Karol Wild
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
księgarz, wydawca |
| Rodzice | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Karol |
| Krewni i powinowaci |
Feliks Maciejowski (teść) |
Karol Kazimierz Wild (ur. 1824, zm. 6 marca 1885 we Lwowie) – polski księgarz, wydawca, działacz polityczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1824[1]. Był synem Karola, założyciela zakładu księgarskiego we Lwowie w 1796[2][3]. Działalność ojca kontynuował od 1849 przez 30 lat[2]. Został księgarzem i wydawcą[4]. Księgarnię prowadził we Lwowie przy ul. Dominikańskiej[5], przy ul. Halickiej[6]. Był wydawcą publikacji naukowych i literackich[4]. Wydawał także czasopismo „Dziennik Literacki”[4]. Współpracował z Karolem Pollakiem z Sanoka, głównie w zakresie publikowania podręczników szkolnych[7][8]. Swoje wydawnictwa prezentował na Wystawie Powszechnej 1873 w Wiedniu[9]. Swoją działalność prowadził bezinteresownie nie licząc na zyski[4]. Wskutek tego w 1879 utracił majątek i w tym czasie zamknął księgarnię[4][2] („Gazeta Lwowska” z 7 marca 1885 określiła go, iż w swojej ciężkiej i pełnej poświęcenia pracy więcej był amatorem i mecenasem literatury niż kupcem[2]). W 1882 Księgarnia Karola Wilda została przejęta przez Wydawnictwo Gubrynowicz i Schmidt (prowadzone przez Władysława Gubrynowicza, który w przeszłości był praktykantem u K. Wilda, i Władysława Schmidta). Był uznawany za jednego z najważniejszych obywateli Lwowa[2]. Przyczynił się do rozwoju życia umysłowego Galicji w okresie zaboru austriackiego[2][4].
Był także działaczem politycznym we Lwowie[10]. Pełnił mandat radnego rady miejskiej Lwowa[2]. W uznaniu jego zasług w 1870 został powołany przez miasto na stanowisko posła III kadencji austriackiej Rady Państwa w Wiedniu[2].
Zmarł 6 marca 1885 we Lwowie w wieku 61 lat[2][4]. Został pochowany we Lwowie, w pogrzebie uczestniczyło wielu mieszkańców miasta i przyjezdnych, a nad grobem przemawiali Władysław Gubrynowicz i Władysław Bełza[11]. Lwowscy księgarze solidarnie postanowili zamknąć swoje księgarnie na czas pogrzebu Karola Wilda, a także zdecydowali wydać jego życiorys oraz ufundować jemu nagrobek[12]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Został opisany w książce pt. Walka z życiem. korespondencja lwowskiej rodziny Wildów, autorstwa Zbigniewa Sudolskiego, wydanej w 2001[13].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Od około 1850 był żonaty z Leonią z domu Maciejowską (1834-1878), córką lwowskiego lekarza Feliksa Maciejowskiego, pianistką, działaczką niepodległościową podczas powstania styczniowego[14][15][16][17][18]. Przed 1863 mieli pięcioro dzieci[19] (czterech synów, w tym Karola zm. 1897 w wieku 43 lat[20] oraz córkę Eugenię ur. 1853[17]). Kształceniem dzieci Karola i Leonii Wildów zajmowała się Zofia Romanowiczówna[21].
Publikacje wydawnicze
[edytuj | edytuj kod]- Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym (1855)
- Karol Mikuli: Mazourka pour le piano: op. 4 (1860)
- Ustawa o obwieszczaniu ustaw krajowych, uchwał Sejmu i rozporządzeń Wydziału; Ustawy o patronacie szkół i pokryciu kosztów na umieszczenie szkół ludowych tudzież kosztów stawiania i utrzymywania budynków kościelnych i plebańskich i sprawienia przyrządów kościelnych; o utworzeniu funduszu zapasowego na pokrycie tych kosztów. Rejestr abecadłowy do tych cztrerech ustaw. Rozporządzenie ministerjalne o reformie administracji politycznej nakoniec: Skorowidz czyli Spis abecadłowy wszystkich miejscowości w Galicji z Krakowem z oznaczeniem do którego powiatu należą, stacji kolei, pocztowych i t.d (1867)
- Ustawa gminna z dnia 12. Sierpnia 1866. Ustawy o obszarach dworskich i reprezentacji powiatowej, Ordynacja wyborcza dla Gmin i powiatowa obowiązujące dla Galicji wraz z W. Ks. Krakowskiem tudzież ustawy państwowe o zasadniczych podstawach urządzenia Gmin z dodanym rejestrem abecadłowym
- Powszechny Kodeks Handlowy (1869)
- Józef Szujski: Zborowscy. Tragedya w pięciu aktach z prologiem i epilogiem (1869)
- Adam Kuliczkowski: Zarys dziejów literatury polskiej na podstawie badań najnowszych pracowników dla użytku szkolnego i podręcznego (1872)
- Ludwik Kubala: Stanisław Orzechowski i wpływ jego na Rzeczpospolitę wobec reformacji XVI wieku : rzecz historyczna (1870)
- Tomasz Padura: Pyśma Tymka Padurry (1874)
- Karol Szajnocha: Szkice Historyczne t. 1-4 (1854, 1857, 1861, 1869)
- Skorowidz nowy i dawnych numerów realności, tudzież nazw ulic i placów król. stoł. miasta Lwowa, według uchwał Rady miejskiej z roku 1871, zestawiony z źródeł urzędowych (1872)[22]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urodzili się, mieszkali, studiowali, tworzyli, działali we Lwowie. lwow.com.pl. [dostęp 2016-07-05].
- ↑ a b c d e f g h i Kronika. † Karol Wild. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 54 z 7 marca 1886.
- ↑ Marian Brzezicki. Lwowscy księgarze. „Biuletyn”. Nr 48, s. 43-44, Grudzień 1984. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ a b c d e f g Wiadomości bieżące zagraniczne. Karol Wild. „Gazeta Warszawska (1774)”, s. 3, Nr 55 z 27 lutego (11 marca) 1885.
- ↑ Katalog książek do pożyczania z czytelni Karola Wilda we Lwowie w Rynku, na rogu ulicy Dominikańskiej. Oddział 1, Książki polskie
- ↑ Katalog książek do wypożyczania z czytelni Karola Wilda we Lwowie ulica Halicka liczba 21. Oddział 1, Książki polskie : dodatek obejmujący dzieła w latach 1871-1876 do czytelni wcielone
- ↑ Tomasz Opas, Rynek lokalny. W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 320.
- ↑ Alojzy Zielecki, Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 450.
- ↑ Agaton Giller: Polska na Wystawie Powszechnej w Wiedniu 1873 r. Listy Agatona Gillera. T. 1-2.. Lwów: 1873, s. 73.
- ↑ Kronika. Komitet przedwyborczy. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 17 z 21 stycznia 1871.
- ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 56 z 10 marca 1885.
- ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 55 z 9 marca 1885.
- ↑ Zbigniew Sudolski: Walka z życiem. Korespondencja lwowskiej rodziny Wildów. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Kronika. † Leonia Wildowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 310, s. 3, 20 grudnia 1878.
- ↑ Maria Bruchnalska: Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym. Miejsce Piastowe: 1934, s. 109, 110, 114, 123, 131, 134.
- ↑ Leonia Wildowa. baza-nazwisk.de. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ a b Anna Pekaniec. Włoskie podróże w polskiej literaturze dokumentu osobistego kobiet (z jednym wyjątkiem dla powieści). Wybrane przykłady. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”. Nr 9 (1), s. 271-272, 2017.
- ↑ „Tłumaczenia Szopena i Beethovena” Kornela Ujejskiego jako przykład powiązać intertekstualnych pomiędzy literaturą a muzyką romantyzmu. literaturaminionychepok.ubf.pl. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Bruchnalska Maria: Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym. Miejsce Piastowe: 1934, s. 109.
- ↑ Kronika. Zmarli. „Słowo Polskie”, s. 3, Nr 39 z 18 lutego 1897.
- ↑ Jan Bujak: Zofia Romanowiczówna. Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2016-07-17].
- ↑ Ruch budowlany we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 209 z 14 września 1885.