Ewa Ossowska
Wizerunek Ewy Ossowskiej na muralu „Kobiety Wolności” | |
Data i miejsce urodzenia |
1961 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
kioskarka, księgowa, działaczka opozycyjna |
Miejsce zamieszkania | |
Małżeństwo |
Stanisław Ossowski |
Dzieci |
3 |
Odznaczenia | |
Ewa Ossowska (ur. 1961 we Wrocławiu) – uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980, dzięki jej postawie udało się podtrzymać protest[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1978 mieszkała w Gdańsku. Pracowała w kiosku na Stogach. Rozpoczęła nieformalną współpracę z mieszkającym po sąsiedzku Lechem Wałęsą – rozwoziła w dziecięcym wózku wydawnictwa z drugiego obiegu. Kiosk stanowił punkt kontaktowy[2]. Przed rozpoczęciem strajku straciła pracę w kiosku z powodu domniemanej niezgodności w kasie[3]. Dowiedziawszy się od Danuty Wałęsy o strajku, udała się do Stoczni i włączyła się w prace organizacyjne, m.in. organizowała żywność, pilnowała wejść do zakładu. Miała dać się poznać także jako utalentowana mówczyni[2]. Ossowska widoczna jest na szeregu zdjęć i nagrań ze Stoczni[4]. 16 sierpnia, po podjęciu decyzji o kontynuowaniu strajku z innymi zakładami pracy, Ossowska pobiegła do bramy nr 1 Stoczni i, wraz z m.in. Henryką Krzywonos, Aliną Pienkowską i Anną Walentynowicz, zatrzymywała wychodzących, co pozwoliło na kontynuację protestu.
Ossowska weszła w skład delegacji, która we wrześniu 1980 złożyła wniosek o zarejestrowanie związku. Pracowała jako sekretarka Wałęsy. Była w tym czasie rozpracowywana przez Służbę Bezpieczeństwa pod pseudonimem „Kioskarka”[2]. W kwietniu 1981 zakończyła działalność w „Solidarności” ze względu na deklarowane rozczarowanie co do Walentynowicz oraz Wałęsy. Zarzewiem konfliktu z Wałęsą miał być udzielony bez jego zgody wywiad szwedzkiej dziennikarce Mice Larsson[3]. Ossowska nie cieszyła się zaufaniem także ze strony stoczniowców[3]. Następnie zdała maturę[3] i pracowała między innymi jako księgowa[2]. W 1996 wyjechała w celach zarobkowych do Gragnano we Włoszech[3]. W 2014 wróciła do Trójmiasta[4].
Ossowska jest współbohaterką filmu „Solidarność według kobiet” Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego z 2014[5][6] oraz książek „Det började i Gdansk”[3][7] z 1981 i „Kobiety Solidarności” z 2016[5][8]. Ossowska była jedną z osób, których wizerunek znalazł się w 2019 na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[9].
Ossowska wskazywana jest jako przykład przez wiele lat marginalizowanej i umniejszanej roli kobiet zarówno w wydarzeniach sierpniowych, jak i później całego ruchu Solidarności[4][3][5][9][10][11]. Przykładowo w scenie z filmu Andrzeja Wajdy Wałęsa. Człowiek z nadziei, będącej fabularną rekonstrukcją oryginalnego zdjęcia Wałęsy z Ossowską, została ona „wygumkowana” i zastąpiona mężczyzną[12].
W 2021 za „wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce” została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[13][14]. W 2021 otrzymała Krzyż Wolności i Solidarności[15].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Z mężem Stanisławem Ossowskim rozwiodła się po roku małżeństwa[16]. Mają syna Rolanda (ur. ok. 1979)[4]. Ossowska poza tym ma jeszcze jednego syna i córkę[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Karol Madaj, Strajk! Skok do wolności. Instrukcja [online], Narodowe Centrum Kultury, 2013, s. 69 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-14] .
- ↑ a b c d Anna Miler , Biogramy 100 kobiet z Pomorza [online], cloudgdansk.pl, 2018 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-14] .
- ↑ a b c d e f g h Małgorzata I. Niemczyńska , Ewa Ossowska. Ta trzecia ze stoczni [online], wyborcza.pl, 24 grudnia 2015 [dostęp 2021-05-14] .
- ↑ a b c d Karolina Głogowska , Nazywam się Ewa Ossowska. To ja zamknęłam drugą bramę [online], kobieta.wp.pl, 15 listopada 2016 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-31] .
- ↑ a b c Aleksander Kaczorowski, Solidarność była kobietą. Zapomniane bohaterki [online], Deutsche Welle, 13 sierpnia 2020 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-02] .
- ↑ Solidarność według kobiet w bazie Filmweb.
- ↑ Mika Larsson , Det började i Gdansk, Stockholm: Författarförl, 1981, ISBN 91-7054-355-0 (szw.).
- ↑ Marta Dzido , Kobiety Solidarności, Warszawa: Świat Książki Wydawnictwo, 2016, ISBN 978-83-8031-682-9 .
- ↑ a b Izabela Biała , Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta, 5 lipca 2019 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-02] .
- ↑ Natalia Waloch , Ewa Ossowska miała charyzmę i autorytet. Ale została wymazana z historii sierpnia 80 [online], wysokieobcasy.pl, 5 lipca 2019 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-14] .
- ↑ Sylwia Dudkowska-Kafar , Kobiety z żelaza. Z Martą Dzido, reżyserką, pisarką, autorką książki Kobiety Solidarności, rozmawia Sylwia Dudkowska-Kafar, „Progress. Journal of Young Researcher”, 1, 2017, ISSN 2543-8638 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-26] .
- ↑ Adrian Stachowski , Wygumkowane z historii / Obyczaje [online], dwutygodnik.com, wrzesień 2016 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lutego 2021 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2021 r. poz. 367).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lutego 2021 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2021 r. poz. 444).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2021 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2021 r. poz. 639).
- ↑ Irena Łaszyn , Ta trzecia [online], Gdańsk Nasze Miasto, 25 sierpnia 2005 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-14] .
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Ludzie urodzeni we Wrocławiu
- Ludzie związani z Gdańskiem
- Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Polonia we Włoszech
- Polscy księgowi
- Uczestnicy wydarzeń Sierpnia 1980
- Urodzeni w 1961