Ford Zetec

Zetec – nazwa używana przez firmę Ford, określająca rzędowe, 4-cylindrowe silniki spalinowe, wyposażone w 4 zawory na cylinder i dwa wałki rozrządu w głowicy (DOHC).
Oryginalnie, z przyczyn prawnych miała zastąpić nazwę „Zeta” która była nazwą kodową silników o pojemności od 1,6 do 2,0 l które zaprezentowano w 1991. Dzięki działaniom reklamowym stała się tak rozpoznawalna w Europie i Ameryce Północnej, że Ford postanowił zastosować ją do nowszych silników. Nazwa Zetec nadal jest używana, pomimo że produkcja silnika Zeta zakończyła się w 2004.

Rodziny silników Zetec

Nazwa Zetec określała wiele rodzajów silników:

Nazwa	Rodzina	Pojemność	Rok	Cechy
Zetec/Zetec-E	Zeta	1,6 l (1597 cm³) 1.8 L (1796 cm³) 2.0 L (1988 cm³)	1992–1998	DOHC
Zetec-R	Zeta	1,6 l (1597 cm³) 1.8 L (1796 cm³) 2.0 L (1988 cm³)	1998–2004	DOHC
Zetec-SE	Sigma	1,25 l (1242 cm³) 1,4 l (1388 cm³) 1,6 l (1596 cm³) 1,7 l (1679 cm³)	1995–dzisiaj	DOHC

Rodzina Zeta

Nazwy Zetec po raz pierwszy użyto do silników rodziny Zeta które miały napędzać Forda Escorta Mk5, Oriona Mk3 i Fiestę Mk3. Początkowo silniki były dostępne w pojemnościach 1,6 i 1,8 litra, silnik 2.0 wprowadzono do produkcji razem z modelem Mondeo.

Silniki Zetec w ciągu 12 lat produkcji przeszły szereg modyfikacji. Egzemplarze początków produkcji można rozpoznać po aluminiowej pokrywie zaworów i aluminiowym kolektorze dolotowym. Wyposażone były w hydrauliczne popychacze zaworów, które w przypadku użycia niewłaściwego oleju potrafiły zawiesić zawór (zawór pozostawał w pozycji otwartej). Problem ten rozwiązano w 1995 przy okazji pierwszej modyfikacji silnika. Otrzymał on plastikowy kolektor dolotowy i system recyrkulacji spalin EGR znany z Mondeo. Zmieniono również nazwę na Zetec-E.

Kolejna modyfikacja odbyła się w 1998. Zetec-R, bo taką nazwę otrzymał silnik, został wyposażony w rozbudowaną miskę olejową, która pomogła zmniejszyć hałas i wibracje jednostki. Hydrauliczne popychacze zastąpiono mechanicznymi z płytkami regulacyjnymi oraz zastosowano dłuższe korbowody, połączone z niższymi tłokami. Zmodyfikowano pompę oleju, dlatego też filtr oleju przeniesiono na blok. Modyfikacji uległa również pompa wody. Cechą charakterystyczną jest czarna pokrywa zaworów wykonana z magnezu, a w późniejszych latach produkcji z plastiku.
Wersja wzmocniona o turbosprężarkę (Duratec RS), dostarczająca 215 KM, napędzała Focusa RS.

Kolejna wersja silnika Zetec występowała w Focusie ST170, który powstał przy współpracy z firmą Cosworth, która modyfikowała głowice; dodano zmienne fazy rozrządu (VCT), zmienną długość kanałów w kolektorze dolotowym i podniesiono stopień sprężania. Silnik uzyskiwał 173 KM.

Występowanie

1,6 l:
- 90KM (66 kW) i 134/138Nm:
  - 1991–1992 Ford Escort Mk5
  - 1992–1995 Ford Escort Mk6
  - 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
  - 1994–1996 Ford Fiesta Mk3
  - 1995–2000 Ford Escort Mk7
  - 1997–2001 Ford Mondeo Mk2

1,8 l:
- 105KM (77 kW) i 153Nm:
  - 1991–1992 Ford Escort Mk5
  - 1992–1995 Ford Escort Mk6
  - 1995–2000 Ford Escort Mk7
  - 1992–1994 Ford Fiesta Mk3
- 115KM (85 kW) i 158Nm:
  - 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
  - 1995–2000 Ford Escort Mk7
  - 1997–2001 Ford Mondeo Mk2
  - 1998–2004 Ford Focus Mk1
- 130KM (96 kW) i 162Nm:
  - 1991–1992 Ford Escort Mk5
  - 1992–1995 Ford Escort Mk6
  - 1992–1994 Ford Fiesta Mk3

2,0 l:
- 131KM (96 kW) i 180Nm:
  - 1998–2001 Ford Cougar
- 132KM (97 kW) i 180Nm:
  - 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
  - 1997–2001 Ford Mondeo Mk2
- 136KM (100 kW) i 180Nm:
  - 1998–2004 Ford Focus Mk1
- 173KM (127 kW) i 196Nm:
  - 2002–2004 Ford Focus ST170
- 215KM (158 kW) i 310Nm:
  - 2002–2004 Ford Focus RS Mk1

Rodzina Sigma

Nazwę Zetec (Zetec-SE) otrzymały również silniki rodziny Sigma. Mimo tej samej nazwy są to dwie, zupełnie różne konstrukcje. Zetec-SE został opracowany przy współpracy z firmą Yamaha. W pełni aluminiowy blok i głowice, podpory wału wykonane jako jeden element, plastikowy kolektor ssący czy korbowody wykonane przy użyciu techniki spiekania proszków dały bardzo lekki silnik. Został on zaprezentowany po raz pierwszy w modelu Fiesta Mk4, jego pojemność wynosiła 1.25 L (1242 cm³). W późniejszym czasie doszły wersje 1,4, 1,6 i 1,7 l.

Wersja 1,7 l występowała wyłącznie w Fordzie Puma i była wyposażona w zmienne fazy rozrządu (VCT) na wałku dolotowym. Silnik bazował na modelu 1,6 l, jednak był mocno zmodyfikowany. Silnik w takiej postaci dostarczał 125 KM.

W 2004 zaprezentowano silnik 1.6 wyposażony w zmienne fazy rozrządu na obu wałkach Ti-VCT.

Występowanie

1,25 l:
- 75KM (55 kW) i 110 Nm:
  - 1995–1999 Ford Fiesta Mk4
  - 1999–2002 Ford Fiesta Mk5
  - 2002–dzisiaj Ford Fiesta Mk6

1,4 l:
- 90KM (66 kW) i 125 Nm:
  - 1995–1999 Ford Fiesta Mk4
  - 1997–2000 Ford Puma
  - 1999–2002 Ford Fiesta Mk5
- 80KM (59 kW) i 124 Nm:
  - 2002–dzisiaj Ford Fiesta Mk6
- 75KM (55 kW) i 124 Nm:
  - 1998–2004 Ford Focus

1,6 l:
- 85KM Ti-VCT (63 kW) i 141 Nm:
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus C-MAX
- 100KM (73 kW) i 145 Nm:
  - 1998–2004 Ford Focus
  - 1999–2002 Ford Fiesta Mk5
  - 2000–2002 Ford Puma
  - 2002–dzisiaj Ford Fiesta Mk6
  - 2002–dzisiaj Ford Fusion (Europa)
  - 2003–? Ford Focus C-MAX
- 100KM (73 kW) i 150 Nm:
  - 2004–2010(2011) Ford Focus
- 105KM Ti-VCT (77 kW) i 150 Nm:
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus C-MAX
- 115KM Ti-VCT (84 kW) i 155 Nm:
  - 2004–? Ford Focus
  - 2004–? Ford Focus C-MAX
  - 2007–dzisiaj Ford Mondeo
- 125KM Ti-VCT (92 kW) i 159/160 Nm:
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus
  - 2010 [?]–dzisiaj Ford Focus C-MAX
  - 2007–dzisiaj Ford Mondeo

1,7 l:
- 126KM (93 kW) i 157 Nm:
  - 1997–2002 Ford Puma
- 154KM (113 kW) i 162 Nm:
  - 1999–2002 Ford Racing Puma

Bibliografia

Ford Technical Infomation System
http://forums.turbosport.co.uk/forumdisplay.php?f=143