 g
 VU 
Peromyscus boylii (S.F. Baird, 1855) myszak zaroślowy 4 podgatunków zachodnie Stany Zjednoczone (na południe od północnej Kalifornii) do środkowego Meksyku (Querétaro; również Isla San Pedro Nolasco) DC: 8,6–9,5 cm
DO: 8,9–11,5 cm
MC: 19–30 g
 LC 
Peromyscus schmidlyi R.D. Bradley, D.S. Carroll, Haynie, Muñiz Martínez, M.J. Hamilton & Kilpatrick, 2004 myszak białopalcy gatunek monotypowy endemit Meksyku (Sierra Madre Zachodnia we wschodniej Sonorze do wschodniej Sinaloi; prawdopodobnie północno-wschodni Nayarit) DC: 9,8–11,9 cm
DO: 8,3–10,1 cm
MC: 19–30 g
 LC 
Peromyscus levipes Merriam, 1898 myszak zwinny 2 podgatunki endemit Meksyku (od skrajnie południowej Coahuili i południowego Tamaulipas na południe do północnego Puebla i środkowego Morelos) DC: 8,9–10,5 cm
DO: 9,1–11,5 cm
MC: 17–24 g
 LC 
Peromyscus ensinki R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Thompson, Wright, Ceballos, Kilpatrick & Schmidly, 2021 gatunek monotypowy endemit Meksyku (las sosnowo-dębowy w pobliżu Zinapécuaro (północno-wschodni Michoacán)) DC: około 10,9 cm
DO: około 10,8 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus greenbaumi R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Thompson, Wright, Ceballos, Kilpatrick & Schmidly, 2021 gatunek monotypowy ednemit Meksyku (zachodnie Michoacán (Sierra de Coalcomán) na północ do wzdłuż granicy Colima-Jalisco) DC: około 10,4 cm
DO: około 10,3 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus carletoni R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Sotero-Caio, Huynh, Kilpatrick, Iñiguez-Dávalos & Schmidly, 2014 gatunek monotypowy wschodni Meksyk (Sierra Madre Zachodnia we wschodnio-środkowym Nayarit; prawdopodobnie zachoenie Zacatecas) DC: 8,8–10,1 cm
DO: 8,7–11,4 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus kilpatricki R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Ceballos, Rogers & Schmidly, 2019 gatunek monotypowy endemit Meksyku (Sierra Madre Południowa od środkowego Michoacán na wschód do Morelos; prawdopodobnie stan Meksyk) DC: 8,5–10,2 cm
DO: 8,5–11,4 cm
MC: 24–38 g
 NE 
Peromyscus beatae O. Thomas, 1903 myszak orizabański 2 podgatunki Meksyk (południowo-wschodnie Hidalgo, północne Puabla, środkowe Veracruz, Guerrero, Oaxaca i Chiapas), Gwatemala, zachodni Honduras i Salwador DC: 8,8–11,8 cm
DO: 9–13,2 cm
MC: około 26 g
 LC 
Peromyscus spicilegus J.A. Allen, 1897 myszak skrzętny gatunek monotypowy endemit Meksyku (południowo-wschodnia Sinaloa i południowo-zachodnia Chihuahua na południe wzdłuż Sierra Madre Zachodniej do zachodniego Michoacán) DC: około 10,3 cm
DO: około 10 cm
MC: 22–36 g
 LC 
Peromyscus winkelmanni Carleton, 1977 myszak epifityczny gatunek monotypowy endemit Meksyku (południowo-zachodni Michoacán (Sierra Coalcomán) i Guerrero (Sierra Madre del Sur)) DC: 11,3–12,5 cm
DO: 11,7–14 cm
MC: 44–55 g
 EN 
Peromyscus cordillerae Dickey, 1928 2 podgatunki od wschodniej Oaxaci (Meksyk) na południowy wschód do zachodniego Hondurasu i wschodniego Salwadoru DC: 11,1–13,5 cm
DO: 10,2–13,5 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus hylocetes Merriam, 1898 myszak płowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (pas wulkaniczny od północnej Colimy i południowo-zachodniego Jalisco na wschód do dystryktu federalnego i Morelos DC: 10,1–12,1 cm
DO: 10,2–11,7 cm
MC: 22–36 g
 LC 
Peromyscus aztecus (Saussure, 1860) myszak aztecki gatunek monotypowy endemit Meksyku (Sierra Madre Zachodnia we wschodnim Hidalgo, wschodnim Peubla i zachodniio-środkowym Veracruz) DC: 10,1–11,7 cm
DO: 10,2–12,1 cm
MC: 32–45 g
 LC 
Peromyscus laceianus V.O. Bailey, 1906 gatunek monotypowy endemit Stanów Zjednoczonych (skrajnie południowo-środkowa Oklahoma, skrajnie południowo-wschodni Nowy Meksyk i Teksas) DC: 8,6–9,7 cm
DO: 8,9–10,9 cm
MC: 16–22 g
 NE 
Peromyscus pectoralis Osgood, 1904 myszak wyżynny 2 podgatunki endemit Meksyku (od północno-środkowej Chichuahui i północnej Coahuili na południe do Jalisco, Guanajuato i Hidalgo) DC: 9,4–9,9 cm
DO: 8,1–12,7 cm
MC: 15–19 g
 LC 
Peromyscus collinus Hooper, 1952 gatunek monotypowy endemit Meksyku (od północno-środkowogo Tamaulipas na południe do wschodniego Hidalgo) brak danych  NE 
Peromyscus gratus Merriam, 1898 myszak lawowy 4 podgatunki Stany Zjednoczone (południowo-zachodni Nowy Meskyk) i Meksyk (od południowo-wschoidniej Coahuili i północno-zachodniej Chihuahui do Oaxaci) DC: 9,5–10,8 cm
DO: 7,6–12,3 cm
MC: 20–33 g
 LC 
Peromyscus ochraventer R.H. Baker, 1951 myszak ochrowobrzuchy gatunek monotypowy endemit Meksyku (na wschód od Sierra Madre Wschiodniej w południowym Tamaulipas i północno-wschodnim San Luis Potosí) DC: 9,6–12,2 cm
DO: 10,3–12,9 cm
MC: 24–40 g
 EN 
Peromyscus polius Osgood, 1904 myszak kreolski gatunek monotypowy endemit Meksyku (zachodnio-środkowa Chihuahua) DC: 9,9–11,4 cm
DO: 11,1–12 cm
MC: 22–36 g
 NT 
Peromyscus truei (Shufeldt, 1885) myszak piniowy 11 podgatunków zachodnie i środkowe Stany Zjednoczone (na południe z Oregonu, na wschód do zachodniej Oklahomy) i północno-zachodni Meksyk (północny i południowy czubek Kalifornii Dolnej Południowej) DC: 9,4–10,4 cm
DO: 10,1–12,7 cm
MC: 15–35 g
 LC 
Peromyscus attwateri J.A. Allen, 1895 myszak teksański gatunek monotypowy endemit Stanów Zjednoczonych (od południowo-wschodniego Kansas i południowo-zachodniej Missouri do południowo-środkowego Teksasu) DC: 9,1–10,6 cm
DO: 9,6–11,2 cm
MC: brak danych
 LC 
Peromyscus nasutus (J.A. Allen, 1891) myszak podgórski 3 podgatunki południowo-środkowe Stany Zjednoczone (od północno-środkowego Kolorado i południowego Utah) i północny Meksyk (północna Chihuahua i Coahuila) DC: 9,9–10,7 cm
DO: 12,1–13,4 cm
MC: 25–35 g
 LC 
Peromyscus difficilis (J.A. Allen, 1891) myszak skalny 2 podgatunki endemit Meksyku (Sierra Madre Zachodnia (na południe do Guanajuato) i północna Sierra Madre Wschodnia (na południe do północnego San Luis Potosí)) DC: 10–11,2 cm
DO: 11,2–13,8 cm
MC: 28–43 g
 LC 
Peromyscus amplus Osgood, 1904 2 podgatunki endemit Meksyku (północna i wschodnia Dolina Meksyku (Hidalgo, Querétaro, zachodnie Veracruz, północny Meksyk, Puebla i północno-zachodnia Oaxaca)) DC: 10,7–11,5 cm
DO: 12,2–14,5 cm
MC: 24–32 g
 NE 
Peromyscus felipensis Merriam, 1898 gatunek monotypowy endemit Meksyku (rozdrobniony zasięg w górach Doliny Meksyku i środkowej Oaxaci) DC: 10,7–11,6 cm
DO: 11,8–13,2 cm
MC: brak danych
 NE 
Peromyscus bullatus Osgood, 1904 myszak jałowcowy gatunek monotypowy endemit Meksyku (znany z kilku stanowisk w skrajnie wschodniej Puebli i zachodnio-środkowego Veracruz) DC: 8,8–10,4 cm
DO: 8,7–11,9 cm
MC: 20–36 g
 CR 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski,  NT gatunek bliski zagrożenia,  VU gatunek narażony,  EN gatunek zagrożony,  CR gatunek krytycznie zagrożony,  EX gatunek wymarły,  DD gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia;  NE gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

  1. Nie Hesperomys Waterhouse, 1839 (Cricetidae).
  2. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Cz. 1. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 95. (niem.).
  2. A. Murray: The Geographical Distribution of Mammals. London: Day and Son, 1866, s. 358. (ang.).
  3. L. Fitzinger. Versuch einer natürlichen Anordnung der Nageihiere (Rodentia). „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 56, s. 97, 1857. (niem.). 
  4. E. Coues. Synopsis of the Muridae of North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 26, s. 178, 1874. (ang.). 
  5. S.N. Rhoads. Descriptions of four new species and two subspecies of White-footed mice from the United States and British Columbia. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 46, s. 256, 1894. (ang.). 
  6. W.H. Osgood. Haplomylomys, a new subgenus of Peromyscus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 53, 1904. (ang.). 
  7. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 241–243. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 376–386. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 377–395. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  10. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Peromyscus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].
  11. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 239–244. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  12. Palmer 1904 ↓, s. 525.
  13. Palmer 1904 ↓, s. 321.
  14. Palmer 1904 ↓, s. 634.
  15. Palmer 1904 ↓, s. 705.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 693.
  17. Jaeger 1959 ↓, s. 116.
  18. Jaeger 1959 ↓, s. 161.
  19. Jaeger 1959 ↓, s. 160.
  20. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-04]. (ang.).
  21. Taxonomy: Peromyscus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-01]. (ang.).
  22. Appendix 1. Extinct species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 700. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  23. a b c d S.T. Álvarez-Castañeda & P. Cortés-Calva. Peromyscus pembertoni. „Mammalian Species”. 734, s. 1, 2003. DOI: 10.1644/734. (ang.). 
  24. a b c W.H. Osgood. A revision of the mice of the American genus Peromyscus. „North American Fauna”. 28, s. 247, 1909. (ang.). 
  25. a b c d e L.E. Pérez-Montes, S.T. Álvarez-Castañeda & C. Lorenzo. Current status of the Peromyscus mexicanus complex in Oaxaca, México. „Theyra”. 13 (3), s. 85–98, 2022. (ang.). 
  26. J.A. White. A new Peromyscus from the Late Pleistocene of Anacapa Island, California, with notes on variation in Peromyscus nesodytes Wilson. „Contributions in science”. 96, s. 2, 1966. (ang.). 
  27. C.W. Hibbard. Second contribution to the Rexroad fauna. „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 57 (2), s. 232, 1954. DOI: 10.2307/3626027. (ang.). 
  28. A. Starrett. Pleistocene mammals of the Berends fauna of Oklahoma. „Journal of Paleontology”. 30 (5), s. 1188, 1956. JSTOR: 1300615. (ang.). 
  29. C.W. Hibbard. The Jinglebob Interglacial (Sangamon?) fauna from Kansas and its climatic significance. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 12 (10), s. 210, 1955. (ang.). 
  30. Albright 1999 ↓, s. 61.
  31. C.W. Hibbard. Stratigraphy and vertebrate paleontology of Pleistocene deposits of southwestern Kansas. „Geological Society of America Bulletin”. 55 (6), s. 724, 1944. DOI: 10.1130/GSAB-55-707. (ang.). 
  32. J.E. Guilday & Ch.O. Handley Jr.. A new Peromyscus (Rodentia: Cricetidae) from the Pleistocene of Maryland. „Annals of the Carnegie Museum”. 39 (6), s. 93, 1967. (ang.). 
  33. C.W. Hibbard. Two new rodents from the Early Pleistocene of Idaho. „Journal of Mammalogy”. 43 (4), s. 484, 1962. DOI: 10.2307/1376911. (ang.). 
  34. D.E. Savage. Late Cenozoic vertebrates of the San Francisco Bay region. „University of California Publications, Bulletin of the Department of Geological Sciences”. 28 (10), s. 228, 1951. (ang.). 
  35. C.W. Hibbard. New mammals from the Rexroad Fauna, Upper Pliocene of Kansas. „The American midland naturalist”. 26 (2), s. 352, 1941. DOI: 10.2307/2420965. (ang.). 
  36. S.T. Álvarez Solórzano. Roedores fósiles del Pleístoceno del Tequesquinahua, Estado de México, México. „Acta Zoológica Mexicana”. 8 (3), s. 1–16, 1966. (hiszp.). 
  37. Albright 1999 ↓, s. 60.
  38. R.W. Wilson. A new Pleistocene deer-mouse from Santa Rosa Island, California. „Journal of Mammalogy”. 17 (4), s. 408, 1936. DOI: 10.2307/1374408. (ang.). 
  39. E.P. Gustafson. The vertebrate faunas of the Pliocene Ringold Formation, south-central Washington. „Bulletin of the Museum of Natural History, University of Oregon”. 23, s. 27, 1978. (ang.). 
  40. C.W. Hibbard & D.W. Taylor. Two Late Pleistocene faunas from southwestern Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 16 (1), s. 171, 1960. (ang.). 
  41. D.R. Ruez. Early Irvingtonian (Latest Pliocene) rodents from Inglis 1C, Citrus County, Florida. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (1), s. 7, 2001. DOI: 10.1671/0272-4634(2001)021[0153:EILPRF]2.0.CO;2. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]