Gorgonidium

*Gorgonidium*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Aroideae
Rodzaj	Gorgonidium
	Nazwa systematyczna
	Gorgonidium Schott; Ann. Mus. Bot. Lugduno-Batavi 1: 282 (1864)
	Typ nomenklatoryczny
	Gorgonidium mirabile Schott

Gorgonidium Schott – rodzaj bylin, geofitów^[4], należący do rodziny obrazkowatych, liczący 8 gatunków endemicznych dla Andów, występujących od Peru do północnej Argentyny. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają gęste zarośla na skalistych zboczach górskich lub niskie lasy, na wysokości do 3000 m n.p.m. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od mitycznych Gorgon – wężowłosych sióstr z mitologii greckiej – i oznacza "wart Gorgony"^[5].

Morfologia

Łodyga: Podziemna bulwa pędowa.

Liście: Liść pojedynczy wyrasta na zwężającym się ogonku. Blaszka liściowa w zarysie jajowata, parzystopierzasta. Po każdej stronie od 2 do 5 pierzastodzielnych listków, zmniejszających się od nasady do wierzchołka blaszki, w zarysie trójkątnych, eliptycznych do odwrotnie lancetowatych, niekiedy sierpowatych. Nerwacja siatkowata.

Kwiaty: Roślina jednopienna. Pojedynczy kwiatostan, typu kolbiastego pseudancjum. Pochwa łódkokształtna, sztywna, niekiedy z podłużnymi, żółtymi plamkami, o spiczastym wierzchołku. Kolba krótsza od pochwy. Kwiaty jednopłciowe. Niekiedy między strefą kwiatów żeńskich i męskich występują kwiaty dwupłciowe. Położone w dolnej części kolby kwiaty żeńskie otoczone są czterema, pięcioma prątniczkami, krótszymi od zalążni. Zalążnie kuliste do szeroko jajowatych, cztero- do sześciokomorowe. W każdej komorze znajduje się pojedynczy zalążek, położony wierzchołkowo. Szyjka słupka krótka, prawie niewidoczna lub dłuższa od zalążni, lekko zakrzywiona. Znamię słupka okrągłe do dyskowatego. Kwiaty męskie (4)5-6-pręcikowe, synandryczne. Nitki zrośnięte. Pylniki osadzone, położone blisko wierzchołka, kuliste. Ziarna pyłku eliptyczne do lekko jajowatych.

Owoce: Duże, purpurowe do czarnych, kulisto-jajowate jagody. Nasiona jajowate, z szorstką, pomarszczono-brodawkowatą łupiną.

Systematyka

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016): Należy do plemienia Spathicarpeae, podrodziny Aroideae, rodziny obrazkowatych, rzędu żabieńcowców w kladzie jednoliściennych^[2]^[6]

Gatunki

Gorgonidium beckianum Bogner
Gorgonidium bulbostylum Bogner & E.G.Gonç.
Gorgonidium cardenasianum (Bogner) E.G.Gonç.
Gorgonidium intermedium (Bogner) E.G.Gonç.
Gorgonidium mirabile Schott
Gorgonidium striatum Hett., Ibisch & E.G.Gonç.
Gorgonidium vargasii Bogner & Nicolson
Gorgonidium vermicidum (Speg.) Bogner & Nicolson

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-20] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-06-19]. (ang.).
↑ R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-06-18]. (ang.).
↑ Peter Bernhardt: Gods and goddesses in the garden: Greco-Roman mythology and the scientific names of plants. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press, 2008, s. 151. ISBN 978-0-8135-4266-9.
↑ L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008.

Bibliografia

J. Bogner i E.G. Gonçalves. Two new aroids from South America. „Willdenowia”. 32, s. 323-329, 2002. (ang.).
J. Bogner. Gorgonidium beckianum (Araceae), a new species from Bolivia. „Willdenowia”. 38, s. 195-200, 2008. (ang.).

Linki zewnętrzne

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-20] (ang.).

[3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-06-19]. (ang.).

[kew-4] R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-06-18]. (ang.).

[5] Peter Bernhardt: Gods and goddesses in the garden: Greco-Roman mythology and the scientific names of plants. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press, 2008, s. 151. ISBN 978-0-8135-4266-9.

[cabrera-6] L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]