Muchowiec
50°14′11″N 19°01′33″E/50,236517 19,025767
| Część Katowic | |
 Fragment lotniska Katowice-Muchowiec | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
XVII wiek |
| W granicach Katowic | |
| SIMC |
0937706 |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Tablice rejestracyjne |
SK |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Katowic  | |
| 50°14′11″N 19°01′33″E/50,236517 19,025767
| |
Muchowiec (niem. Muchowietz[3]) – część Katowic[4], położona na terenie dwóch dzielnic, częściowo rozgraniczonych przez biegnącą pośrodku dzielnicy ulicę Francuską: Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka i Osiedle Paderewskiego-Muchowiec.
Początki Muchowca jako przysiółka Katowic sięgają XVII wieku, zaś obecnie stanowi on w główniej mierze obszar rekreacyjny dzięki znajdującemu się na jego terenie Katowickiemu Parkowi Leśnemu i części Doliny Trzech Stawów. Znajduje się tu też powstałe w okresie dwudziestolecia międzywojennego lotnisko Katowice-Muchowiec.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Już przed powstaniem Muchowca istniała w przeszłości wieś Jaźwce, wzmiankowana jako opuszczona w dokumencie zakupu ziemi pszczyńskiej z 15 lutego 1517 roku. Później na tym terenie wyrósł las[5]. Początki samego zaś Muchowca sięgają XVII wieku – powstał on wówczas jako przysiółek Katowic. Nazwa Muchowiec pochodzi od legendarnego osadnika o nazwisku Mucha, który miał na tych terenach dom i łąkę[6]. Na przełomie XIX i XX wieku, w rejonie dzisiejszych ulic: Francuskiej i Ceglanej powstała osada domów dla pracowników pobliskiej cegielni, zaś pod koniec XIX wieku myśliwski zamek[6]. W grudniu 1885 roku na Muchowcu mieszkało łącznie 6 osób[3].
Od początku XX wieku Muchowiec zaczął stawać się miejscem wypoczynku i rekreacji miejskiej ludności Katowic. W zameczku zaś powstała restauracja[6]. Dnia 1 lipca 1907 roku na terenach obszaru dworskiego Mysłowice-Zamek powołano obszar dworski Giszowiec, zaś w 1 kwietnia 1909 roku pomiędzy obszarem dworskim Katowice-Zamek a obszarem Giszowiec dokonano korekt granicznych, przekazując tereny obecnej Doliny Trzech Stawów i muchowieckiego lotniska do katowickiego obszaru dworskiego[7]. Dnia 30 czerwca 1924 roku wszystkie obszary dworskie w powiecie katowickim zlikwidowano, z czego obszar dworski Katowice-Zamek, w którym znajdował się Muchowiec, dzień później włączono do miasta Katowice[8][9]. W latach 20. XX wieku z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej wybudowano tu lotnisko Katowice-Muchowiec, a w 1926 roku uruchomiono linię lotniczą Katowice – Warszawa[10]. Poza tym kierunkiem, samoloty z Muchowca latały w czasach międzywojennych do Krakowa, Poznania, Wiednia i Brna[11]. Na początku II wojny światowej, 1 września 1939 roku Niemcy zbombardowały muchowieckie lotnisko[12].
Po II wojnie światowej, celem przesunięcia ruchu pociągów towarowych z centrum Katowic, w latach 50. XX wieku na Muchowcu powstała towarowa stacja rozrządowa[13]. Z powodu szkód górniczych lotnisko w latach 60. XX wieku zostało zamknięte dla lotów pasażerskich – pozostało jedynie lotnisko sportowe[10], zarządzane obecnie przez Aeroklub Śląski[14]. Na tym lotnisku w dniu 20 czerwca 1983 roku wylądował papież Jan Paweł II w ramach odbywającej się w tym czasie pielgrzymki do Polski[10]. Wówczas na lotnisku papież odprawił mszę świętą z udziałem ok. miliona osób[15]. W czerwcu 2013 roku na terenie Muchowca, w sąsiedztwie muchowieckiego lotniska rozpoczęto budowę osiedla Francuska Park, na którym zaplanowano łącznie 1 059 mieszkań. Autorem projektu osiedla jest Wojciech Wojciechowski[16]. W latach 2015–2018 przy ulicy Francuskiej 182 powstał kompleks biurowy Muchowiec ActivePark[17].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Muchowiec stanowi obszar słabo zurbanizowany, o rozproszonej zabudowie. W 2007 roku liczył on około 700 mieszkańców[18]. Miejscowość ta z racji na rekreacyjny charakter jest miejscem koncentracji takich placówek jak: korty tenisowe[19], stajnie Katowickiego Klubu Jeździeckiego[20], park linowy[21] czy obiekty gastronomiczne[22]. Położony na Muchowcu Katowicki Park Leśny o łącznej powierzchni 284,67 ha stanowi największy obszarowo obszar zieleni urządzonej w granicach Katowic. Północna część parku obejmuje Dolinę Trzech Stawów. Na obszarze parku powstały alejki spacerowe, a także zagospodarowane trawniki, natomiast leśne obszary parku stanowią tereny o podwyższonych wartościach przyrodniczych[23].
Do głównych dróg przebiegających przez Muchowiec należą ulice: 73 Pułku Piechoty, Francuska i Lotnisko, łączące Muchowiec z pozostałymi dzielnicami Katowic, a także m.in. z autostradą A4[24]. Przy tych trzech ulicach znajdują się też przystanki autobusowe ZTM: Muchowiec 73 Pułku Piechoty [nż], Muchowiec Korty Pętla, Muchowiec Park, Muchowiec Droga do Lotniska oraz Osiedle Paderewskiego Trzy Stawy. Do muchowieckiej pętli dojeżdża linia nr 110, kursująca do Siemianowic Śląskich przez katowickie dzielnice i osiedla: os. I. Paderewskiego, Śródmieście, Dąb i Józefowiec[25]. Na terenie Muchowca, w południowej części funkcjonowała zlikwidowana obecnie stacja towarowa Katowice Muchowiec[26], przez którą przechodziło kilka linii towarowych: 652, 653, 655, 657, 706 i 707[27]. Na Muchowcu działa cywilne lotnisko miejskie Katowice-Muchowiec, które obsługuje samoloty sportowe i ruch biznesowy[28]. Lotnisko te o kodzie EPKM wyposażone jest w trzy drogi startowe, w tym jedną nieczynną betonową. Użytkownikiem lotniska jest Aeroklub Śląski[29].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Włączenie do obszaru dworskiego Katowice-Zamek.
- ↑ Likwidacja obszaru dworskiego Katowice-Zamek i włączenie do miasta Katowice.
- ↑ a b The Genealogical Gazetteer: os. Paderewskiego - Muchowiec, Muchowiec, Muchowietz. gov.genealogy.net. [dostęp 2021-07-20]. (ang.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2023-04-26]. (pol.).
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 177.
- ↑ a b c Szaraniec 1996 ↓, s. 153.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 137-138.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 139.
- ↑ Rozporządzenie Śląskiej Rady Wojewódzkiej z dnia 9 maja 1924 roku w sprawie zniesienia obszarów dworskich w powiecie katowickim [online], Dziennik Ustaw Śląskich, R. 3, nr 13, poz. 53, s. 73-74 (pol.).
- ↑ a b c Szaraniec 1996 ↓, s. 154.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 328.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 355.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 706.
- ↑ Aeroklub Śląski: Kontakt. aeroklub.katowice.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 519.
- ↑ Urbanity: Francuska Park. www.urbanity.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Activepark: Dziennik budowy. www.activepark.eu. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 18.
- ↑ Korty Muchowiec: O nas. www.muchowiec.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Katowicki Klub Jeździecki. www.facebook.com. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Park Linowy Trzy Maupy: Kontakt. parklinowykatowice.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Restauracja Odlot: Kontakt. restauracja-odlot.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 34.
- ↑ Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-07-20]. (pol.).
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 96.
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 81.
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 4.
- ↑ Studium... 2012 ↓, s. 82.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012a, ISBN 978-83-87727-24-6.
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
- Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9.
