Kasyteryt
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
dwutlenek cyny (SnO2) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
7 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
niewyraźna |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość minerału |
6,8 – 7,1 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
żółtawa do czarnej |
| Rysa |
biała do żółtawej |
| Połysk |
diamentowy |
| Inne |
Fluorescencja : brak |
Kasyteryt – minerał należący do gromady tlenków. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich, występujących tylko w niektórych regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od greckiej nazwy cyny i nawiązuje do składu chemicznego tego minerału.
Cechy fizyczne
[edytuj | edytuj kod]Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym (izometryczne), rzadziej igiełkowym. Przyjmuje postać słupów tetragonalnych zakończonych bipiramidą. Na ścianach kryształów często występuje widoczne podłużne prążkowanie. Bardzo często występują zbliźniaczenia – najczęściej bliźniaki kolankowe. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, groniastych. Niekiedy tworzy drewnopodobne naskorupienia zwane „cyną drzewną”. Jest kruchy, przeświecający.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Powstaje w skałach magmowych, składnik granitów, pegmatytów, spotykany w utworach kontaktowo – metasomatycznych oraz w aluwiach pochodzących z rozmycia skał pierwotnych. Wchodzi w skład wielu żył kwarcowych. Współwystępuje z fluorytem, topazem, miką, kwarcem, turmalinem. Bywa spotykany w piaskach nadmorskich.
Miejsca występowania: Australia, Boliwia, Czechy – Rudawy /jedne z najładniejszych kryształów/, Finlandia, Francja, Niemcy, Malezja, Rwanda[1] – odmiana ziarnista wykorzystywana przede wszystkim w przemyśle metalurgicznym /małe znaczenie kolekcjonerskie/, Meksyk, Namibia, Portugalia – Panasqeiira, USA.
Znaczne złoża tego minerału w północno-wschodniej prowincji Kiwu Północne w Demokratycznej Republice Konga są przyczyną konfliktów i wyzysku miejscowej ludności pracującej przy wydobyciu[2].
W Polsce, w prekambryjskich łupkach krystalicznych Gór Izerskich znajdują się "pozabilansowe" (tj. nie nadające się do eksploatacji ze względu na brak wydajnych technologii przeróbki rud) złoża kasyterytu w formie bardzo drobnych ziarn o średnicy od 0,02 do 0,2 mm. Złoża te wyczerpane zostały podczas eksploatacji w okolicach wsi Gierczyn i Krobica w wiekach XVI-XVII. Rozpoznane pozostałości wynoszą około 2,7 mln ton rudy o średniej zawartości 0,48% Sn.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- ma znaczenie jubilerskie – szlachetne odmiany kasyterytu, po oszlifowaniu nie przekraczają masy 5 ct. Większe okazy o masie do 25 ct pochodzą zwykle ze złóż boliwijskich i należą do rzadkości. Spotykane okazy duże, często o masie dochodzącej do kilku kilogramów, są zwykle nieprzezroczyste i dlatego nie znajdują zastosowania w jubilerstwie. Tylko nieliczne są obrabiane w formie kaboszonu.
- cieszy się zainteresowaniem kolekcjonerów
- jest jednym z niewielu minerałów cyny i głównym źródłem tego metalu.
Cyna ma zastosowanie w przemyśle hutniczym, metalurgicznym, samochodowym, lotniczym, precyzyjnym, elektronicznym, do produkcji środków grzybobójczych i przeciwpróchniczych (dodatek do past do zębów).
- często zawiera także niewielkie ilości żelaza i rzadkich pierwiastków jak tantal i niob.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ David Kezio-Musoke: Rwanda's Mining Industry Sees Success in the Tunnel. Daily Monitor, 2008-05-27. [dostęp 2012-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-22)]. (ang.).
- ↑ Mining for minerals fuels Congo conflict. [dostęp 2012-02-17].