Gra na skrzypcach w Kaustinen
| Niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO | |
 Gra na skrzypcach w Kaustinen (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2021 |
Gra na skrzypcach w Kaustinen[1] (fiń. Kaustislainen viulunsoitto, szw. Fiolspel från Kaustby[2]) – tradycja będąca częścią fińskiej muzyki ludowej, kultywowana przede wszystkim w gminie Kaustinen oraz – w mniejszym zakresie – w gminach Veteli i Halsua w Ostrobotni Środkowej w zachodniej części Finlandii.
15 grudnia 2021 roku grę na skrzypcach w Kaustinen oraz związane z nią praktyki i środki wyrazu wpisano na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO[3][4][5]. Nazwa wpisu w języku angielskim to Kaustinen fiddle playing and related practices and expressions, zaś w językach urzędowych Finlandii: Kaustislainen viulunsoitto ja siihen liittyvät käytännöt ja ilmaukset (po fińsku) oraz Fiolspel från Kaustby jämte sedvanor och uttryck kring detta (po szwedzku)[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Tradycja gry na skrzypcach w rejonie Kaustinen sięga XIX[5] lub nawet XVIII wieku[1][4][2] i wywodzi się z miejscowych obrzędów weselnych[4][2]. Repertuar obejmuje kilkaset melodii powstałych na tym obszarze, opartych na grze ze słuchu, charakteryzujących się synkopowanymi i akcentowanymi rytmami, do których można śpiewać i tańczyć[4][1]. Główny, choć niejedyny, instrument muzyczny wykorzystywany w tej tradycji stanowią skrzypce, ale używane bywają także kontrabas, fisharmonia czy kantele[2].
Ludowa muzyka z Kaustinen wykonywana jest w różnych okolicznościach – w domach prywatnych, podczas publicznych ceremonii i uroczystości (w tym na weselach), na koncertach oraz sesjach improwizacyjnych (jam sessions), a przede wszystkim podczas odbywającego się corocznie od 1968 roku[5] Festiwalu Muzyki Ludowej w Kaustinen, który zapoczątkował renesans fińskiej muzyki ludowej nie tylko w tym regionie, ale i w skali całego kraju[1][4][2].
Artyści wykonujący ten rodzaj muzyki często noszą tradycyjne stroje. Mieszkańcy Kaustinen oraz okolicznych gmin, nawet jeśli sami nie są praktykami, to w większości uważają miejscową grę na skrzypcach za ważny element swojej tożsamości indywidualnej i zbiorowej, zacieśniający także więzi międzypokoleniowe. Znaczenie tradycji dla lokalnej społeczności uwidacznia nawet wizerunek skrzypiec w herbie Kaustinen[1][4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Gra na skrzypcach w wykonaniu zespołu Kaustisen Purppuripelimannit oraz Konsta Jylhä podczas Festiwalu Muzyki Ludowej w Kaustinen w 1971 roku -
Gra na skrzypcach w wykonaniu zespołu JPP podczas Festiwalu Muzyki Ludowej w Kaustinen w 2015 roku -
Festiwal Muzyki Ludowej w Kaustinen, lata 70.–80. XX wieku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Polski Komitet ds. UNESCO, Finlandia [online], UNESCO [dostęp 2023-07-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f Kaustinen fiddle playing and related practices and expressions – Nomination form [online], UNESCO [dostęp 2023-07-15] (ang.).
- ↑ Polski Komitet ds. UNESCO, Wpisy 2021 [online], UNESCO [dostęp 2023-07-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f UNESCO – Kaustinen fiddle playing and related practices and expressions [online], UNESCO [dostęp 2023-07-15] (ang.).
- ↑ a b c Kaustislainen viulunsoittoperinne Unescon aineettoman kulttuuriperinnön luetteloon [online], Museovirasto, 15 grudnia 2021 [dostęp 2023-07-15] (fiń.).