Bolesław Faron

Bolesław Faron
Data i miejsce urodzenia	17 lutego 1937 ; Czarny Potok
	Minister oświaty i wychowania
Okres	od 12 lutego 1981; do 12 listopada 1985
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Krzysztof Kruszewski
Następca	Joanna Michałowska-Gumowska
	Dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu
Okres	od 1985; do 1990
Poprzednik	Włodzimierz Gierłowski
Następca	Marian Bizan
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bolesław Faron (ur. 17 lutego 1937 w Czarnym Potoku) – polski historyk literatury specjalizujący się w historii literatury polskiej, profesor nauk humanistycznych, krytyk, publicysta, polityk, przedsiębiorca. Minister oświaty i wychowania w latach 1981–1985.

Życiorys

Syn Jana i Anny. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu (1954), studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1954–1958). Po studiach pracował jako wychowawca w Internacie Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Nowej Hucie (1958–1961) i nauczyciel języka polskiego w II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie (1959–1964). W 1966 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych WSP (praca Twórczość Zbigniewa Uniłowskiego na tle prozy drugiego dziesięciolecia międzywojennego). W latach 1971–75 został prorektorem WSP, a od 1975 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (poprzednio sekretarz naukowy). W tym samym roku uzyskał stopień doktora habilitowanego (praca Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury), został także rektorem WSP (do 1981). W wieku 41 lat, w 1978 roku otrzymał od Rady Państwa tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Od 2000 roku dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie^[1]. Wchodzi także w skład rady programowej Akademii Jakości Życia przy Małopolskiej Wyższej Szkole Zawodowej im. Józefa Dietla w Krakowie^[2]. Współpracownik i członek komitetu redakcyjnego „Rocznika Sądeckiego”. Członek Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej^[3].

W okresie 1952–1956 należał do Związku Młodzieży Polskiej. W 1956 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był delegatem na VI i IX Zjazd PZPR, obejmował w latach 1966–1971 funkcję I sekretarza komitetu uczelnianego partii przy WSP, od 1981 do 1986 był zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR. Do Narodowej Rady Kultury należał w latach 1983–1986. Od lutego 1981 do listopada 1985 roku był ministrem oświaty i wychowania w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego (za jego rządów opracowano Kartę Nauczyciela oraz zniesiono obowiązkową maturę z matematyki^[4]).

Radca ds. kultury i nauki ambasady polskiej i dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu (1986–1990)^[5].

Uczestnik życia krytycznoliterackiego, współpracownik pism, np. („Ruch Literacki” – redaktor naczelny w latach 1977–81, „Twórczość”, „Odra”, „Życie Literackie”, „Ojczyzna-Polszczyzna”, „Przegląd Humanistyczny”). Założyciel i dyrektor naukowy Wydawnictwa Edukacyjnego w Krakowie (od 1993)^[6], inicjator edycji serii podręczników do nauki języka polskiego To lubię. Specjalista z zakresu literatury Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i piśmiennictwa współczesnego; znawca twórczości Władysława Orkana i Zbigniewa Uniłowskiego.

Mieszka w Krakowie. Jest bratem Stanisława Farona.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (6 sierpnia 2001)^[7]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1985)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
Srebrny Krzyż Zasługi (1969)^[8]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975)
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1989)^[9]
Srebrny Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami” (Niemiecka Republika Demokratyczna, 1985^[10])

Publikacje

BolesławB. Faron BolesławB., Zbigniew Uniłowski, Kraków: Państw. Wyd. nauk., 1969 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Stanisław Piętak, Kraków: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1971 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury., Wrocław: Ossolineum, 1976 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Oświatowe przekroje i zbliżenia., Warszawa: Ksia̜żka i Wiedza, 1985 [dostęp 2018-03-18] .
StanisławS. Burkot StanisławS., BolesławB. Faron BolesławB., Współczesna poezja polska, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1971 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB. (red.), Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki. Pod redakcją B. Farona., Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972 [dostęp 2018-03-18] .
WładysławW. Orkan WładysławW., Komornicy i opowiadania wybrane: Wyboru dokonał i posłowiem opatrzył Bolesław Faron, (Warszawa 1975 [dostęp 2018-03-18] .
ZbigniewZ. Uniłowski ZbigniewZ., BolesławB. Faron BolesławB., Wspólny pokój i inne utwory, Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk: Zakład narodowy imienia Ossolińskich, 1976 [dostęp 2018-03-18] .
ZbigniewZ. Uniłowski ZbigniewZ. i inni, Żyto w dżungli ; Pamiętnik morski ; Reportaże, Kraków: Wydaw. Literackie, 1981, ISBN 83-08-00418-0 [dostęp 2018-03-18] .
Boles·lawB.· Faron Boles·lawB.·, Spotkania i powroty: sylwetki i szkice o literaturze, Warszawa [u.a.: Wydawn. Edukacyjne, 1995, ISBN 83-86663-08-1 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Jama Michalika: przewodnik literacki, Kraków: Oficyna ¿7FCracovia", 1995, ISBN 83-85104-79-8 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Władysław Orkan, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2004, ISBN 83-89434-70-9 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Okruchy: szkice o literaturze i kulturze XX wieku, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 2005 [dostęp 2018-03-18] .
Boles·lawB.· Faron Boles·lawB.·, Powrót do korzeni, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2000, ISBN 83-88365-01-0 [dostęp 2018-03-18] .
BolesławB. Faron BolesławB., Powrót do korzeni: nowy, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2010, ISBN 978-83-61009-30-6 [dostęp 2018-03-18] .

Przypisy

↑ Bolesław Faron
↑ Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla w Krakowie: Silva Rerum. 1 (11). [dostęp 2010-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)]. (pol.).
↑ Klub Przyjaciół Ziemi Sądeckiej – Znani członkowie Klubu [online], sadeczanie.pl [dostęp 2018-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-19] .
↑ LidiaL. Jastrzębska LidiaL., Krok do przodu, krok do tyłu [online], Perspektywy [dostęp 2019-01-13] (pol.).
↑ BolesławB. Faron BolesławB., Świat się zmienia, a my z nim, HenrykH. Czubata (red.), „Pismo Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej "Konspekt"”, 20, pbc.up.krakow.pl, Kraków jesień 2004, s. 11, ISSN 1509-6726 [dostęp 2019-09-05] .
↑ Rozmowa z profesorem Bolesławem Faronem [online], wsp.krakow.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2002-03-07] .
↑ M.P. z 2001 r. nr 38, poz. 620 „za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
↑ Odznaczenia dla działaczy krakowskich. „Dziennik Polski”. Rok XXV, Nr 170 (7906), s. 4, 19 lipca 1969 r. Kraków. [dostęp 2023-05-02].
↑ Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006 ↓, s. 112.
↑ Odznaczenia NRD dla Jana Dobraczyńskiego i Bolesława Farona [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 273, 23-24 listopada 1985, s. 2.

Bibliografia

JadwigaJ. Czachowska JadwigaJ., Współcześni polscy pisarze i badacze literatury: słownik biobibliograficzny. AlicjaA. Szałagan (red.), t. 2, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1994, ISBN 83-02-05446-1 [dostęp 2018-03-18] .
Feliks Kiryk, Józef Hampel, Iwona Pietrzkiewicz (red.): Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946–2006. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006. ISBN 83-7271-395-2.
Katalog IPN

[1] Bolesław Faron

[2] Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla w Krakowie: Silva Rerum. 1 (11). [dostęp 2010-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)]. (pol.).

[3] Klub Przyjaciół Ziemi Sądeckiej – Znani członkowie Klubu [online], sadeczanie.pl [dostęp 2018-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-19] .

[4] LidiaL. Jastrzębska LidiaL., Krok do przodu, krok do tyłu [online], Perspektywy [dostęp 2019-01-13] (pol.).

[5] BolesławB. Faron BolesławB., Świat się zmienia, a my z nim, HenrykH. Czubata (red.), „Pismo Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej "Konspekt"”, 20, pbc.up.krakow.pl, Kraków jesień 2004, s. 11, ISSN 1509-6726 [dostęp 2019-09-05] .

[6] Rozmowa z profesorem Bolesławem Faronem [online], wsp.krakow.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2002-03-07] .

[7] M.P. z 2001 r. nr 38, poz. 620 „za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.

[8] Odznaczenia dla działaczy krakowskich. „Dziennik Polski”. Rok XXV, Nr 170 (7906), s. 4, 19 lipca 1969 r. Kraków. [dostęp 2023-05-02].

[CITEREFKirykHampelPietrzkiewicz_(red.)2006112-9] Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006 ↓, s. 112.

[10] Odznaczenia NRD dla Jana Dobraczyńskiego i Bolesława Farona [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 273, 23-24 listopada 1985, s. 2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Rektorzy Wyższej Szkoły Pedagogicznej (1946–1999)	Stefan Szuman (1946–1948) Stanisław Skalski (1948–1949) Kazimierz Piwarski (1949–1950) Zygmunt Mysłakowski (1950–1956) Wincenty Danek (1956–1971) Zenon Moszner (1971–1975) Bolesław Faron (1975–1980) Tadeusz Ziętara (1980–1981) Zenon Moszner (1981–1984) Mieczysław Rozmus (1984–1990) Zenon Uryga (1990–1993) Feliks Kiryk (1993–1999)
Rektorzy Akademii Pedagogicznej (1999–2008)	Michał Śliwa (1999–2005) Henryk Żaliński (2005–2008)
Rektorzy Uniwersytetu Pedagogicznego (2008–2023)	Michał Śliwa (2008–2016) Kazimierz Karolczak (2016–2020) Piotr Borek (2020–)
Rektorzy Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej (od 2023)	Piotr Borek (2020–)