[go: up one dir, main page]
Przejdź do zawartości

Maksymilian Landau

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maksymilian Landau
Maximilian Landau
Ilustracja
podpułkownik uzbrojenia podpułkownik uzbrojenia
Data i miejsce urodzenia

8 marca 1882
Kamionka Strumiłowa, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 pułk artylerii
4 Kujawski Pułk Artylerii Lekkiej
31 Pułk Artylerii Lekkiej
Grupa Obrony Lwowa

Stanowiska

dowódca pułku artylerii
dowódca artylerii Grupy Obrony Lwowa

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (obrona Lwowa 1939)

Późniejsza praca

dyrektor Prywatnego Gimnazjum Męskiego im. Edwarda Rontalera w Warszawie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę

Maksymilian Landau[1] (ur. 8 marca 1882 w Kamionce Strumiłowej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski nauczyciel, podpułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 8 marca 1882 w Kamionce Strumiłowej, w rodzinie Ludwika i Rozalii z Wilkenbergów[2]. Przez osiem lat kształcił się w K. K. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach z językiem niemieckim wykładowym, gdzie w 1900 zdał maturę[3]. Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie w 1904. Został nauczycielem. Pracował w macierzystym gimnazjum w Brodach, gdzie uczył języka niemieckiego, języka polskiego, prowadził kółko germanistyczne oraz był zawiadowcą (kustoszem) niemieckiej biblioteki uczniów[4][5]. Był autorem zbioru poezji Chwile (1913). Działał w Drużynach Bartoszowych – był członkiem Rady Naczelnej.  W  1911  r.  został  komisarzem  chorągwi w Brodach, a w listopadzie tego roku zorganizował tam kurs drużynowych[6].

Po wybuchu I wojny światowej służył w Legionach, w 1 pułku artylerii. 14 marca 1915 roku został awansowany na chorążego, a 1 maja 1916 roku na stopień podporucznika[7]. Po kryzysie przysięgowym w armii austriackiej. W końcowym okresie wojny wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej[8].

W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w Dowództwie Artylerii Armii Wschód, potem w Korpusie Kadetów w Krakowie. Przeniesiony na stanowisko instruktora do Szkoły Podoficerów Artylerii w Krakowie i Toruniu. W 1920 mianowany dowódcą II dywizjonu 4 pułku artylerii polowej i wysłany na front. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku; został zweryfikowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku.

Na początku lat 20. formalnie pozostawał nauczycielem w stanie nieczynnym, przynależnym do gimnazjum w Brodach[9]. W 1923 roku służył jako zastępca dowódcy pułku w 4 pułku artylerii polowej. Został awansowany na podpułkownika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku. Od 13 lutego 1928 do maja 1932 był dowódcą pułku manewrowego artylerii w Toruniu, który z dniem 1 stycznia 1932 roku został przemianowany na 31 pułku artylerii lekkiej. W tym samym roku został przeniesiony z korpusu oficerów artylerii do korpusu oficerów uzbrojenia w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 2. lokatą z jednoczesnym przydziałem do Kierownictwa Zaopatrzenia Uzbrojenia w Warszawie na stanowisko zastępcy kierownika[10]. Z dniem 30 czerwca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[11].

W 1938 był dyrektorem Prywatnego Gimnazjum Męskiego im. Edwarda Rontalera w Warszawie[12].

Podczas kampanii wrześniowej od 12 września 1939 był dowódcą artylerii Grupy Obrony Lwowa[13]. Po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną został wbrew warunkom kapitulacji miasta wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[14]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[14], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[15]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1979[14].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[16][17][18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[19][20][21].

Maksymilian Landau był współautorem Zarysu historji wojennej 4-go Pułku Artylerji Polowej z 1929[22]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W dokumentacji gimnazjalnej wymieniony w języku niemieckim jako „Maximilian Landau”. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Maksymilian II Landau” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko.
  2. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 168. [dostęp 2021-08-06].
  3. ↑ Jahresbericht K. K. Rudolfs-Gymnasium in Brody fur das schuljahr 1900. Brody: 1900, s. 27, 34.
  4. ↑ Sprawozdanie C. K. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach za rok szkolny 1908. Brody: 1908, s. 48, 82.
  5. ↑ Sprawozdanie C. K. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach za rok szkolny 1912/13. Brody: 1913, s. 3, 19, 24.
  6. ↑ M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, z przedmową Richarda Pipesa, IPN, 2010, s. 423.
  7. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legjonów Polskich w dniu oddania Legjonów Polskich Wojsku Polskim, Warszawa 1917, s. 38.
  8. ↑ M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza..., s. 423.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego im. Józefa Korzeniowskiego w Brodach za rok szkolny 1920/21. Brody: 1921, s. 2.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 411.
  11. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Przeniesienia w stan spoczynku. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 143, 7 czerwca 1934. 
  12. ↑ Zbiory NAC on-line - Jubileusz 40-lecia Prywatnego Gimnazjum Męskiego im. Edwarda Rontalera w Warszawie
  13. ↑ Dokumenty obrony Lwowa 1939, opr. Artur Leinwand, Instytut Lwowski, Warszawa 1997, ISBN 83-910659-0-1, s. 38–39, 42.
  14. ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 288.
  15. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  16. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 6 [dostęp 2024-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  17. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  19. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  20. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  21. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  22. ↑ Maksymilian Landau, Adam Tabiszewski: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920. T. 4 Pułk Artylerii Polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 7, 24.
  23. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2864 z 13 kwietnia 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 558
  24. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  25. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu organicaji i wyszkolenia wojska
  26. ↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 386 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, z przedmową Richarda Pipesa, IPN, 2010.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Rocznik Oficerski 1923 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 721, 815.
  • Rocznik Oficerski 1924 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 644, 739.
  • Rocznik Oficerski 1928 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 405, 451.
  • Rocznik Oficerski 1932 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 296, 846.
  • Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Dokumenty obrony Lwowa 1939, opr. Artur Leinwand, Instytut Lwowski, Warszawa 1997, ISBN 83-910659-0-1.
  • Ogrody wspomnień - Maksymilian Landau [dostęp 2012-08-17].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maksymilian_Landau&oldid=75163999”