Bernart de Ventadorn

Bernart de Ventadorn

Średniowieczne wyobrażenie Bernarta de Ventadorn
Data i miejsce urodzenia	ok. 1125 Moustier-Ventadour, Francja
Data i miejsce śmierci	ok. 1195 Périgueux, Francja
Narodowość	francuska
Dziedzina sztuki	liryka instrumentalna

Bernart de Ventadorn, Bernard de Ventadour (ur. ok. 1130 w Ventadour, zm. ok. 1195 w Périgueux) – trubadur, poeta i kompozytor.

Mimo niskiego pochodzenia (przypuszcza się, że ojciec Bernarta był piekarzem w zamku Ventadour), stał się jednym z najsławniejszych trubadurów. Działał na dworze Eleonory Akwitańskiej, zaślubionej Henrykowi II Plantagenetowi, a następnie w służbie Rajmunda z Poitiers, księcia Antiochii. Być może ostatnie lata życia spędził w klasztorze w Peregueux.

Spośród 40 utworów, które się mu przypisuje, około 18 – co jest znaczącą liczbą, jak na ten okres – posiada zachowaną melodię. Świadczy to o uznaniu, jakim się cieszyły - niektóre z nich wykorzystywano do tworzenia kontrafaktur. Najpopularniejsza była Pieśń o skowronku (Can vei la lauzeta mover).

Twórczość Bernarta de Ventadorn jest przykładem dworskiej liryki miłosnej, jego poezja wykazuje cechy charakterystyczne dla twórczości trubadurów.

Chansone

Fragment kansony Bernarda z XII wieku w tłumaczeniu Edwarda Porębowicza:

I moc wszelką skwapliwie jej zdam,

Nie dziwcie się, że śpiewam słodziej,

Niż najuczeńsi w krąg pieśniarze:

Mnie sama miłość śpiewać każe,

Chętnego po swej woli wodzi.

Ciało, serce i zmysły i duch

Na nią jedną wzrok zwrócony mam,

W nią jedną zasłuchany słuch.

i w oryginale

Non es meravelha s'ieu chan

Miels de nulh autre chantador;

Quar plus trai mos cors ves amor,

E mielhs sui faitz a son coman;

Cors e cr e saber e sen

E fors' e poder hi ai mes;

Si m tira vas amor lo fres

Qu'a nulh'autra part no m'aten.

Bibliografia

• Aubrey, Elizabeth (1996). The Music of the Troubadours. Indianapolis: Indiana University Press. ISBN 0-253-21389-4.
• Boase, Roger (1977). The Origin and Meaning of Courtly Love: A Critical Study of European Scholarship. Manchester: Manchester University Press. ISBN 0-87471-950-X.
• Herman, Mark and Ronnie Apter, trans. (1999). A Bilingual Edition of the Love Songs of Bernart de Ventadorn in Occitan and English: Sugar and Salt. Ceredigion: Edwin Mellen Press. ISBN 0-7734-8009-9.
• Hoppin, Richard H. (1978). Medieval Music. New York: W.W. Norton & Co. ISBN 0-393-09090-6.
• Ippolito, Marguerite-Marie (2001). Bernard de Ventadour: troubadour limousin du XIIe: prince de l'amour et de la poésie romane. Paris: L'Harmattan. ISBN 2-74750-017-9.
• Lazar, Moshé, ed. (1966). Bernart de Ventadour: Chansons d'Amour. Paris: Klincksieck.
• Merwin, W.S. (2002). "The Mays of Ventadorn." National Geographic. ISBN 0-7922-6538-6.
• Roche, Jerome (1980). "Bernart de Ventadorn." The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 20 vols., ed. Stanley Sadie. London: Macmillan Publishers. ISBN 1-56159-174-2.

Linki zewnętrzne

• Bernart de Ventadorn w Polskiej Bibliotece Muzycznej