Etyka chrześcijańska
Etyka chrześcijańska (czasami teologia moralna) – etyka oparta na chrześcijaństwie.
Podobnie jak filozofia chrześcijańska, etyka chrześcijańska nie jest pojęciem jednoznacznym[1]. W szczególności, podziały wewnątrz chrześcijaństwa są podstawą dla odmiennych etyk[2]. Również w ramach poszczególnych odłamów chrześcijaństwa, poszczególne tradycje teologiczne i filozoficzne, znajdowały swoje odbicie w odrębnych doktrynach etycznych. W katolicyzmie dominującą doktryną etyczną jest tomizm[3].
Biblia sama w sobie nie zawiera doktryny etycznej. Daje jednak wiele wskazówek moralnego postępowania i opisuje moralne życie osób wierzących w Boga. Etyka chrześcijańska na podstawie tych wskazań i opisów buduje systematyczną doktrynę etyczną[4].
Źródłami etyki chrześcijańskiej są Biblia, tradycja i nauczanie Kościoła. Poszczególne odłamy chrześcijaństwa przyznają im odmienne znaczenia i wywodzą z nich nieco odmienne treści. Źródła te odróżniają wyraźnie etykę chrześcijańską od etyki filozoficznej czy etyk innych religii. Etyka filozoficzna nie dopuszcza zwykle, istotnych dla etyki chrześcijańskiej, objawienia i wiary religijnej. Rozum i ludzkie doświadczenie, istotne dla etyki filozoficznej, pełnią mniejszą rolę w etyce chrześcijańskiej, z wyjątkiem niektórych nurtów katolicyzmu (np. tomizmu)[5].
Teologia moralna
[edytuj | edytuj kod]
W odróżnieniu od teologii moralnej, która jako osobna dyscyplina teologiczna ukształtowała się w akademickim systemie wykształcenia teologicznego dopiero w nowożytności, etyka chrześcijańska pojawiła się wraz z Ewangeliami i przebyła długą drogę rozwoju[6]. W historii etyki chrześcijańskiej wyodrębniają się następujące podstawowe etapy[6]:
- okres patrystyczny (I–VIII w.);
- okres późnobizantyjski (IX–XVI w.);
- okres współczesny (XVII–XX w.).
Pierwsza próba całościowego ujęcia etyki chrześcijańskiej należy do Ambrożego z Mediolanu, który po raz pierwszy usystematyzował chrześcijańską naukę moralną i wyłożył ją w swym traktacie Obowiązki duchownych[7].
Etyka chrześcijańska i teologia moralna są często uznawane za synonimy[8]. Termin teologia moralna jest jednak popularniejszy w piśmiennictwie katolickim[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Daniel R. Heimbach. Toward Defining Christian Ethics. „Global Journal of Classical Theology”, 2011.
- ↑ Curran 2005 ↓, s. 1651-1657.
- ↑ V.G. Bourke: Ehics. W: The New Catholic Encyclopedia. T. Carson, J. Cerrito (eds.). T. 5. 2003, s. 392.
- ↑ Curran 2005 ↓, s. 1650.
- ↑ Curran 2005 ↓, s. 1651.
- ↑ a b (Игумнов) 1994 ↓, s. 12.
- ↑ (Игумнов) 1994 ↓, s. 13.
- ↑ moral theology, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Charles E. Curran: Christian Ethics. W: Encyclopedia of Religion. L. Jones (ed.). T. 3. Thompson Gale, 2005, s. 1650-1657. (ang.).
- Платон (Игумнов): Православное нравственное богословие (Prawosławna teologia moralna). Siergijew Posad: Ławra Troicko-Siergijewska, 1994, seria: podręcznik akademicki. (ros.).