Grzegorz Kulik
Grzegorz Kulik (2019) | |
Data i miejsce urodzenia |
19 sierpnia 1983 |
---|---|
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
| |
Nagrody | |
| |
Strona internetowa |
Grzegorz Kulik (ur. 19 sierpnia 1983[1][2] w Bytomiu[3][4]) – śląski tłumacz i popularyzator języka śląskiego[2], przewodniczący Rady Języka Śląskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzi ze śląskiej rodziny; jego przodkowie mieszkali w XVIII wieku w Rokitnicy[4]. Jedna z jego babek pochodziła z Kazachstanu[5]. Dorastał w Radzionkowie. W jego domu rodzinnym mówiło się śląskimi słowami odmienianymi po polsku, a w przedszkolu, szkole i na podwórku używano języka śląskiego[6][7]. Zdarzało mu się przez to nie rozumieć języka używanego w telewizji[7]. W młodości skończył Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Radzionkowie i Studium Obsługi Ruchu Turystycznego w Zespole Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Bytomiu oraz służył w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej im. Tadeusza Kościuszki[1]. Studiował marketing polityczny i dziennikarstwo w Wyższej Szkole Ekonomii i Administracji w Bytomiu[1]. Ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego[8].
Debiutował jako tłumacz beletrystyki w 2017 roku przekładem opowiadania Karola Dickensa Godniŏ Pieśń[9][2]. Za swoje tłumaczenia Dracha Szczepana Twardocha i Małego Princa Antoine’a de Saint-Exupéry’ego otrzymał Górnośląskiego Tacyta[10][11]. Za przekład Hobit, abo tam i nazŏd J.R.R. Tolkiena został nagrodzony Śląkfą[12]. Jest autorem śląskiego przekładu uhonorowanego wcześniej Nagrodą Literacką Nike reportażu Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku Zbigniewa Rokity[13][14].
Po powołaniu Rady Języka Śląskiego został wybrany jej przewodniczącym[15]. Jest publicystą portalu Wachtyrz.eu[16] i felietonistą portalu Ślązag[17]. Współpracuje z Instytucją Filmową „Silesia-Film”, dla której przetłumaczył dialogi filmów Pulp Fiction[18], Terminator 2[19], Top Gun[20] i Shrek[21].
Prowadzi platformę Silling.org, na której umieszczone są m.in. korpus języka śląskiego, translator maszynowy polsko-śląski i śląsko-polski, słownik oraz biblioteczka m.in. jego własnych przekładów krótkich dzieł po śląsku[22][23]. Na finalizację opracowania korpusu otrzymał w 2018 roku Stypendium Marszałka województwa śląskiego w dziedzinie kultury[24].
Współprowadził na Facebooku fanpage o nazwie Ślōnski suchar na dzisiej, mający poprzez memy edukować i uczyć odbiorców śląskiej pisowni. Na podstawie publikowanych na nim obrazów powstała wystawa pokazywana w galerii handlowej Agora Bytom[5]. Od 2016 roku na portalu YouTube prowadzi kanał Chwila z gŏdkōm[16], poświęcony językowi śląskiemu[2][3], pisał blog pod adresem poslunsku.eu[1][4], od 2016 tworzył blog pod adresem grzegorzkulik.pl[16]. Napisał śląską lokalizację gier Euro Truck Simulator 2[16][4][25] i SuperTuxKart[16], śląskie lokalizacje WordPressa[3][16] i Firefoksa, LibreOffice i Ubuntu[16]. Stworzył skrypt śląskiej wersji Facebooka[16][4], wyszukiwarki Google[4] oraz serwisu YouTube[26]. Opracował śląską klawiaturę dla systemów Microsoft Windows i Linux[1]. W 2016 roku napisał śląski korektor tekstu[16]. Stworzył śląskie napisy do filmu Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja[27][4]. W swoich wystąpieniach publicznych wypowiada się wyłącznie po śląsku[28].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt” za całokształt działalności, zwłaszcza za przekłady Dracha Szczepana Twardocha i Małego Księcia Antoine’a de Saint-Exupéry’ego na język śląski (2019, za rok 2018)[10], laudację wygłosiła Małgorzata Myśliwiec[11].
- Stypendium Marszałka województwa śląskiego w dziedzinie kultury na realizację projektu pt. „Finalizacja opracowania Korpusu Śląskiej Mowy”[24].
- Nagroda Śląskiego Klubu Fantastyki „Śląkfa” w kategorii „Twórca Roku 2023” za tłumaczenie Hobit, abo tam i nazŏd[12][29].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Przekłady literatury
[edytuj | edytuj kod]- Godniŏ Pieśń[3] (Opowieść wigilijna) Charlesa Dickensa[2], Silesia Progress, 2017[9]
- Drach Szczepana Twardocha[2][28], Wydawnictwo Literackie, 2018[9]
- Mały Princ[28] (Mały Książę) Antoine’a de Saint-Exupéry’ego[28][2], Media Rodzina, 2018[9]
- Niedźwiodek Puch (Kubuś Puchatek) A.A Milne'a, Media Rodzina, 2019[30]
- Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw (Alicja w Krainie Czarów) Lewisa Carrolla, Silesia Progress, 2020[31]
- Pokora Szczepana Twardocha, Wydawnictwo Literackie, 2022[32]
- Kajś. Gyszichta ô Gōrnym Ślōnsku (Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku) Zbigniewa Rokity, Wydawnictwo Czarne, 2022[13][14]
- Uszwock. Edycyjŏ ślōnskŏ (Uszwock) Przemysława Lisa-Markiewicza, Poznańskie Towarzystwo im. Iwana Franki, 2023[33]
- Hobit, abo tam i nazŏd (Hobbit, czyli tam i z powrotem) J.R.R. Tolkiena, Silesia Progress, 2023[34]
- Bōmbōn, ty rojbrze (Cukierku, ty łobuzie) Waldemara Cichonia, Wydawnictwo Żwakowskie, 2023[35]
- Zokōntek ôd Pucha (Chatka Puchatka) A.A Milne'a, Media Rodzina, 2024[36]
Przekłady komiksów
[edytuj | edytuj kod]- We pogōni za duchym (W pogoni za duchem), Adam Fyda, Tomasz Kontny, Rafał Nocoń, Towarzystwo Sportowe Iron Man, 2021[37]
- Paneuropa. Solidarni ze Ukrajinōm (Paneuropa. Solidarni z Ukrainą), praca zbiorowa, Komisja Europejska, 2023[38]
- Helyna Wiktoryjŏ. Tōm 1. Szlajfki (Helena Wiktoria. Tom 1. Szlajfki), Katarzyna Witerscheim, Artkorekt, 2024[39]
Przekłady filmów
[edytuj | edytuj kod]- Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja[27]
- Pulp Fiction[18]
- Terminator 2[19]
- Top Gun[20]
- Shrek[21]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Grzegorz Kulik: CV Kandydatów na radnych. [w:] Bytomski.pl [on-line]. 2012-08-30. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ a b c d e f g Mike Urbaniak: Coraz częściej zamiast "telefon komórkowy" na Śląsku można usłyszeć "mobilniok". [w:] gazeta.pl Weekend [on-line]. Agora SA, circa 2018. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ a b c d "Godniŏ pieśń" Charles Dickens [nota o autorze]. [w:] hanysek.pl [on-line]. [dostęp 2019-07-03]. (śl.).
- ↑ a b c d e f g Grzegorz Kulik – Patriotycznie Zakręceni – edycja śląska. [w:] naszemiasto.pl Katowice [on-line]. Polska Press, circa 2013. [dostęp 2019-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-03)].
- ↑ a b Ślonski suchar na dzisiej: Poznajcie autorów HITY INTERNETU to ich pomysł. dziennikzachodni.pl, 2013-05-31. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-13)].
- ↑ Zbigniew Rokita: Polski jest dialektem śląskiego. dwutygodnik.com, 2020-12. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-04)]. (pol.).
- ↑ a b Dariusz Kortko, Ewa Niewiadomska: Bilbo Bojtelok walczy w pancermantlu. Ale dlaczego trolle w śląskim "Hobicie" godajom po polsku?. wyborcza.pl, 2023-05-08. [dostęp 2024-05-21]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Kulik , „Jak ich słyszam rzůńdźić, robi mi se mjyło. To rzecz naszich ojcůw. Aż mi sercy bjyło”. Ekspresja mowy śląskiej w formie pisanej w latach 1804–2022 na terenie Górnego Śląska [online], apd.us.edu.pl, 8 lipca 2022 [dostęp 2024-05-22] .
- ↑ a b c d Wyszukiwanie Kulik, Grzegorz (1983- ). [w:] NUKAT [on-line]. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ a b Olga Krzyżyk: W Nakle Śląskim wręczono nagrody „Górnośląski Tacyt” im. księdza Augustyna Weltzla za rok 2018. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. 2019-05-31. [dostęp 2019-06-02].
- ↑ a b Marcin Musiał: Poznaliśmy laureatów prestiżowej nagrody Górnośląskiego Tacyta!. [w:] Wachtyrz.eu [on-line]. 2019-05-31. [dostęp 2019-06-02].
- ↑ a b Katarzyna Pachelska: Grzegorz Kulik laureatem Śląkfy, czyli nagrody Śląskiego Klubu Fantastyki. Został obwołany Twórcą Roku. slazag.pl, 2024-06-05. [dostęp 2024-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-05)].
- ↑ a b Kajś. Gyszichta ô Gōrnym Ślōnsku [Edycyjŏ ślōnskŏ] [online], Wydawnictwo Czarne [dostęp 2022-10-09] .
- ↑ a b Zbigniew Rokita laureatem Literackiej Nagrody Nike. polityka.pl. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-03)].
- ↑ Rada Ślōnskigo Jynzyka wybrała władze. radaslonskigojynzyka.org. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Grzegorz Kulik: O mnie. [w:] Fizymatynta [on-line]. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ Grzegorz Kulik: Grzegorz Kulik: Byzuch z Efu. Ze ślōnskim jynzykym niy ma tak ajnfach, ale sōm my blisko, żeby było lepij. slazag.pl, 2024-03-08. [dostęp 2024-05-20]. (śl.).
- ↑ a b Anna Malinowska: "Pulp Fiction" po śląsku. Bilety rozeszły się błyskawicznie. wyborcza.pl, 2020-01-17. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ a b Katarzyna Pachelska: "Hasta la vista, bajtel!". Kino Kosmos w Katowicach pokaże "Terminatora 2" ze śląskim dubbingiem na żywo. slazag.pl, 2023-07-20. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ a b Arkadiusz Szymczak: Język śląski czy Tom Cruise? Kto wyprzedaje pełne sale kinowe? "Top Gun" po naszymu w kinie Światowid. slazag.pl, 2024-04-24. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ a b KULTOWE PO NASZYMU: "Shrek" po śląsku!. filmowa.net. [dostęp 2024-06-01].
- ↑ Michał Jośko: Tłumaczył na śląski "Pulp Fiction" i Twardocha. Nam mówi, jak politycy lekceważą tradycje lokalne. natemat.pl, 2020-07-05. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-23)]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Kulik: Silling. grzegorzkulik.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ a b Stypendia w dziedzinie kultury – 2018. slaskie.pl. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-28)].
- ↑ Mateusz Kołodziejski: "Gdybyśmy mieli zrobić Wiedźmina po śląsku, to byłbym wniebowzięty" – wywiad z autorem śląskiej wersji językowej Euro Truck Simulator 2. gram.pl, 2012-10-23. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-01)]. (pol.).
- ↑ ww: Czy da się zarobić na koszulkach po śląsku?. [w:] rybnik.com.pl [on-line]. 2012-09-07. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ a b Star Wars. [w:] Fizymatynta [on-line]. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ a b c d "Mały Princ", czyli dobrze znany bohater po śląsku. Tłumacz "trocha się boł".... [w:] dziennik.pl [on-line]. Infor Biznes Sp z o.o., 2018-11-26. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ Nominacje do Śląkfy 2024. skf.org.pl, 2024-03-26. [dostęp 2024-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-30)].
- ↑ Niedźwiodek Puch [online], Media Rodzina [dostęp 2023-01-17] .
- ↑ Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw [online], grzegorzkulik.pl [dostęp 2020-12-24] .
- ↑ Pokora. Edycyjŏ ślōnskŏ [online], Wydawnictwo Literackie [dostęp 2022-10-09] .
- ↑ Audioteka, Uszwock. Edycyjŏ ślōnskŏ – Przemysław Lis-Markiewicz (audiobook) [online], Audioteka.pl [dostęp 2023-01-17] (pol.).
- ↑ Hobit, abo tam i nazŏd – J. R. R. Tolkien [online], SILESIA PROGRESS – Śląski sklep i wydawnictwo [dostęp 2023-02-08] (pol.).
- ↑ Waldemar Cichoń: Bōmbōn, ty rojbrze. Tychy: Wydawnictwo Żwakowskie, 2023, s. 4. ISBN 978-83-66243-48-4.
- ↑ Zokōntek ôd Pucha [online], Media Rodzina [dostęp 2024-10-19] .
- ↑ Adam Fyda, Tomasz Kontny, Rafał Nocoń: We pogōni za duchym. Gogolin: Towarzystwo Sportowe Iron Man, 2021, s. 4. ISBN 978-83-65558-47-3.
- ↑ Paneuropa. Solidarni ze Ukrajinōm. Warszawa: Komisja Europejska, 2023, s. 2. ISBN 978-92-68-07109-0.
- ↑ Katarzyna Witerscheim: Helyna Wiktoryjŏ. Tōm 1. Szlajfki. Warszawa: Artkorekt, 2024, s. 5. ISBN 978-83-961410-3-3.