Farabundo Martí
 Farabundo Marti | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 maja 1893 |
|---|---|
| Data śmierci |
1 lutego 1932 |
Agustín Farabundo Martí Rodríguez (wym. [faɾaˈβundo marˈti]; ur. 5 maja 1893 w Teotepeque, zm. 1 lutego 1932) – salwadorski polityk komunistyczny, wojskowy, działacz chłopski oraz marksistowsko-leninowski, założyciel (1931) i przywódca Komunistycznej Partii Salwadoru, rewolucyjny przywódca powstania chłopskiego od 1930 do 1932.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1927 do 1929 uczestniczył w antyamerykańskim powstaniu partyzanckim w Nikaragui, podczas którego pełnił funkcję osobistego sekretarza i adiutanta[1] Augusto Sandino[2]. Został zmuszony do porzucenia partyzantki, gdy Komintern po nieudanej próbie podporządkowania sobie Augusto Sandino, zaczął prowadzić przeciw niemu propagandową kampanię oszczerstw. Farabundo Marti postąpił wówczas według instrukcji Kominternu i zarzucił swemu zwierzchnikowi m.in. zdradę międzynarodowego ruchu antyimperialistycznego[3]. Przed wybuchem powstania chłopskiego w Salwadorze został wraz z resztą przywódców tego zrywu aresztowany, gdyż plany powstania były rządowi już wcześniej znane, a następnie rozstrzelany. Przed śmiercią odwołał zarzuty wobec Sandino, którego uznał za jednego z największych patriotów Ameryki Łacińskiej[3]. Rebelia została krwawo stłumiona przez dyktatorskiego prezydenta Maximiliano Hernandeza Martineza.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1980 powstał nazwany na jego cześć Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabunda Martíego (hiszp. Frente Farabundo Martí de Liberación Nacional, FMLN), który najpierw był organizacją partyzancką toczącą wojnę z rządzącą juntą, zaś od 1992 działa jako lewicowa partia polityczna.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Waldemar Chamala, Pod czerwono-czarnym sztandarem, lewica.pl, 18 maja 2005.
- ↑ Roque Dalton, Miguel Marmol (Bogotá: Ocean Sur 2007), p. 160.
- ↑ a b Hernando Calvo Ospina, Nikaragua. Cztery życia sandinizmu, lewica.pl, 6 września 2009, tłum. Zbigniew Marcin Kowalewski.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Farabundo Martí Agustín, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-04-18].