Ksenotyp
Ksenotyp (hybryda) – jedna z czterech klas pism drukarskich (zob. krój pisma), łącząca cechy graficzne innych typów. Forma graficzna tej odmiany pisma odbiega znacząco od przyjętych w tradycji wzorców antykwy, pisma gotyckiego i skryptury (pisanki kaligraficznej)[1]. Ksenotypy wykorzystywane są głównie do druków użytkowych (akcydensów).
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Nazwa xenotype (od gr. ksénos – obcy i typis – odbicie, obraz[2]) była stosowana przez amerykańską firmę Photo-Lettering produkującą fotomatryce[1]. W Polsce nazwa ksenotyp pojawiła się w klasyfikacji pism drukarskich ART, utworzonej przez Romana i Andrzeja Tomaszewskich[2], opublikowanej w 1993 r. Szybki rozwój ksenotypu nastąpił w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku, na co wpływ miało duże zapotrzebowanie na pisma reklamowe.[1]
Rodzaje
[edytuj | edytuj kod]Wśród pism ksenotypowych wyróżniamy pisma jedno- i dwuelementowe. Do ksenotypów należą również wszelkie pisma płaszczyznowe (składające się z figur geometrycznych, często powodujące wrażenie trójwymiarowości[3]). Do klasy ksenotypów zalicza się także pastisze pism, czyli kroje latynizujące lub imitujące pisma orientalne, np. pseudohebrajskie Shalom czy pseudohinduskie Taj Mahal[2].
Tworzenie ksenotypu
[edytuj | edytuj kod]Projektanci ksenotypów stosują:
- redukcję istotnych elementów budowy liter;
- upodobnienie liter do form nieliterniczych;
- złudzenia optyczne;
- dodatkowe elementy graficzne w polu znaku;
- deformacje kształtów liter.[1]
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Jako przykładowe ksenotypy można wymienić: Architype Albers, Coloscobic, Dacquoise, Mesquite Std, Montague, Octin Spraypaint, Onick, Red Circle, Rosewood Std, Wedgie.[4]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Andrzej Tomaszewski, Architektura książki, Warszawa 2011.
- ↑ a b c Roman Tomaszewski, Klasfikacja pism drukarskich ART, [w:] Z badań nad dawną książką, red. P. Buchwald-Pelcowa i in., Warszawa 1993.
- ↑ ksenotypy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ Więcej przykładów można znaleźć na anglojęzycznej stronie Wikipedii zawierającej próbki hybrydowych krojów pisma