Ion Gheorghe Maurer

Ion Gheorghe Maurer
Data i miejsce urodzenia	23 września 1902 ; Bukareszt
Data i miejsce śmierci	8 lutego 2000 ; Bukareszt
	Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego
Okres	od 11 stycznia 1958; do 21 marca 1961
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Rumunii
Poprzednik	Petru Groza
Następca	Gheorghe Gheorghiu-Dej
	Premier Rumunii
Okres	od 21 marca 1961; do 29 marca 1974
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Rumunii
Poprzednik	Chivu Stoica
Następca	Manea Mănescu
	p.o. Przewodniczącego Rady Państwa Rumunii
Okres	od 19 marca 1965; do 24 marca 1965
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Rumunii
Poprzednik	Gheorghe Gheorghiu-Dej
Następca	Chivu Stoica
	Wiceprzewodniczący Rady Państwa Rumunii
Okres	od 1961; do 1967
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Rumunii
Następca	Emil Bodnăraș
	Minister spraw zagranicznych
Okres	od 15 lipca 1957; do 15 stycznia 1958
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Rumunii
Poprzednik	Grigore Preoteasa
Następca	Avram Bunaciu
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ion Gheorghe Maurer (ur. 23 września 1902 w Bukareszcie, zm. 8 lutego 2000 tamże) – rumuński prawnik i działacz komunistyczny. W latach 1958–1961 sprawował urząd Przewodniczącego Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Rumuńskiej Republiki Ludowej (głowa państwa rumuńskiego). Premier Rumunii od 21 marca 1961 r. do 27 lutego 1974 r.

Życiorys

Urodził się w dobrze sytuowanej rodzinie. Ojciec był z pochodzenia Niemcem, a matka Francuzką. W 1923 roku ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Bukareszteńskiego; na tym samym uniwersytecie uzyskał również doktorat. Jako adwokat, wraz z Lucrețiu Pătrășcanu, bronił w głośnym procesie działaczy komunistycznych w 1936 roku w Krajowej, w którym w roli oskarżonych występowali m.in. Ana Pauker i Alexandru Drăghici. W tym okresie wstąpił do Komunistycznej Partii Rumunii (KPR). W czasie II wojny światowej w latach 1942–1943 był internowany za działalność komunistyczną; po zwolnieniu przebywał w ukryciu. Organizował ucieczkę z obozu w Târgu Jiu późniejszemu Sekretarzowi Generalnemu KPR Gheorghe Gheorghiu-Dejowi na kilka tygodni przed zamachem stanu przeciwko reżimowi gen. Iona Antonescu (23 sierpnia 1944 roku), w którym komuniści odegrali ważną rolę.

Od 1945 roku był członkiem Komitetu Centralnego KPR (z przerwą w latach 1955–1960), związanym z grupą tzw. działaczy „krajowych”, której przewodził Gheorghe Gheorghiu-Dej, a która przeciwstawiała się w rozgrywkach wewnątrzpartyjnych komunistom przysłanym z Moskwy (m.in. Anie Pauker i Vasile’owi Luce). W pierwszych latach powojennych Maurer sprawował szereg funkcji ministerialnych, m.in.: podsekretarza stanu w ministerstwie komunikacji w rządzie Petru Grozy, ministra edukacji narodowej 1946–1947 i ministra przemysłu i handlu 1947–1948. Wzrost znaczenia Maurera, i przyśpieszenie jego kariery, nastąpił w drugiej połowie lat 50., kiedy objął tekę ministra spraw zagranicznych (1957–1958) oraz funkcję Przewodniczącego Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (1958–1961).

W 1961 roku, po podjętej na fali destalinizacji m.in. przez Iosifa Chișinevschiego i Constantina Pîrvulescu nieudanej próbie odsunięcia od władzy Gheorghe Gheorghiu-Deja, został wybrany do Biura Politycznego Komunistycznej Partii Rumunii w miejsce Pîrvulescu. W tym samym 1961 roku objął po Chivu Stoice funkcję premiera, którą sprawował nieprzerwanie przez następne 13 lat.

Według niektórych relacji, Maurer miał zostać mianowany na łożu śmierci przez Gheorghe Gheorghiu-Deja jego sukcesorem, jednak zrezygnował prawdopodobnie ze względu na swoje pochodzenie – ojca Niemca i matkę Francuzkę. W walce o sukcesję po Gheorghiu-Deju w 1965 roku przeciwstawił się kandydaturze Gheorghe Apostola na stanowisko Sekretarza Generalnego Rumuńskiej Partii Komunistycznej, umożliwiając tym samym wybór Nicolae Ceaușescu. Jego poparcie dla Ceaușescu i pomoc udzielona temu ostatniemu w marginalizacji działaczy blisko związanych z Gheorghiu-Dejem umożliwiły mu zachowanie stanowiska premiera aż do 1974 roku, kiedy popadł częściowo w niełaskę i odszedł na emeryturę. Mimo wycofania się z czynnej polityki zdołał zachować poprawne relacje z Ceaușescu, co pozwoliło mu uczestniczyć w najważniejszych uroczystościach państwowych. Zmarł w Bukareszcie w 2000 roku.

Bibliografia

Słownik Biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, WojciechW. Roszkowski (red.), JanJ. Kofman (red.), FlorinF. Anghel, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2004, ISBN 83-88490-67-2, ISBN 83-7399-084-4, OCLC 69356091 .
Lavinia Betea, Maurer si lumea de ieri. Marturii despre stalinizarea Romaniei, Editura Dacia, 2001, ISBN 973-35-1276-1.
Vladimir Tismăneanu, Stalinism pentru eternitate. O istorie politică a communismului românesc, Polirom, Iaşi, 2005 ISBN 973-681-899-3.
Șerban Orescu, Ceaușismul. România între anii 1965 și 1989, Editura Albatros, București 2006, ISBN 973-87959-0-7.

[a-1] Jako wiceprzewodniczący

[b-2] Kolegialna głowa państwa

[c-3] Głowa państwa jako przewodniczący Frontu Ocalenia Narodowego (1989–1990), a następnie
przewodniczący Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (1990)

[d-4] Jako przewodniczący Senatu

[A]

[B]

[C]

[D]

Księstwo Rumunii	Barbu Catargiu Apostol Arsache (p.o.) Nicolae Crețulescu Mihail Kogălniceanu Constantin Bosianu Nicolae Crețulescu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Ghica Constantin A. Crețulescu Ștefan Golescu Nicolae Golescu Dimitrie Ghica Alexandru G. Golescu Manolache Costache Epureanu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Emanuel Florescu Manolache Costache Epureanu Ion Brătianu
Królestwo Rumunii	Dimitrie Brătianu Ion Brătianu Theodor Rosetti Lascăr Catargiu Gheorghe Manu Ion Emanuel Florescu Lascăr Catargiu Dimitrie Sturdza Petre S. Aurelian Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Petre P. Carp Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Dimitrie Sturdza Ion I.C. Brătianu Petre P. Carp Titu Maiorescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Alexandru Marghiloman Constantin Coandă Ion I.C. Brătianu Artur Văitoianu Alexandru Vaida-Voievod Alexandru Averescu Take Ionescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Barbu Știrbey Ion I.C. Brătianu Vintilă Brătianu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Nicolae Iorga Alexandru Vaida-Voievod Iuliu Maniu Alexandru Vaida-Voievod Ion Duca Constantin Anghelescu (p.o.) Gheorghe Tătărescu Octavian Goga Miron Cristea Armand Călinescu Gheorghe Argeșanu Constantin Argetoianu Gheorghe Tătărescu Ion Gigurtu Ion Antonescu Constantin Sănătescu Nicolae Rădescu Petru Groza
Rumuńska Republika Ludowa Socjalistyczna Republika Rumunii	Petru Groza Gheorghe Gheorghiu-Dej Chivu Stoica Ion Gheorghe Maurer Manea Mănescu Ilie Verdeț Constantin Dăscălescu
Republika Rumunii	Petre Roman Theodor Stolojan Nicolae Văcăroiu Victor Ciorbea Gavril Dejeu (p.o.) Radu Vasile Alexandru Athanasiu (p.o.) Mugur Isărescu Adrian Năstase Eugen Bejinariu (p.o.) Călin Popescu-Tăriceanu Emil Boc Cătălin Predoiu (p.o.) Mihai Răzvan Ungureanu Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Sorin Cîmpeanu (p.o.) Dacian Cioloș Sorin Grindeanu Mihai Tudose Mihai-Viorel Fifor (p.o.) Viorica Dăncilă Ludovic Orban Nicolae Ciucă (p.o.) Florin Cîțu Nicolae Ciucă Cătălin Predoiu (p.o.) Marcel Ciolacu

Zjednoczone Księstwa Rumunii	Arsache Cantacuzino Grigore Ghica Rosetti-Bălănescu Papadopol-Calimah Ghica Mavrogheni Barbu Știrbei Golescu Teriachiu Golescu Golescu Ghica Calimachi-Catargiu Carp Calimachi-Catargiu Costaforu Boerescu Bălăceanu Cornea Kogălniceanu Ionescu Kogălniceanu Câmpineanu Boerescu
Królestwo Rumunii	Brătianu Stătescu Sturdza Câmpineanu Pherekyde Carp Lahovari Esărescu Lahovari Sturdza Stoicescu Sturdza Lahovari Marghiloman Sturdza Ion I.C. Brătianu Sturdza Lahovari Lahovari Sturdza Ion I.C. Brătianu Djuvara Maiorescu Porumbaru Ion I.C. Brătianu Arion Coandă Ion I.C. Brătianu Mișu Vaida Voievod Cicio Pop Zamfirescu Take Ionescu Derussi Duca Mitilineu Ion I.C. Brătianu Titulescu Mironescu Mihalache Ghica Vaida Voievod Titulescu Titulescu Antonescu Micescu Petrescu-Comnen Gafencu Manoilescu Sturdza Mihai Antonescu Niculescu-Buzești Vișoianu Tătărescu
Rumuńska Republika Ludowa	Pauker Bughici Preoteasa Maurer
Rumuńska Republika Socjalistyczna	Maurer Bunaciu Mănescu Macovescu Andrei Văduva Totu Stoian
Rumunia	Celac Năstase Meleșcanu Severin Pleșu Roman Geoană Ungureanu Cioroianu Comănescu Diaconescu Baconschi Diaconescu Marga Corlățean Meleșcanu Aurescu Comănescu Meleșcanu Mănescu Aurescu Odobescu

Przewodniczący Tymczasowego Prezydium	Constantin Parhon (1947–1948) Ștefan Voitec, Gheorghe Stere, Ion Niculi i Mihail Sadoveanu (p.o., 1947–1948)^[A]
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego	Constantin Parhon (1948–1952) Petru Groza (1952–1958) Mihail Sadoveanu i Anton Moisescu (p.o., 1958)^[A] Ion Gheorghe Maurer (1958–1961)
Przewodniczący Rady Państwa	Gheorghe Gheorghiu-Dej (1961–1965) Ion Gheorghe Maurer, Ștefan Voitec i Avram Bunaciu (p.o., 1965)^[A] Chivu Stoica (1965–1967) Nicolae Ceaușescu (1967–1989)
Prezydenci	Nicolae Ceaușescu (1974–1989) Front Ocalenia Narodowego (1989)^[B] Ion Iliescu (1989–1990)^[C] Ion Iliescu (1990–1996) Emil Constantinescu (1996–2000) Ion Iliescu (2000–2004) Traian Băsescu (2004–2014) Nicolae Văcăroiu (p.o., 2007)^[D] Crin Antonescu (p.o., 2012)^[D] Klaus Iohannis (od 2014)