Chlorek ołowiu(II)
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
PbCl | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
278,11 g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
białe kryształy w kształcie igieł lub biały proszek[1] | ||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
Chlorek ołowiu(II), PbCl
2 – nieorganiczny związek chemiczny, sól ołowiu na II stopniu utlenienia i kwasu solnego.
Otrzymywanie
[edytuj | edytuj kod]Związek ten można otrzymać w reakcji azotanu ołowiu(II) z kwasem solnym[4]:
- Pb(NO
3)
2 + 2 HCl → PbCl
2↓ + 2HNO
3
Można go również otrzymać w wyniku elektrolizy roztworu chlorku sodu z użyciem anody ołowianej[5].
Inną metodą jest reakcja PbO z gazowym HCl:
- PbO + 2HCl → PbCl
2 + H
2O
Proces przebiega ilościowo w temperaturze pokojowej, a po zakończeniu reakcji mieszaninę podgrzewa się w celu usunięcia powstałej wody[6].
Tlenek ołowiu(II) w wodnym roztworze NaCl przekształca się natomiast w tlenochlorek ołowiu(II) o składzie zależnym od stężenia roztworu[7]:
- 4PbO
(s) + 2NaCl + H
2O ⇌ 3PbO·PbCl
2
(s) + 2NaOH - 5PbO
(s) + 2NaCl + H
2O ⇌ 4PbO·PbCl
2
(s) + 2NaOH
Reakcja ta została wykorzystana do produkcji NaOH. Z tlenochlorków ołowiu(II) można odzyskać PbO w wyniku działania Ca(OH)
2. Metoda ta znana jest jako proces Scheelego i została opracowana niezależnie przez Scheelego w roku 1773 i Bergmanna w roku 1775[7].
Chlorku ołowiu(II) nie można otrzymać poprzez roztwarzanie ołowiu w rozcieńczonym kwasie solnym, gdyż metal pokrywa się nierozpuszczalną warstwą produktu, uniemożliwiającą dalszą reakcję[8].
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Chlorek ołowiu(II) jest białym[9] lub bezbarwnym[10] ciałem stałym. Jest trudno rozpuszczalny w wodzie: roztwór nasycony w temperaturze pokojowej ma stężenie ok. 1%, a w 100 °C 3,4%[11]. Krystalizuje w układzie rombowym, z rzadko spotykaną strukturą atomu centralnego otoczonego ligandami (atomami chloru) (jedyne inne związki o takiej budowie to α-fluorek ołowiu(II) i bromek ołowiu(II))[10][12]. Rozpuszcza się w stężonym kwasie solnym z wytworzeniem kwasu tetrachloroołowiowego(II), H
2PbCl
4, natomiast w wodzie hydrolizuje do soli zasadowej, Pb(OH)Cl[12]. Jest związkiem światłoczułym, pod wpływem promieniowania UV rozkłada się z wydzieleniem wolnego ołowiu[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-69, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
- ↑ Jerzy Minczewski, Zygmunt Marczenko, Chemia Analityczna, Cz. 1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 244.
- ↑ a b Chlorek ołowiu(II) [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 lipca 2021, numer katalogowy: 449865 [dostęp 2022-04-06]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Daniele M. Santos i inni, Thermogravimetric investigations on the mechanism of decomposition of Pb compounds on a tungsten surface, „Thermochimica Acta”, 362 (1–2), 2000, s. 161–168, DOI: 10.1016/S0040-6031(00)00578-5 (ang.).
- ↑ P. Lukirsky, S. Ščukareff, O. Trapesnikoff, Die Elektrolyse der Kristalle, „Zeitschrift für Physik”, 31 (1), 1925, s. 524–533, DOI: 10.1007/BF02980608 (niem.).
- ↑ J. Bird Moyer, Metal separations by means of hydrochloric acid gas, „Journal of the American Chemical Society”, 18 (12), 1896, s. 1029–1044, DOI: 10.1021/ja02098a001 (ang.).
- ↑ a b E. Berl, G. Austerweil, Zur Kenntnis des Scheeleschen Ätznatronprozesses, „Zeitschrift für Elektrochemie und angewandte physikalische Chemie”, 13 (17), 1907, s. 165–172, DOI: 10.1002/bbpc.19070131703 (ang.).
- ↑ C. Chambers, A.K. Holliday, Modern Inorganic Chemistry, Butterworths, 1975, s. 170.
- ↑ Lead(II) chloride. Product Specification [online], Sigma-Aldrich [dostęp 2014-04-10].
- ↑ a b c N.N. Greenwood, A. Earnshaw, Chemistry of the Elements, Oxford–New York: Pergamon Press, 1984, s. 444, ISBN 0-08-022057-6.
- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 8-116, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
- ↑ a b Philip John Durrant, Bryl Durrant, Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965, s. 724–725.