Cadwaladr

Cadwaladr (język walijski: Cadwaladr Fendigaid ap Cadwallon) – król Gwynedd w latach 655 - 682. W czasie jego rządów Walię nawiedziły dwie epidemie. Jedna w 664, a druga w 682. Cadwaladr padł ofiarą drugiej epidemii. Niewiele wiadomo na temat jego panowania, lecz pomimo skąpych informacji historycznych, stał się on ważną postacią w legendach kultury walijskiej.

Jako postać legendarna

Czerwony Smok według tradycji odnosił się do oznak charakteru Cadwaladra od wczesnego średniowiecza

Cadwaladr stał się jednym z bohaterów romansów rycerskich Geoffreya z Monmouth, gdzie jest przedstawiony jako ostatni ze starożytnej linii dzierżącej tytuł królów Brytanii. Według Geoffreya Cadwaladr nie zmarł z powodu zarazy, ale abdykował w 688 i stał się pielgrzymem w odpowiedzi na proroctwo, zgodnie z którym jego wyrzeczenie przyczyni się w przyszłości do pokonania Anglosasów w walce przeciwko Brytom. Historia Geoffreya o proroctwie i pielgrzymce do Rzymu została prawdopodobnie pomieszana z żywotem króla Cædwalli z Wessexu. Geoffrey pomylił Cadwaladra z Cædwallą, ponieważ ten drugi zrzekł się tronu i wyruszył w pielgrzymkę do Rzymu właśnie w 688. Mimo wszystko ten element mesjański, mówiący o wyzwoleniu wysp brytyjskich spod panowania saskiego był żywo omawiany przez późniejsze pokolenia. Legenda spełniła swoją rolę podczas Wojny Dwóch Róż, kiedy stronnictwa Lancasterów i Yorków walczyli o władzę. Obydwa rody twierdziły, że ich kandydaci spełnią proroctwo i przywrócą rodowód wywodzący się od Cadwaladra. Walijski Smok (Y Ddraig Goch), znany jako symbol Walii i pojawia się w Mabinogionie, Historia Brittorum i opowieściach Geoffreya z Monmouth, od czasu objęcia rządów przez Henryka VII Tudora na tronie angielskim był określany jako "Czerwony Smok Cadwaladra". Powiązania pomiędzy wizerunkiem smoka, a Cadwaladrem wynikają jednak z tradycji, a nie z powiązań ściśle historycznych.

Jako postać historyczna

Herb Henryka VII, zawierający "Czerwonego Smoka Cadwaladra"

Cadwaladr był synem Cadwallona i następcą Cadafaela Cadomedda ap Cynfeddwa. Cadwaladr poniósł porażkę w walkach z zachodnimi Sasami pod Pinhoe w pobliżu Exeteru w 658. W źródłach Cadwaladr został określony jako władca pobożny i spokojnego temperamentu. Patronował wielu kościołom. Jest identyfikowany jako fundator kościoła Llangadwaldr w Anglesey. W Historii Brittorum zostało zaznaczone, że Cadwaladr nie zmarł śmiercią naturalną. Wielka zaraz z 664 została zanotowana przez Annales Cambriae ("Rocznikach walijskich)". Beda Czcigodny potwierdził te informacje, odnotowując, iż plaga dotknęła zarówno Brytanię, jak Irlandię. Beda nie wspomniał nic na temat epidemii z 682, ale według Annales Cambriae dotknęła ona Brytanię i stała się przyczyną śmierci króla Cadwaladra. Z kolei Roczniki irlandzkie, oraz walijskie odnotowały wystąpienie epidemii w 683. Cadwaladr miał mieć syna o imieniu Idwal Iwrch i wnuka o imieniu Rhodri Molwynog ap Idwal.

Bibliografia

Nice, Jason A., "Being 'British' in Rome: The Welsh at the English College, 1578–1584", The Catholic Historical Review, Volume: 92, Issue: 1, January 2006, s. 1.
John Cannon, The Oxford Companion to British History, Oxford University Press, Oxford, 1997, s. 150.
Phillimore, Egerton (1888), "The Annales Cambriae and Old Welsh Genealogies, from Harleian MS. 3859", in Phillimore, Egerton, Y Cymmrodor IX, Honourable Society of Cymmrodorion, s. 141–183.
Lloyd, John Edward (1911), A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest I (2nd ed.), London: Longmans, Green, and Co, 1912.
Davies, John (1990), A History of Wales (First ed.), London: Penguin Group, 1993.

Linki zewnętrzne