Brewster F2A Buffalo

Brewster F2A-3 Buffalo
	; Brewster F2A-3 Buffalo
	Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Brewster Aeronautical Corporation
Typ	pokładowy samolot myśliwski
Załoga	1 pilot
	Historia
Data oblotu	2 grudnia 1937
Lata produkcji	1939–1944
Wycofanie ze służby	1948
	Dane techniczne
Napęd	1 Wright R-1820-40 Cyclone
Moc	1200 KM
	Wymiary
Rozpiętość	10 668 mm
Długość	8050 mm
Wysokość	3533 mm
Powierzchnia nośna	19,41 m²
	Masa
Własna	2162 kg
Zapas paliwa	600 l
	Osiągi
Prędkość maks.	518 km/h (na wys. 4900 m)
Pułap praktyczny	9952 m
Zasięg	2704 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	cztery karabiny maszynowe Colt MG 53-2 kalibru 12,7 mm
	Liczba miejsc
	1
	Użytkownicy
	Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Finlandia, Holandia, Australia, Nowa Zelandia
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brewster Buffalo lub Brewster F2A – amerykański myśliwiec pokładowy z czasów II wojny światowej, pierwszy jednopłatowiec użytkowany przez United States Navy^[1].

Historia

Samolot zaprojektowano w odpowiedzi na zamówienie amerykańskiej marynarki wojennej z 1936 roku na nowoczesny jednopłatowy pokładowy samolot myśliwski. Na zamówienie odpowiedziały firmy Brewster Aeronautical Corporation (prototyp XF2A-1), a także Grumman (XF4F-1) i Seversky (XFN-1).

Pierwszy lot XF2A-1 odbył się w grudniu 1937. Po przeprowadzeniu testów, w czerwcu 1937 US Navy zamówiła 54 egzemplarze seryjnych F2A-1 (zbudowano 53 egz.). Samolot zbudowano w układzie średniopłata, charakteryzował się całkowicie metalową konstrukcją (z wyjątkiem usterzenia), posiadał klapy na skrzydłach i wciągane podwozie. Po przekazaniu 9 samolotów dywizjonowi z USS „Saratoga”, dowództwo marynarki postanowiło sprzedać pozostałe 44 samoloty jako nadwyżki Finlandii (marynarka USA miała w zamian otrzymać nowszą wersję myśliwca). Kolejną wersję oznaczono F2A-2, różniła się ona od poprzedniczki m.in. mocniejszym silnikiem (R-1830-40) i lepszym śmigłem. Pierwsze samoloty tej wersji dotarły do jednostek US Navy dopiero we wrześniu 1940, gdyż w pierwszej kolejności dostarczano samoloty dla krajów europejskich. W kolejnej wersji, F2A-3, dodano silniejsze opancerzenie, kuloodporną kabinę pilota oraz zwiększono zapas paliwa. Marynarka wojenna USA zamówiła w sumie 43 egzemplarze wersji F2A-2 i 108 F2A-3. Produkcję zakończono w 1942. Piloci chwalili sobie te samoloty, jako łatwe w pilotażu i stosunkowo zwrotne, nie były to jednak samoloty mogące dorównać japońskim Mitsubishi A6M Zero. Wśród wad samolotu należy wymienić często psujące się wysuwane podwozie.

Wersje eksportowe

B-239 – tak oznaczono 44 samoloty wersji F2A-1 sprzedane w 1939 Finlandii. Od 1941, kiedy Finlandia walczyła ze Związkiem Radzieckim wspólnie z Niemcami, wobec braku możliwości zakupu oryginalnych części zamiennych, niektóre samoloty wyposażano na miejscu w zdobyczne silniki M-63. W niektórych samolotach montowano podwozie pozwalające na lądowanie na śniegu lub lodzie. Powstał też prototyp fińskiej kopii B-239, nazwany Humu, produkcji jednak nie podjęto.

B-339B – samoloty wersji F2A-2 pozbawione wyposażenia typowo morskiego (tratwy ratunkowej, zaczepu służącego do lądowań na lotniskowcu) przeznaczone dla Belgii (40 egz.). Wobec upadku Belgii w 1940 większość samolotów przekazano Wielkiej Brytanii, a 6 maszyn będących w drodze do Europy znalazło się we francuskiej posiadłości Martynice, gdzie zostały zniszczone, aby nie wpadły w ręce rządu Vichy.

B-339C – zamówiona przez Holandię, lądowa wersja F2A-2. Z powodu trudności z pozyskaniem silników Wright Cyclone, 24 samoloty dostarczone do Holenderskich Indii Wschodnich wyposażono w wyremontowane silniki Wright R-1820-G105 (1100 KM) wyjęte z cywilnych samolotów DC-3. Pozostałe 48 maszyn wyposażono w silniki Wright R-1820-G205 (1200 KM) i oznaczono później B-339D.

B-339E – 170 maszyn wersji F2A-2 kupionych przez Wielką Brytanię. Ponieważ samoloty te nie mogły się równać z myśliwcami niemieckimi, dowództwo RAF wysłało je na Daleki Wschód, gdzie wyposażono w nie dywizjony RAF, RAAF i RNZAF.

339-23 – zamówiona przez Holandię wersja eksportowa F2A-3, wyposażona jednak w łatwiej dostępne silniki Wright R-1820-G5 (950 KM). Zanim samoloty dostarczono do Holenderskich Indii Wschodnich, Jawa została zajęta przez Japonię, w związku z tym samoloty te znalazły się w Australii, gdzie początkowo zostały wcielone do lotnictwa armii USA (USAAF), a później przekazane RAAF, gdzie 6 z nich użytkowano jako samoloty rozpoznawcze, a 9 służyło w obronie miasta Perth. Samoloty tej wersji nie brały udziału w walkach.

Użycie bojowe

Europa

F2A Buffalo należące do 453. Dywizjonu RAAF na lotnisku Sembawang w pobliżu Singapuru w listopadzie 1941 roku

F2A Buffalo należący do lotnictwa fińskiego podczas trwania wojny kontynuacyjnej, 1941 rok

Pomimo wielu zamówień samolotów Buffalo przez państwa europejskie, samoloty te już na początku wojny nie stanowiły zagrożenia dla niemieckich Messerschmitt Bf 109 i w większości przypadków skierowano je do walk w Azji. Wyjątek stanowiły nieliczne B-339B służące w dywizjonach lotnictwa brytyjskiej marynarki wojennej na Krecie. Myśliwców tych używano jednak najprawdopodobniej jedynie jako samolotów wsparcia podczas obrony Krety.

Przed końcem wojny zimowej do Finlandii dotarło jedynie 6 samolotów B-239. Przesyłano je przez Trollhättan w Szwecji, gdzie były montowane przez mechaników lotnictwa Norwegii. Od 1941, kiedy Finlandia znalazła się w stanie wojny ze Związkiem Sowieckimi, do 1944 roku, kiedy Finlandia skapitulowała, 44 samoloty B-239 odniosły aż 478 zwycięstw powietrznych nad samolotami sowieckimi przy utracie 23 maszyn. Piloci fińscy górowali wyszkoleniem nad pilotami radzieckimi. Po kapitulacji w 1944, podczas walk z wojskami niemieckimi na terenie Finlandii, B-239 na pewno zestrzeliły jeszcze kilka bombowców Ju 87 Stuka. B-239 pozostawały na wyposażeniu fińskiej armii do 1948^[1]^[2].

Azja i Pacyfik

Służące w lotnictwie marynarki wojennej USA F2A-3, były podstawowym wyposażeniem jednego dywizjonu (VF-2) podczas ataku na Pearl Harbor, jednak samolotów tych użyto tylko do ataku na japoński okręt podwodny. Po przezbrojeniu wszystkich dywizjonów w myśliwce Grumman F4F Wildcat, F2A-3 przekazano stacjonującym w bazach lądowych dywizjonom lotnictwa piechoty morskiej USA (VMF-211 i VMF-221). 10 marca 1942 roku F2A-3 należące do VMF-221 zestrzeliły japońską łódź latającą Kawanishi H8K w pobliżu Midway, a podczas bitwy pod Midway, 4 czerwca 1942, startująca z atolu eskadra VMF-211 straciła w starciu z japońskimi samolotami 12 F2A-3 spośród 21 wysłanych samolotów tego typu. Po tym katastrofalnym wydarzeniu podjęto decyzję o natychmiastowym wycofaniu myśliwców Buffalo do dywizjonów szkolnych, gdzie pozostały do 1944^[1].

Znajdujących się w Holenderskich Indiach Wschodnich B-339C i B-339D użyto m.in. do obrony Singapuru i podczas japońskich inwazji na Borneo, Sumatrę i Jawę. Podczas 3 miesięcy walk piloci latający na tych maszynach odnieśli 55 zwycięstw powietrznych, tracąc 30 samolotów w powietrzu, 15 na lądzie i kilka w wypadkach.

Brytyjskie Brewstery Buffalo w Azji walczyły w Birmie, gdzie sformowano dywizjon z ochotników amerykańskich i wspólnie z lotnictwem holenderskim w Holenderskich Indiach Wschodnich.

Dane techniczne

Brewster F2A *Buffalo*
Wersja	F2A-1	F2A-2	F2A-3
Długość	7938 mm	7807 mm	8050 mm
Rozpiętość	10 668 mm	10 668 mm	10 668 mm
Silnik	1 Wright R-1820-34 (950 KM)	Wright R-1820-40 Cyclone (1200 KM)	Wright R-1820-40 Cyclone (1200 KM)
Masa własna	1717 kg	1882 kg	2162 kg
Masa startowa		3124 kg	3247 kg
Prędkość maks.	500 km/h (5532 m)	554 km/h (5044 m)	518 km/h (4907 m)
Zasięg		1553 km	2704 km
Uzbrojenie	4 km Browning 12,7 mm 2 bomby 45 kg	4 km Browning 12,7 mm 2 bomby 45 kg	4 km Browning 12,7 mm 2 bomby 45 kg
Liczba maszyn	53	43	108

Zobacz też

VL Humu – fińska wersja Brewstera F2

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Brewster F2A Buffalo. www.historyofwar.org. [dostęp 2023-01-20]. (ang.).
↑ The Brewster Buffalo Was an Fighter Plane. www.historyofwar.org. [dostęp 2023-01-20]. (ang.).

Bibliografia

Brewster F2A Buffalo Lotnictwo nr 11 (2010) s.84-93 ISSN 1732-5323

[historyofwar-1] Brewster F2A Buffalo. www.historyofwar.org. [dostęp 2023-01-20]. (ang.).

[historynet-2] The Brewster Buffalo Was an Fighter Plane. www.historyofwar.org. [dostęp 2023-01-20]. (ang.).

[1]

[2]

Samoloty myśliwskie	FR F2A F3F F4F F4U F6F F7F F8F P-26 P-35 P-36 P-38 P-39 P-40 P-43 P-47 P-51 P-59 P-61 P-63 P-70 P-80
Samoloty bombowe i torpedowe	BT-1 A-20 A-26 B-10 B-17 B-18 B-23 B-24 B-25 B-26 B-29 B-32 B-34 Maryland Hudson PB4Y-2 SBC SBN SB2A SB2C SB2U SBD TBD TBF
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe	L-3 L-4 PBY PB2Y J2F G-21 J4F O-46 OS2U PBM SOC SO3C SC
Samoloty szkolne	BT-13 PT-17 T-6
Samoloty transportowe i szybowce	C-46 C-47 C-54 C-75 C-87 C-108 CG-13 CG-15 CG-3 CG-4 XC-105 XCG-14
Śmigłowce	R-4
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne	BTD FL FM-1 F8B L-133 SB2D TB2D XA-32 XF5F XP-46 XFG-1 XF5U XP-49 XP-50 XP-52 XP-54 XP-55 XP-56 XP-57 XP-58 XP-59 XP-62 XP-67 XP-68 XP-69 XP-71 XP-72 P-75 XP-76 XP-77 XP-81 P-82 XP-83 XA-41 XB-19 XB-27 XB-28 XB-30 XB-31 XB-33 YB-35 XB-38 XB-39 YB-40 XB-41 XB-42 XB-43 XBTC XBTK XPB2M XPBB XPBS-1 XTB2F XTSF TBY