Delta (litera)

Delta (dhelta^[1], δελτα, pisana Δδ) – czwarta litera alfabetu greckiego, oznaczającą spółgłoskę zwarto-wybuchową „d”. Współcześnie, w języku nowogreckim jest wymawiana jako głoska międzyzębowa, zbliżona do angielskiego „th” /ð/, jak w wyrazie „the”^[1].

Użycie jako symbolu

w matematyce oznaczenie wyróżnika funkcji kwadratowej
w matematyce oznaczenie operatora Laplace’a (laplasjanu)
w matematyce oznaczenie trójkąta, np. Δ A B C
w fizyce, matematyce i wielu dziedzinach techniki zwyczajowe oznaczenie dla przyrostu funkcji lub zmiennej
w fizyce cząstek elementarnych – barion Δ
w chemii – jeden z dwóch typów (obok Λ) helikalności związków o strukturze helisy^[2]

w matematyce oznaczenie funkcji (a właściwie dystrybucji) zwanej deltą Diraca, często również (podobnie jak epsilon) oznaczenie dowolnie małej liczby rzeczywistej dodatniej δ > 0, stosowane w dowodach twierdzeń
w fizyce deltą (por. dioptria) oznacza się zdolność zbierającą układu optycznego (soczewki)
w chemii – przesunięcie chemiczne w spektroskopii NMR
w geografii oznaczenie delty rzecznej

W Unikodzie litera delta jest zakodowana:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
Δ	U+0394	`Δ` lub `Δ` lub `Δ`	GREEK CAPITAL LETTER DELTA	wielka litera grecka delta
δ	U+03B4	`δ` lub `δ` lub `δ`	GREEK SMALL LETTER DELTA	mała litera grecka delta

W systemie LaTeX używa się znacznika:

Znak	LaTeX
$\Delta$	`\Delta`
$\delta$	`\delta`

↑ ^a ^b Małgorzata Borowska Μπαρμπαγιώργος. Książka do nauki języka nowogreckiego, s. 20, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 2006, ISBN 978-83-214-1309-9
↑ Δ (delta), Λ (lambda), [w:] A.D.A.D. McNaught A.D.A.D., A.A. Wilkinson A.A., Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.D01511, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).

Klasyczne litery greckie	Αα alfa Ββ beta (wita) Γγ gamma (ghama) Δδ delta (dhelta) Εε epsilon Ζζ dzeta (zita) Ηη eta (ita) Θθ theta (thita) Ιι℩ jota Κκ kappa (kapa) Λλ lambda (lambdha) Μμ my (mi) Νν ny (ni) Ξξ ksi Οο omikron Ππ pi Ρρ rho (ro) Σσς sigma Ττ tau (taf) Υυ ipsylon Φφ phi (fi) Χχ chi Ψψ psi Ωω omega
Litery nieużywane współcześnie	Ϝϝ(Ͷͷ) digamma Ϛϛ stigma Ͱͱ heta Ϗϗ kaj Ϻϻ san Ϙϙ(Ϟϟ) koppa Ͳͳ(Ϡϡ) sampi
Litery używane w innych językach	Ϳϳ jot Ϸϸ szo