Cibora papirusowa

Cibora papirusowa

Dziko rosnąca cibora papirusowa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	cibora
Gatunek	cibora papirusowa
Nazwa systematyczna
Cyperus papyrus L. Sp. pl. 1:47. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Cibora papirusowa w uprawie

Kwiatostan

Cibora papirusowa (Cyperus papyrus L.) – gatunek roślin należący do rodziny ciborowatych. Pochodzi z Afryki (z wyjątkiem jej północno-zachodniej części) oraz wysp na Oceanie Indyjskim. Jest uprawiana w wielu krajach świata.

Morfologia

Łodyga

Zielona, bezlistna, gładka, trójkanciasta, o zaokrąglonych kantach i wysokości zazwyczaj do 3 m, ale w dobrych warunkach nawet do 5 m. Na szczycie łodyga rozgałęzia się pióropuszowato. Osiąga grubość do 4 cm. Pod własnym ciężarem jej górna część zgina się i łukowato zwisa w dół. Pod ziemią występuje grube kłącze. Za młodu jest czerwono-brązowe.

Liście

Zredukowane liście występują na kłączu. Są to trójkątne, papierowate łuski. Zredukowane liście w formie przysadek występują również na szczytach pędów, pod kwiatami.

Kwiaty

Zielonkawo-brązowe kwiaty wyrastają latem na szczytach pióropuszowato rozgałęzionych pędów łodygi. Są to liczne kłoski tworzące duże baldach. Pojedynczy kwiat zbudowany jest z 3 pręcików, i 1słupka i wyrasta w kącie łuskowatej przysadki.

Owoce

Brązowe orzeszki.

Biologia i ekologia

W swoim naturalnym środowisku rośnie w pełnym słońcu na bagnach, jeziorach, kanałach melioracyjnych i wszelkich podmokłych terenach. Zazwyczaj tworzy duże i gęste łany. W jej kwiatostanach często wiją sobie gniazda drobne ptaki. Zapylana jest przez wiatr, nasiona roznoszone są przez wodę i przez zwierzęta. Źle toleruje zasolenie wody. Po wybudowaniu kanałów w dolinie rzeki Nil wtargnęła do niej słona woda, co spowodowało w takich miejscach wymarcie cibory.

Zastosowanie

• W starożytności z gąbczastego rdzenia pędów wytwarzano papirus – materiał pisarski.
• Kłącza i pędy są jadalne, zarówno na surowo, jak i gotowane.
• Z pędów papirusu budowano łodzie i tratwy.
• Z papirusu w Egipcie wykonywano pierwsze kolumny podtrzymujące dach budowli. Późniejsi budowniczy wzorowali się na nich wykonując kolumny kamienne.
• W starożytnym Egipcie, z braku drewna, pędy cibory wykorzystywano jako opał.
• Z papirusu wytwarzano w starożytnym Egipcie kosze i skrzynki. Kosz wykonywano ze skręcanych pędów cibory, sitowia lub innych pędów roślinnych, które układano w odpowiedniej formie i sklejano żywicą
• Jest to także roślina włóknista. Z jej pędów wyrabia się maty i różnego rodzaju plecionki.
• Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się do średnich i dużych oczek wodnych.

Udział w kulturze

• Wszyscy zajmujący się tym problemem naukowcy są zgodni, że cibora papirusowa jest rośliną biblijną. Już samo słowo Biblia pochodzi od greckiego byblos oznaczającego biały miąższ pędu cibory. W Księdze Izajasza (18,2) jest zdanie: „Wysyłasz posłów przez morze na łódkach papirusowych po wodzie”, a w Księdze Hioba inne: „Czyż rośnie papirus bez błota, czy krzewi się sitowie bez wody?”. W hebrajskim papirus to gōme, a słowo to występuje również w innym miejscu Księgi Izajasza (58,5). W Biblii Tysiąclecia przetłumaczone zostało błędnie jako sitowie, według badaczy roślin biblijnych w tłumaczeniu powinna to być cibora lub trzcina pospolita. W koszu wykonanym z papirusu matka puściła Mojżesza na wodę.
• Norweski badacz Thor Heyerdahl wzorując się na starożytnych opisach łodzi budowanych z papirusu wykonał papirusową tratwę „Ra”, na której w 1970 r. wraz z siedmioosobową załogą przepłynął Atlantyk, udowadniając w ten sposób, że starożytni Egipcjanie mogli przepłynąć z Afryki do Ameryki Południowej.